Haber Detayı
"Türklerle dost olun" Lloyd George'nin büyük yanılgısı!
"Türk Kurtuluş Savaşı'na" ait çok çarpıcı raporlar İngiliz arşivlerinden çıktı. Arşivin tozlu raflarından indirilen yeni belgeler, dönemin İngiliz Başbakanı Lloyd George'un, kendi Genelkurmayının iki yıl boyunca yaptığı tüm uyarıları nasıl görmezden gelerek Yunanistan'ı desteklediğini ve büyük bir stratejik hataya imza attığını ortaya koyuyor.
İngiltere'de 1916-1922 yılları arasında başbakanlık yapan ve Osmanlı İmparatorluğu'nu parçalama politikasının baş mimarı sayılan Lloyd George'un; danışmanlarının tüm ısrarlı ikazlarına rağmen Yunan işgalini desteklemekte ısrar ettiği ortaya çıktı.
Yeni İngiliz arşiv belgelerinde, dönemin İngiltere Genelkurmay Başkanı Mareşal Henry Wilson’ın Yunan ordusunun İzmir’i işgali için “çılgınlık” tanımında bulunduğu ve “Aptalca bir işe kalkışıldı” ifadesini kullanması dikkat çekiyor.
Savaş Bakanı Churchill ise Yunanların işgal girişimini, “ölümcül bir adım” olarak nitelendiriyor.Atatürk'ün, İngiliz Başbakan Lloyd George'un emperyalist hayallerini boşa çıkartacağı bizzat İngilizlerin hazırladıkları raporlardan yansıyor.TÜRKLER KENETLENDİArşiv dokümanlarında İzmir’in işgali sürerken, İngiliz istihbaratının Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Paşa ve Milli Mücadele’yi yakından izlemeye başladığı dikkat çekiyor. 18 Kasım 1919 tarihli, General Milne imzalı 10 sayfalık ilk kapsamlı raporda ise Türk Milli Hareket’inin amacı ve gelişiminin detaylıca incelendiği vurgulanıyor.
İstanbul’un resmen işgal edilmesinden bir gün önce, 15 Mart 1920’de gönderilen “Mevcut Durum” başlıklı raporda ise Anadolu'daki siyasi, ekonomik ve askeri durum tüm yönleriyle ele alınıyor. 1 Haziran 1920 tarihli raporda, “Barış antlaşmasının konuşulan detayları Türkiye’de halkı kenetlemiştir ve halk, Yunan saldırganlığına direnmek için her şeyi yapacaktır” ifadesi yer alıyor.
VENİZELOS KANDIRIYORİngiliz Genelkurmay Başkanı Wilson'ın, 17 Haziran 1920 tarihli bir toplantıda yaşananları günlüğüne yazdığı da belgelerden yansıyor. "Churchill’e İstanbul, Çanakkale Boğazı, Mezopotamya ve İran’da açık şekilde felakete doğru sürüklenmekte olduğumuzu söyledim" cümlesinin yer aldığı belgede, şu ifadeler yer alıyor: "Defalarca belirttiğim gibi, uyguladığımız politikaların elimizdeki mevcut kuvvetle orantılı bir yanı yok...
Güvenilmez bir insan olan Venizelos’u gördüm.
Lloyd George’a hesapsızca her şeyi yapabileceğini vaat ediyor ve Lloyd George kendisine söylenen her şeye inanıyor."MUSTAFA KEMAL DURMAZ!Yeditepe Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Enstitüsü Öğretim Üyesi Mehmet Kıbıl tarafından “İngiliz Genelkurmayının Rapor ve Analizlerine Göre Türk Kurtuluş Savaşı” başlıklı çalışmada bir araya getirilen belgelerde 'General Harington'ın, Mustafa Kemal Paşa için söylediği, "Mustafa Kemal, neden dursun ki?
Durmayacak.
Sadece Türkiye’nin kurtarıcısı olmayı ve bundan sonra yüksek bir mevkii elde etmeyi hedeflemektedir" sözleri de yer alıyor.
TÜRK ORDUSU ÖVÜLDÜBelgeleri ortaya çıkaran Kıbıl'ın saptamaları ise şöyle: "Yunan ordusunun 1921 yazındaki taarruzu öncesinde, İngiliz Genelkurmayı 7 Temmuz 1921’de Kabine’ye son derece isabetli bir rapor sundu.
Raporda, Yunan ordusunun ilk aşamada yerel başarılar kazanabileceği ancak kesin bir zafer elde edemeyeceği açıkça belirtiliyordu.
Ancak Lloyd George, kendi ordusunun bu uyarısını da dikkate almadı.
Yunan ordusunun Kütahya-Eskişehir’deki geçici başarısından sonra zafer sarhoşluğuna kapılarak, Genelkurmay’a ve Savaş Bakanlığı’na alaycı ve aşağılayıcı bir mektup yazdı.
Sakarya’da Yunan ordusunun kesin yenilgisi, İngiliz Genelkurmayı’nı hiç şaşırtmadı. 1 Ekim 1921 tarihli kapsamlı raporda, Türk ordusunun başarısı övüldü."Arşiv belgelerinde Türk direnişinin güçlendiği, Mustafa Kemal Paşa'nın etkisinin arttığı ve Yunan ordusunun nihai bir zafer kazanamayacağı ısrarla vurgulanıyor.
TÜRKLER KARARLI"Arşiv belgelerinde dikkat çeken kısımlar arasında o dönem, İngiltere'de yaşanan politik gerilim dikkat çekiyor.
Sakarya Zaferi'nden sonra İngiliz Genelkurmayı ve Savaş Bakanlığı, Lloyd George’a yönelik eleştirilerini daha da sertleştiriyor.
General Harington, Kasım 1921’de yazdığı bir mesajda, 'Sayısal üstünlükten daha önemli olan şey, Türk komuta kademesinin kararlılığı ve tecrübesinin yanında ordunun yükselen moralidir' diyerek Türk tarafının psikolojik üstünlüğüne dikkat çekiyordu."YUNANLAR KAZANAMAZ "Araştırmanın ortaya koyduğu en çarpıcı gerçek, İngiliz Genelkurmayı’nın neredeyse her aşamada doğru istihbarat, analiz ve öngörülerde bulunmuş olmasına rağmen, Başbakan Lloyd George’un bu uyarıları sistematik bir şekilde görmezden gelmesi.
İzmir’in işgalinin bir felaket olacağı, Yunan ordusuna güvenilmemesi gerektiği defalarca rapor edilmiş.
Türk direnişinin güçlendiği, Mustafa Kemal Paşa'nın etkisinin arttığı ve Yunan ordusunun nihai bir zafer kazanamayacağı da ısrarla vurgulanmış." mert.inan@haberglobal.com.tr
