Haber Detayı
Besni nerede? Besni hangi şehirde, ilde, bölgede?
Besni, Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, Adıyaman iline bağlı, hem Fırat Nehri havzasının verimli toprakları üzerinde yer alan önemli bir tarım merkezi hem de antik çağlardan Orta Çağ'a uzanan köklü bir kale kenti mirasına sahip tarihi bir ilçedir. Tarih boyunca stratejik bir kale (antik Bahasna) etrafında şekillenen ve dünyaca ünlü "Besni Üzümü" gibi tarımsal ürünleriyle tanınan ilçe, 6 Şubat 2023 depremlerinde en ağır yıkımı yaşayan yerleşim yerlerinden biri olarak yakın tarihin en büyük trajedilerinden birine sahne olmuştur. Yakın tarihin en büyük felaketlerinden birinde ağır yara alan bu ilçe, zengin geçmişi ve tarımsal potansiyeliyle...
İlçenin Güneydoğu Anadolu nun batı kesimindeki konumu, onu hem Mezopotamya nın verimli arazilerine hem de Doğu Akdeniz havzasına bağlayan bir geçiş noktası yapar.
Besni hangi ilde yer aldığı, yani Adıyaman ın bir parçası olması, onun bölgenin depremselliği ve tarihi dokusu içindeki yerini belirler.
Ayrıca, Besni konumu nedir sorusunun yanıtı, sadece coğrafi bir yer değil, aynı zamanda binlerce yıllık bir kale geleneğini ve günümüzde büyük bir afetle mücadele eden bir bölgenin gerçeğini de ifade eder.
İlçenin tarihi, ekonomisi ve yaşadığı büyük dönüşüm hakkındaki tüm ayrıntıları içeriğimizin devamında bulabilirsiniz.
BESNİ NEREDE?
Besni nerede sorusunun coğrafi yanıtı, Türkiye nin güneydoğusunda, Adıyaman ilinin batısında yer aldığıdır.
İlçe, Güneydoğu Anadolu Bölgesi nin Orta Fırat bölümünde, Atatürk Baraj Gölü nün batısında kalan yüksek bir plato üzerinde konumlanmıştır.
Coğrafi olarak Gaziantep platosunun uzantıları üzerinde yer alan Besni, verimli tarım arazileriyle çevrilidir.
İlçenin modern yerleşimi (Yeni Besni), geniş bir düzlükte yer alırken, asıl tarihi merkezi (Eski Besni), ilçenin birkaç kilometre güneyinde, sarp bir kaya kütlesi üzerine kurulmuş olan görkemli Besni Kalesi nin eteklerindedir.
BESNİ HANGİ ŞEHİRDE, HANGİ İLDE?
İdari olarak Besni hangi şehirde ve Besni hangi ilde sorularının net cevabı Adıyaman dır.
Besni, Adıyaman ilinin en büyük ve en kalabalık ilçelerinden biridir.
Adıyaman şehir merkezine yaklaşık 45 kilometre mesafede bulunan Besni, hem tarihi derinliği hem de tarımsal üretimiyle ilin en önemli merkezlerindendir.
Coğrafi ve kültürel olarak komşu il olan Gaziantep ile de güçlü bağlara sahiptir; bu durum hem şivesine hem de tarımsal ürün desenine (özellikle Antep fıstığı tarımı) yansımıştır.
BESNİ HANGİ BÖLGEDE?
Coğrafi olarak Besni hangi bölgede sorusunun yanıtı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi dir.
İlçe, bölgenin Orta Fırat bölümünde yer alır.
Bu bölge, Fırat Nehri nin suladığı verimli havzaları, karasal iklimin hakim olduğu yüksek platoları ve kendine has tarım ürünleri ile karakterize edilir.
Besni, bu bölgenin tüm coğrafi ve iklimsel özelliklerini taşıyan, tarihi ve tarımsal açıdan tipik bir Güneydoğu Anadolu yerleşimidir.
Bölgenin genelinde olduğu gibi, Besni de Türkiye nin en önemli deprem kuşaklarından biri üzerinde yer almaktadır.
BESNİ KONUMU NEDİR?
Besni konumu nedir sorusu, ilçenin tarihsel ve modern önemini tanımlar.
Tarihi Stratejik Konum: Besni nin asıl konumu, Eski Besni nin kurulduğu yer olan ve sarp kayalıklarla korunan Besni Kalesi ile belirlenir.
Bu kale, tarih boyunca Malatya, Maraş, Antep ve Fırat geçitleri arasındaki yolları kontrol eden son derece stratejik bir askeri üs olmuştur.
Bu konumu, onu Orta Çağ da Bizans, Emevi, Abbasi, Selçuklu, Haçlı (Edessa Kontluğu), Memlük ve Osmanlı arasında sürekli el değiştiren bir kale kenti yapmıştır.
Modern Konum: Günümüzde Yeni Besni nin konumu, Adıyaman ı Gölbaşı üzerinden Kahramanmaraş a ve Gaziantep e bağlayan D-850 karayolu üzerinde önemli bir duraktır.
Bu konumu, onu bölgesel ticaret ve tarımsal lojistik için bir merkez haline getirir.
BİR ŞEHRİN YIKIMI VE MÜCADELESİ Besni nin binlerce yıllık tarihi, 6 Şubat 2023 sabahı yaşanan Kahramanmaraş merkezli 7.7 ve 7.6 büyüklüğündeki depremlerle trajik bir kesintiye uğramıştır.
Besni, bu depremlerde Adıyaman il merkezi, Gölbaşı ve Kahramanmaraş ın Pazarcık ve Elbistan ilçeleriyle birlikte en ağır yıkımı yaşayan yerleşim yerlerinden biri olmuştur.
İlçenin modern merkezi olan Yeni Besni deki bina stoku, depremin yıkıcı gücüne dayanamamış, yüzlerce bina tamamen çökmüş veya ağır hasar almıştır.
Bu felaket, ilçede çok büyük bir can kaybına ve toplumsal travmaya yol açmıştır.
Depremin hemen ardından, ilçe merkezi ve köyleri büyük ölçüde yaşanamaz hale gelmiş, hayatta kalan nüfusun önemli bir kısmı çadır kentlere ve daha sonra kurulan konteyner kentlere yerleştirilmiştir.
Bu süreç, Besni nin sosyal dokusunu, ekonomik yapısını ve demografisini kökten sarsmıştır.
Deprem sonrasında devlet ve sivil toplum kuruluşları, Besni nin yeniden ayağa kaldırılması için kapsamlı bir çalışma başlatmıştır.
TOKİ öncülüğünde, ilçe merkezi ve köylerde, depremzedeler için depreme dayanıklı kalıcı konutların inşası hızla devam etmektedir.
Bu süreç, Besni nin sadece fiziksel olarak değil, aynı zamanda sosyal ve ekonomik olarak da yaralarını sarması için uzun soluklu bir mücadeleyi temsil etmektedir.
