İnternet bankacılığına umumi kablosuz ağdan girmeyin!

Dolandırıcıların WhatsApp, Telegram, Instagram ve X (Twitter)gibi platformlarda "özel yatırım grupları" kurarak, devletbüyükleri ve ünlü ekonomistlerin deepfake (yapay zeka derin kurgu)videolarıyla vatandaşları tuzağa düşürdüğüne dikkat çeken uzmanlar,genelde kendilerini analist, uzman ya da broker olarak tanıtandolandırıcıların kişileri sahte yatırım araçlarına yönelttiğikonusunda uyarıyor.Her banka için aynı şifre kullanılmaması konusunda uyaran SiberGüvenlik Uzmanı Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, “Bankacılık işlemleriinternet kafe gibi umumi bilgisayar kullanılan yerlerden değilşahsi bilgisayardan veya kendi akıllı telefonunuzdan yapılmalıdır.Akıllı telefondan internet bankacılığına giriyorsanız umumikablosuz ağdan değil GSM şirketinin hücresel verisini kullanarakişleminizi yapmanız daha güvenlidir.” dedi.Üsküdar Üniversitesi Siber Güvenlik Yüksek Lisans ProgramıAnabilim Dalı Başkanı Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, son dönemdeartış gösteren "yatırım tavsiyesi" adı altındaki siberdolandırıcılık vakalarından korunma yollarına ilişkin önemlibilgiler paylaştı.Yatırım tavsiyesi dolandırıcılığı nedir?Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, yatırım tavsiyesi dolandırıcılığını,“kişileri yüksek kazanç vaadi ile aslında değerli olmayan bir şeyedeğerinin çok üzerinde para yatırmak veya olmayan bir şeye parayatırmak durumunda bırakan, sonucunda da dolandırılan kişininparasının önemli bölümünü veya tamamını kaybetmesi ile sonuçlanandolandırıcılık türü” şeklinde tanımladı.Bu dolandırıcılıkta sürecin nasıl işlediğine ilişkin bilgi verenDr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, “Bu tür dolandırıcılıkta önceliklekurban ile iletişime   geçme, güvenini kazanana kadargörünürde kar ettirme, daha sonra kurbanın elindeki neredeyse tümnakit varlığını dolandırıcının kurguladığı sahte yatırım aracınayükleme, sonunda da yatırım danışmanı görümündeki dolandırıcınıniletişimi kesmesi ve   kurbanın elinde bir değeri olmayan biruygulama ve sahte hisse senetleri kayıtlarının kalması şeklindeişler.” dedi.Dolandırıcılar sosyal medyada sahte videolaryayınlıyorDolandırıcıların genellikle WhatsApp, Telegram, Instagram, X(Twitter) gibi platformlarda “özel yatırım grupları” kurduğunuanlatan Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, şöyle devam etti:“İletişim kanalı olarak Skype da kullanılmaktadır.

Kurbanlarözellikle genelde devlet büyüklerinin veya halkın güvenini kazanmışekonomistlerin yapay zeka derin kurgu (deep fake) ile oluşturulmuşsahte reklam videoları yardımı ile bu gruplara yönlendirilmektedir.Bir kişinin bir WhatsApp grubuna dahil olması ya yöneticinin kişiyigruba dahil etmesi ile olur veya yöneticinin ‘gruba dahil ol’ linkioluşturması sonucu kişinin kendisinin gruba girmesi ile olur.Ünlülerin sahte videolarında genelde kişinin kendisini gruba dahiledebilmesi imkanı verilmektedir.

Cumhurbaşkanı Recep TayyipErdoğan, damadı Selçuk Bayraktar, Maliye Bakanı Mehmet Şimşek,Ekonomist Mahfi Eğilmez, Ekonomist İslam Memiş, bu şekilde gerçektesöylemedikleri cümleleri yapay zeka ve derin kurgu ile söylemişgibi sahte videoları yayımlanan önemli kişilerden sadece birkaçıdır.

Genellikle ünlü kişilerin ağzından yatırım tavsiyesiverilmekte, belli hisse senetlerini almaları tavsiyeedilmektedir.”Kurbanlara “çok miktarda para kazanmış kişilerin”düzmece videoları izletiliyorBu gruplarda kurbanların, çok miktarda para kazanmış kişilerindüzmece videolarını izlediğini ve sözde yatırım uzmanlarının eğitimve yatırım tavsiye videolarına rastladığını aktaran Dr.

Öğr.

ÜyesiAhmet Şenol, “Gruba dahil olan kurban, burada çok miktarda yüksekmiktarda paralar kazanmış kişilerin düzmece videolarını izleyecek,yine sözde yatırım uzmanlarının eğitim ve yatırım tavsiyevideolarını bulacaktır.

Genelde grup yöneticileri kendilerinianalist, uzman ya da broker olarak tanıtmaktadır.

Belli biroryantasyon döneminden sonra kişi sözde yatırım uzmanınca aranaraksahte yatırım araçlarına yöneltilecektir.” diye konuştu.Değersiz hisse senetleri kurbanlara büyük miktarlardaaldırılıyorBorsa hisse senedi alımında da dolandırıcılık hadisesigerçekleşebildiğini kaydeden Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol,“Dolandırıcılar değersiz bir hisse senedinden yüklü miktarda düşükfiyattan almıştır.

Değersiz olan bu hisse senedindenkurbanlara büyük miktarlarda alım yaptırırken hisse senedi değerkazanır.

Hisse senedi değeri yükselince dolandırıcılar yüksekmiktardan hisselerini satarlar, kurbanlar ellerinde yüksek fiyattanalıp çok düşük fiyata düşmüş ve satın aldıkları fiyatı görmesimümkün olmayan hisse senetleri ile kalırlar.” ifadesindebulundu.Sahte yatırım uygulamalarına da paratopluyorlarEn sık karşılaşılan dolandırıcılık senaryolarına işaret eden Dr.Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, şunları kaydetti:“Diğer bir senaryoda, WhatsApp grubuna giren kurban, oradakisözde yatırım uzmanının yönlendirmesi ile sahte yatırımuygulamasını cep telefonuna indirir.

Yatırım uzmanının söylediğihesaba yine söze uzmanın söylediği miktarda yatırır.

Sahte yatırımuygulamasında yatırdığı miktar karşılığı hisse senedi veya altıngibi varlıkları gördüğünden kendini kazançta zanneder.

Ancak arkaplanda sahte yatırım uzmanının söylediği hesaba gönderdiği paradolandırıcılar tarafından alınmış, karşılığında sahte yatırımuygulamasında karşılığı olmayan kayıtlar oluşturulmuştur.

Mağdurunönce düşük miktar yatırıp sahte yatırım uygulamasında yatırdığıparayı bir ayda ikiye katladığı gösterildikten sonra asıl büyükparayı yatırması sağlanır.

Mağdur kişi, parasını geçmek istediğindevergi masrafı komisyon gibi şeyler söylenip büyük miktarda kesintiyapılır ancak kalan miktar bir türlü ödenmez.

Ekside olduğusöylenir.

Büyük miktar yatırıldığında ve mağdurda daha fazla kaynakkalmadığı hissedildiğinde dolandırıcı iletişimi keser.

Bir diğersenaryo da arkadaşlık sitesinde tanışılan kişinin bir süre sonrakarşı tarafı yatırım yapmaya yönlendirmesi şeklinde olur.”Kimler risk altında?Dolandırıcıların hedef kitlesine de işaret eden Dr.

Öğr.

ÜyesiAhmet Şenol, “Kurbanların arasında yeni emeklilik ikramiyesi almışve senelerce çalışma sonucunda elde edebildiği miktarı artırmayıhedefleyen kişiler vardır.

Elinde aylık harcamalarının haricindeparası olan, bankada parası olan, satıp paraya çevirecek mülkü olanherkes kurban kitlesinden olabilir.

Özellikle borsaya yenikatılmayı düşünenler kurban kitlesinden olabilir.

Kurbanlarıniçerisinde borsada işlem yapmış tecrübeli kişiler de olabilir.”dedi.

Gençleri hızlı para kazanma vaadi ilekandırıyorlarTeknolojiye yatkın olan genç kitlenin de kripto para ve hızlıpara kazanma vaadinin kurbanı olabileceğini ifade eden Dr.

Öğr.Üyesi Ahmet Şenol, “Finansal deneyimlerinin az olması kolay hedefolmaları sonucunu doğurur.

Kendisine arkadaşlık sitelerinde veuygulamalarında eş-arkadaş arayan kadın veya erkekler, belirli birsamimiyetin ardından yapılacak bir yatırım teklifini karşı tarafıkırmamak adına yaparak kurban durumuna düşebilir.

Finans ve yatırımkonusunda tecrübesi olmayanlar risk grubundadır.

Eğitim seviyesiyüksek olsa bile finansal deneyimi az ise kişi kurban durumunadüşebilir.

Sahte siteyi, site adresini, gelen eposta adresini ayırtedemeyen kişiler yine daha büyük risk altındadır.

Kurban kitlesininana özellikleri: kısa sürede elindeki parayı katlama vaadinekapılmaları, kazanma isteklerinin vaad edilen şeyin gerçekliğinisorgulamaktan kendilerini alıkoyması, neyin mümkün olup olmadığıkonusundaki mantık altyapısından geçici veya kalıcı olarak yoksunolmaları.” diye konuştu.Adresi yok telefonu varsa dikkat!Bireylerin yatırım tavsiyesi gibi mesajları alırken dikkatetmeleri gereken "kırmızı bayraklara” da dikkat çeken Dr.

Öğr.Üyesi Ahmet Şenol, “Gerçek olamayacak kadar kısa sürede ve risksizkazanç vaat ediliyor ise, yatırım uzmanı size istediğinde ulaşıyorancak siz istediğinizde ona ulaşamıyor iseniz, kar ettiğinizdeparanızı size vermiyor, türlü bahaneler üretiliyor ise, yanisistemden paranızı alıp çıkamıyor iseniz, sizi yatırım yapmaktaacele etmeye zorluyorlar ise, sözde yatırım tavsiyecisinin sadecetelefon numarası var, adresi yok ise dolandırılıyor olabilirsiniz.”uyarısında da bulundu.İnternet bankacılığına umumi kablosuz ağdangirmeyin!Kişisel ve finansal bilgilerin korunması için tavsiyelerde debulunan Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, “Her banka için aynı şifrekullanılmamalı, bankacılık işlemleri internet kafe gibi umumibilgisayar kullanılan yerlerden değil şahsi bilgisayardan veyakendi akıllı telefonunuzdan yapılmalıdır.

Akıllı telefondaninternet bankacılığına giriyor iseniz umumi kablosuz ağdan değilGSM şirketinin hücresel verisini kullanarak işleminizi yapmanızdaha güvenlidir.

Akıllı telefon şifreleri çocuklarlapaylaşılmamalı, akıllı telefonlarınız çocukların uzun sürekullanımına verilmemelidir.” dedi.Dolandırıcılardan korunmak için tavsiyelerSiber Güvenlik Uzmanı Dr.

Öğr.

Üyesi Ahmet Şenol, bireylerinkendilerini korumaları için tavsiyelerde bulunarak, sözlerini şöyletamamladı:“Çok kısa sürede anormal kazançları sıfır risk ile vaat edenkişilere, ilanlara şüpheli yaklaşılmalıdır.

Siyasi liderler,bakanlar asla bireysel yatırım tavsiyesi yapmaz.

Bu tür videolarainanmamalıdır.

Ekonomistler de genel olarak altın alınabilir der,ev alınabilir der, borsaya yönelin der ama borsadan şu firmanınhisselerini alın demez.

Resmî lisansı olmayan, Sermaye PiyasasıKurulu (SPK) onayı olmayan hiçbir yatırım platformuna parayatırmamalıdır.

Sosyal medyadaki yatırım gruplarına güvenmemelidir.Arkadaşlık sitelerinde tanıştığınız kişileri çok iyi tanımadanyaptıkları yatırım tavsiyelerine temkinli yaklaşılmalıdır.

Mağdurolunması halinde para yatırılması istenen hesaplara ait IBANnumarası ya da iletişime geçilen telefon numarası veya internetsiteleri bilgileri belirtilerek savcılığa suç duyurusundabulunulmalıdır.

Bir avukattan hukuki destek alınabilir.

Banka ileiletişime geçip işlem geri alınabilir mi araştırılabilir.” Doinumarası: https://doi.org/10.32739/uha.id.63993