Haber Detayı
Belen nerede? Belen hangi şehirde, ilde, bölgede?
Belen, Hatay iline bağlı, Amanos Dağları (Nur Dağları) üzerinde yer alan ve Akdeniz kıyısındaki İskenderun'u iç kesimlerdeki Antakya'ya bağlayan, tarihi "Suriye Kapıları" olarak bilinen en önemli dağ geçidinin (Belen Geçidi) üzerine kurulmuş stratejik bir ilçedir. Sadece bir geçiş noktası olmanın ötesinde, serin yayla iklimi, tarihi dokusu ve kendine has gastronomik kültürüyle bilinen Belen, binlerce yıldır Anadolu ile Orta Doğu arasındaki bağlantıyı kontrol eden kilit bir coğrafyadır. Bu ilçe, binlerce yıllık bir askeri ve ticari geçiş noktasının adıdır. Peki, Belen nerede? Belen hangi şehirde, ilde, bölgede? İşte bu tarihi geçit ve ilçe...
İlçenin Amanos Dağları ndaki konumu, ona hem eşsiz bir manzara hem de yaz aylarında serin bir iklim sunar.
Belen hangi ilde yer aldığı, yani Hatay ın bir parçası olması, onu Türkiye nin en güneyindeki en önemli stratejik geçitlerinden biri yapar.
Ayrıca, Belen konumu nedir sorusunun yanıtı, sadece coğrafi bir yer değil, aynı zamanda kıyı ile iç bölge arasındaki kültürel, ticari ve askeri bağlantının kilit noktası olduğunu da ifade eder.
İlçenin tarihi, doğal yapısı ve 2023 depreminden sonraki durumu hakkındaki tüm ayrıntıları içeriğimizin devamında bulabilirsiniz.
BELEN NEREDE?
Belen nerede sorusunun coğrafi yanıtı, Türkiye nin güneyinde, Hatay il sınırları içerisinde, Amanos Dağları nın Akdeniz e en yakın olduğu noktada, bu dağ silsilesini aşan en önemli geçit olan Belen Geçidi üzerinde yer aldığıdır.
İlçe, coğrafi olarak bir dağ kasabasıdır.
Bir yanda İskenderun Körfezi nin masmavi manzarasına, diğer yanda ise Amik Ovası nın geniş düzlüklerine hakim bir noktada, yaklaşık 740 metre rakımda kurulmuştur.
Bu konumu, onu Akdeniz kıyısının nemli ve sıcak ikliminden ayıran, daha serin ve oksijeni bol bir iklime sahip kılar.
BELEN HANGİ ŞEHİRDE, HANGİ İLDE?
İdari olarak Belen hangi şehirde ve Belen hangi ilde sorularının net cevabı Hatay dır.
Belen, 1990 yılına kadar Hatay ın en büyük ilçelerinden biri olan İskenderun a bağlı bir bucak (kasaba) iken, 1990 yılında çıkarılan bir yasa ile ilçe statüsü kazanmıştır.
Günümüzde Hatay Büyükşehir Belediyesi ne bağlı 15 ilçeden biridir.
Hatay ın iki ana merkezi olan Antakya ve İskenderun un tam ortasında yer alması, idari ve sosyal açıdan da önemini artırmaktadır.
BELEN HANGİ BÖLGEDE?
Coğrafi olarak Belen hangi bölgede sorusunun yanıtı, Akdeniz Bölgesi dir.
İlçe, bölgenin en doğu ucunda, Adana Bölümü nde yer alır.
Belen, Akdeniz Bölgesi nin en belirgin coğrafi şekillerinden biri olan Amanos (Nur) Dağları nın üzerinde konumlanmıştır.
Bu dağlar, bölgenin iklimini ve coğrafyasını belirleyen ana unsurdur; Akdeniz den gelen nemli havayı durdurarak iç kesimlerin (Gaziantep platosu gibi) daha karasal bir iklime sahip olmasına neden olur.
Belen Geçidi ise, bu iklimsel ve coğrafi bariyeri aşan tek pratik yoldur.
BELEN KONUMU NEDİR?
Belen konumu nedir sorusu, ilçenin varlık sebebini açıklayan, tamamen stratejik bir yanıttır.
Belen in konumu, her şeyden önce bir geçit olmasıdır.
Tarihi ve Stratejik Konum: Belen Geçidi, antik çağlardan beri Suriye Kapıları (Syrian Gates) olarak bilinir.
Bu geçit, Çukurova yı ve Anadolu yu, Suriye ve Mezopotamya ya bağlayan tek ve en dar geçiş noktasıdır.
Bu nedenle tarih boyunca Pers imparatorlarından Büyük İskender e, Roma lejyonlarından Haçlı ordularına ve Osmanlı seferlerine kadar sayısız ordunun ve ticaret kervanının geçiş güzergahı olmuştur.
Bu konumu kontrol eden, Anadolu-Orta Doğu bağlantısını da kontrol etmiştir.
Modern Ulaşım Konumu: Günümüzde İskenderun u Antakya ya ve devamında Suriye deki Halep e (savaş öncesi dönemde) bağlayan ana devlet yolu (D817) bu geçitten geçer.
İskenderun Limanı na gelen yüklerin iç bölgelere taşınması için hayati bir ulaşım koridorudur.
SURİYE KAPILARI NDAN OSMANLI DERBENTİNE Belen in tarihi, üzerinde bulunduğu geçidin tarihidir.
Antik çağlarda, Pers İmparatorluğu ile Batı dünyası arasındaki sınırı oluşturan bu geçit, askeri tarihçilerin her zaman odak noktası olmuştur.
M.Ö. 333 te Büyük İskender in Pers İmparatoru III.
Darius u yenilgiye uğrattığı ünlü İssos Savaşı da bu geçidin hemen güneyindeki ovada gerçekleşmiştir.
İskender in bu geçidi kullanarak elde ettiği stratejik avantaj, zaferinde kilit rol oynamıştır.
Ancak bugünkü Belen kasabasının kuruluşu, doğrudan Osmanlı İmparatorluğu nun stratejik bir hamlesine dayanır.
Yavuz Sultan Selim in Mısır ı fethinden sonra, bu stratejik geçidin güvenliği daha da önem kazanmıştır.
Bölge, o dönemde sık sık eşkıyaların ve yağmacıların saldırısına uğrayan, hac ve ticaret kervanları için tehlikeli bir nokta haline gelmişti.
Kanuni Sultan Süleyman, 1535 yılındaki Irakeyn Seferi sırasında bu sorunu çözmek için buraya bir derbent (geçit koruma teşkilatı) kurulmasını emretmiştir. 2023 DEPREMLERİ VE BELEN İN DURUMU Belen, 6 Şubat 2023 te meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremlerden etkilenen Hatay ilinin bir ilçesidir.
Felaket, Belen de de ciddi hasara ve can kayıplarına yol açmıştır. Özellikle fay hattına daha yakın olan veya zemin yapısı daha zayıf olan mahallelerde ağır yıkımlar yaşanmıştır.
Ancak, ilçenin ana yerleşim yerinin Amanos Dağları nın daha sağlam kayaçları üzerinde kurulu olması, yıkımın Antakya ve Kırıkhan gibi tamamen alüvyon ova üzerine kurulu merkezlere kıyasla daha sınırlı kalmasını sağlamıştır.
Deprem sonrasında Belen Geçidi, bölgeye yardım ulaştırılması için kritik bir lojistik koridor olarak işlev görmüş, ilçe aynı zamanda daha ağır yıkım yaşayan komşu bölgelerden gelen depremzedeler için kısmi bir sığınma alanı olmuştur.
İlçe, bugün hala depremin yaralarını sarmak ve daha dirençli bir gelecek inşa etmek için toparlanma sürecindedir.
Belen, binlerce yıldır orduların ve kervanların kaderini belirleyen bir geçidin adı, bir Osmanlı padişahının stratejik vizyonuyla kurulan bir derbent kasabası ve Akdeniz sıcağından kaçanların sığındığı serin bir yayladır.
Günümüzde, yaşadığı doğal afetin yaralarını sarmaya çalışırken bile, Anadolu ile Orta Doğu arasındaki bu kritik bağlantı noktası olma konusundaki değişmez stratejik önemini korumaktadır.