Almanya Başbakanı Merz'in ilk Türkiye ziyareti: Gündemde ne var?

Türkiye'ye ilk ziyaretini gerçekleştirmeye hazırlanan Almanya Başbakanı Friedrich Merz, 30 Ekim Perşembe günü Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yüz yüze gelecek.

DW Türkçe, Almanya Dışişleri Bakanı Johann Wadephul'un 17 Ekim Cuma günkü Ankara temaslarını izleyen programın detaylarını ve Berlin'in ajandasındakileri Alman hükümetine sordu.

İsminin gizli kalmasını isteyen bir hükümet sözcüsü DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, görüşmelerde ikili ilişkiler ve dış politika konularının yanı sıra ekonomi, göç ve güvenlik alanlarında daha yakın iş birliği imkanlarının ele alınacağını söyledi; Erdoğan ve Merz'in "ortak bir basın toplantısı yapmasının da planlandığını" belirtti.

Merz başbakanlık görevine başladıktan kısa süre sonra, Arnavutluk'un başkenti Tiran'da düzenlenen Avrupa Siyasi Topluluğu Zirvesi kapsamında Erdoğan ile ilk yüz yüze görüşmesini gerçekleştirmişti.

Erdoğan mayıs ayında yapılan o toplantıda Almanya Başbakanı'nı Türkiye'ye davet etmişti.

Türkiye'nin SAFE programına katılımı Başbakanlık sözcüsü, DW Türkçe'ye yaptığı açıklamada, Türkiye'nin SAFE (Avrupa Güvenlik Eylemi) programına katılımına ilişkin, "Almanya, Avrupa Birliği (AB) ile NATO arasında yakın iş birliğinin güçlü bir savunucusudur.

Bu durum, üçüncü ülkelerin katılımına izin veren açık hükümler içeren SAFE için de geçerlidir.

Ortak hedefimiz, NATO'nun Avrupa ayağını güçlendirmektir" dedi.

Rusya tehdidi üzerine geliştirilen SAFE, partner ülkelerin savunma harcamalarında uygun koşullarda kredi kullanmalarına ve kendi aralarında silah satın alımları yapmalarına olanak tanıyor.

Avrupa'nın savunmada ABD'ye olan bağımlılığının azaltılması da hedeflenen programa dahil edilmesi tartışılan Türkiye, özellikle insansız hava aracı (İHA), mühimmat ve zırhlı araç üretim kapasitesiyle Avrupa'nın acil ihtiyacına hızlı yanıt verebilecek bir alternatif olarak görülüyor.

Ancak Kıbrıs Cumhuriyeti Türkiye'yi "işgalci bir güç" olarak niteleyerek, Yunanistan ise Ege Denizi'nde devam eden sınır anlaşmazlıkları nedeniyle Türkiye'nin programa katılımına net biçimde karşı çıkıyor.

Türkiye'nin katılımı için AB üyesi tüm ülkelerin onayı şart.

Almanya'nın Türkiye ile işbirliği için Kıbrıs Cumhuriyeti ve Yunanistan'ı ikna girişiminde bulunup bulunmayacağı veya Türkiye ile ikili savunma anlaşmaları imzalayıp imzalamayacağı ise belirsiz.

Berlin, Eurofighter satışı sürecinde Atina ile görüşmeler yürütmüş ve bu uçakların AB ve NATO üyesi ülkelere karşı kullanılmayacağı yönünde Yunan hükümetine garanti vermişti.

Eurofighter jetlerinin satışı Türkiye'nin satın almak istediğini ilk kez Kasım 2023'te açıkladığı Eurofighter jetlerinde imza aşamasına gelindi.

Alman Bakan Wadephul Ankara'da NTV'ye verdiği röportajda, yıl bitmeden üretici şirketler ile Türk hükümeti arasında imzaların atılmasını beklediğini söylemişti.

Türk basınında bu adımın, projenin üretici ortağı olan İngiltere'nin Başbakanı Keir Starmer'ın Pazartesi günü gerçekleştireceği Ankara ziyareti sırasında atılabileceği iddiaları yer alıyor.

Ankara, ihracat için her bir partner ülkenin onayı gereken Eurofighter müzakerelerini Londra ile yürütüyordu.

Projeye Almanya ve İspanya Airbus, İngiltere BAE Systems ve İtalya Leonardo adlı şirketler ile katkı veriyor.

Öte yandan Ankara'nın daha hızlı teslimat ve uygun fiyat beklentisiyle Katar'dan ikinci el Eurofighter jetleri alabileceği de konuşuluyor.

Konu Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın geçen hafta gerçekleştirdiği Körfez turu sırasında gündeme gelmişti.

DW Türkçe'nin sorularına verdiği yanıtta Merz'in sözcüsü, Katar'dan ikinci el Eurofighter alımına dair yorum yapmayı reddetti, "Yaklaşan görüşmeleri önceden etkilemek istemiyoruz" açıklamasını yaptı. "İkinci el savaş uçağı" tartışmasının üretici şirketlerle pazarlık sürecinin bir parçası olduğu yorumları da yapılıyor.

Sözcü, Almanya'nın İsrail-Türkiye ilişkilerini normalleştirmek için atabileceği adımların Erdoğan-Merz görüşmesinde ele alınıp alınmayacağına ilişkin soruya da yanıt vermekten kaçındı.

Bakan Wadephul, Ankara'ya giderken uçakta gazetecilere, "Görevim, İsrail ile Türkiye arasında yeniden bir uzlaşma sağlanmasının yollarını bulmak" diye konuşmuştu.

Türkiye'nin AB üyeliğine bakış Türkiye'nin AB üyeliği konusunda Alman hükümetinin pozisyonuna dair ise sözcü, "Türkiye, NATO içinde önemli bir müttefik ve AB'nin yakın bir ortağıdır.

AB-Türkiye ilişkilerinin ilerlemesi için çalışıyoruz.

Bu nedenle, katılım müzakereleri şu anda askıya alınmış olsa da, ticaret, göç ve güvenlik alanlarında üst düzey görüşmeler yürütmeye devam ediyoruz.

AB-Türkiye ilişkilerinin daha da derinleşmesini istiyoruz" dedi, Türkiye'nin AB üyelik hedefini desteklediklerini ifade etti.

Wadephul'un Ankara'da mevkidaşı Hakan Fidan ile ortak basın toplantısında Türkiye'nin AB üyeliği konusundaki ılımlı mesajları dikkat çekmişti.

Ukrayna savaşının Avrupa'da Türkiye'ye bakışı etkilediği biliniyor.

Son dönemde özellikle Avrupa'nın savunmasında ve Ukrayna'da olası ateşkes sonrası Türkiye'nin üstlenebileceği roller tarafları yakınlaştırıyor.

Wadephul'un Türkiye'nin AB üyeliği konusundaki açıklamaları Ankara-Brüksel hattında buzları eritme çabası olarak görülüyor.

Alman Bakan NTV'ye verdiği mülakatta, Türkiye'nin SAFE programına katılımını da AB ile yakınlaşmasına bağlayarak, "Hukukun üstünlüğü, insan hakları, demokrasi, basın özgürlüğü gibi değerler önem taşıyor.

Bu konuda birbirimize yaklaşmalıyız" demiş ve söz konusu değerler konusunda Ankara'nın somut adımlar atması gerektiğini belirtmişti.

Wadephul böylesi bir gelişmenin Türkiye konusunda AB içinde tereddütü olan partnerleri ikna etmeye yarayabileceğini de ifade etmişti.

Son dönemde Türkiye'de medya üzerinde baskı giderek artarken, ana muhalefet partisi CHP dahil siyasi partiler ve Ekrem İmamoğlu gibi öne çıkan muhalif politikacılar yargının hedefi haline geldi.

Suriyeli göçmenlerin geri dönüşü Bu arada başbakanlıkta geçen Cuma günü düzenlenen rutin basın toplantısında, Türkiye'deki görüşmede Suriyeli göçmenler konusunun da gündemde olacağı belirtildi.

Federal Hükümet Sözcüsü Yardımcısı Sebastian Hille, gazetecilerin sorusu üzerine, Almanya'nın Suriye'ye geri gönderme planları için, "Bu bizi Türkiye'yle ilişkilerimizde meşgul eden bir konu" diye konuştu.

Ancak daha fazla ayrıntı vermedi.

Başbakan Friedrich Merz göreve gelmesinin ardından, Almanya'ya sığınmacı kabullerini büyük ölçüde durdururken; hükümet, özellikle Suriye ve Afganistan gibi kaynak ülkelere yönelik sınır dışı işlemlerini hızlandırmayı ve toplu geri gönderme uçuşları başlatmayı planlıyor.

İngiltere Başbakanı Starmer Türkiye'ye geliyor: Ziyarette neler konuşulacak?Gündem