Haber Detayı
Kars nerede? Kars hangi bölgede, komşu illeri neler?
Kars’ın tarihçesi, antik dönemlerden günümüze kadar uzanan köklü bir geçmişe sahiptir. Arkeolojik bulgular, bölgede yerleşimin M.Ö. 3000’li yıllara kadar indiğini göstermektedir. Tarih boyunca Kars, Asya ile Anadolu arasında stratejik bir geçiş noktası olduğu için birçok uygarlığın ilgisini çekmiştir. İlk olarak Urartular döneminde bir yerleşim alanı haline gelen şehir, daha sonra Med, Pers, Part, Roma ve Bizans hâkimiyetine girmiştir. Bu uygarlıklar, Kars’ın verimli topraklarını ve geçiş konumunu kullanarak hem ticaret hem askeri açıdan bölgeye hâkim olmuşlardır.
Sonra Kars, Türklerin eline geçmiş ve Selçuklu döneminde hızla gelişmiştir.
Ardından şehir, Gürcü Krallığı, Moğollar, Timurlular ve Akkoyunlular gibi farklı güçlerin kontrolü altına girmiştir. 16. yüzyılda Yavuz Sultan Selim döneminde Osmanlı topraklarına katılmış ve Osmanlı’nın doğu sınırını koruyan en önemli kalelerden biri haline gelmiştir. 19. yüzyılda 93 Harbi (1877–1878 Osmanlı-Rus Savaşı) sırasında Ruslar tarafından işgal edilen şehir, 1918 yılında geri alınmıştır.
Kars, Cumhuriyet’in ilanından sonra Türkiye Cumhuriyeti’ne katılmış ve sınır güvenliği açısından stratejik değerini korumuştur.
Günümüzde şehir, tarih boyunca taşıdığı çok kültürlü mirasıyla dikkat çeker; taş mimarisi, Rus dönemi yapıları, Ani Harabeleri ve geleneksel köy dokusuyla geçmişin izlerini hâlâ taşır.
Bu köklü tarih, Kars’ı hem kültürel hem tarihi anlamda Doğu Anadolu’nun en özel şehirlerinden biri yapmaktadır.
KARS NEREDE?
Kars, Türkiye’nin kuzeydoğusunda, Kafkasya’ya açılan stratejik bir konumda bulunur.
Yüksek rakımı ve sert karasal iklimiyle tanınır; kışlar uzun, soğuk ve kar yağışlı, yazlar ise kısa ve serindir.
Bu iklim yapısı, bölgenin hem doğal yaşamını hem de tarımsal üretimini belirler.
Geniş yaylalar, verimli otlaklar ve berrak su kaynakları sayesinde Kars, özellikle hayvancılıkla öne çıkan bir ildir.
Kars mutfağı, bu coğrafi özelliklerin etkisiyle zengin ve doyurucu bir yapıya sahiptir.
Yemeklerde genellikle et, tahıl ve süt ürünleri kullanılır.
En bilinen lezzetlerinden biri Kars gravyeri olup, özel dağ sütlerinden üretilir ve Türkiye’nin en kaliteli peynirlerinden biridir.
Bunun yanı sıra kaz eti, şehrin kış aylarındaki en özgün yemeklerindendir; haşlanarak veya fırında pilavla birlikte servis edilir.
Hangel (Kars mantısı), umaç helvası, haşıl, ketesi ve erişte pilavı da yöresel sofralarda sıkça yer alır.
Ayrıca Kars balı, soğuk iklimde yetişen çiçeklerin aromasıyla kendine özgü bir tat taşır.
Kars mutfağı, Anadolu’nun geleneksel lezzetleriyle Kafkas etkilerini harmanlayan güçlü bir gastronomi kültürünü temsil eder.
KARS HANGİ BÖLGEDE?
Kars, Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alır ve bölgenin Kuzeydoğu Anadolu Bölümü olarak adlandırılan kısmında konumlanır.
Doğu Anadolu, yüksek platoları, geniş vadileri ve sert karasal iklimiyle tanınan bir coğrafyadır.
Kars da bu bölgenin tipik özelliklerini taşır; deniz seviyesinden yüksekliği ortalama 1800 metredir.
Kış mevsimi uzun sürer, sıcaklıklar sık sık sıfırın altına düşer ve kar örtüsü aylarca kalır.
Yazlar ise kısa, serin ve bereketlidir.
Bu iklim yapısı, tarımın yanı sıra özellikle büyükbaş hayvancılığın gelişmesine olanak sağlar.
Geniş yaylalar ve çayır alanları, Kars’ı Türkiye’nin en önemli süt ve peynir üretim merkezlerinden biri haline getirmiştir.
Doğu Anadolu Bölgesi’nin bir diğer karakteristik özelliği, dağlık yapısı ve zengin su kaynaklarıdır.
Aras Nehri, Kars Çayı ve çeşitli göller, bölgenin ekosistemini şekillendirir.
Bu su kaynakları, hem tarım hem de doğal yaşam için büyük değer taşır.
Kars, aynı zamanda Kafkasya geçiş noktası olarak stratejik bir konuma sahiptir.
Bu durum, hem tarih boyunca hem günümüzde kültürel çeşitliliği artırmıştır.
Şehirde Türk, Kürt, Azeri, Terekeme ve Malakan topluluklarının kültürel izleri görülür.
Bölge, tarihi yapıları, taş mimarisi ve kültürel birikimiyle de dikkat çeker.
Doğu Anadolu’nun genelinde olduğu gibi Kars’ta da doğa, tarih ve kültür iç içedir.
Bu yönüyle şehir, bölgenin hem coğrafi hem kültürel çeşitliliğini en güçlü biçimde yansıtan yerleşimlerden biridir.
KARS KOMŞU İLLERİ Kars, Türkiye’nin Doğu Anadolu Bölgesi sınırları içinde yer alır ve çevresinde beş farklı il ile bir ülke bulunmaktadır.
Doğusunda Ermenistan, batısında Erzurum, kuzeyinde Ardahan, güneyinde Ağrı, güneydoğusunda ise Iğdır yer alır.
Bu konumu sayesinde Kars, hem Türkiye’nin doğu sınırında stratejik bir noktada bulunur hem de Kafkasya’ya açılan önemli bir kapı görevi görür.
Şehrin coğrafi yapısı da bu çeşitliliği yansıtır; yüksek platolar, geniş yaylalar, buz gibi dereler ve zengin otlaklar, bölgenin doğal karakterini oluşturur.
Batısında bulunan Erzurum, Kars ile tarihsel, kültürel ve ticari bağlara sahip en kıymetli komşusudur.
İki şehir arasındaki ulaşım ağı gelişmiştir; kış aylarında karla kaplı yollar dahi bölgedeki dayanıklı yerleşim kültürünü yansıtır.
Erzurum’la paylaşılan dağlık alanlar, hayvancılık ve yaylacılık açısından bir geçim kaynağıdır.
Kuzeyde yer alan Ardahan, Kars’tan ayrılan eski bir sancak olup iki şehir arasında hem akrabalık hem kültürel benzerlikler fazladır.
Ardahan’ın soğuk iklimi, Kars’ın iklimiyle benzer özellikler gösterir ve her iki il de Türkiye’nin en yüksek rakımlı yerleşim yerleri arasındadır.
Güneyde bulunan Ağrı, yüksek dağlık alanlarıyla Kars’a komşudur.
Bu bölgede özellikle yaylacılık, küçükbaş hayvancılık ve süt üretimi gelişmiştir.
Iğdır, Kars’ın güneydoğusunda yer alır ve Aras Nehri boyunca uzanır.
Iğdır Ovası’nın ılıman iklimi, Kars’ın sert havasına karşı doğal bir geçiş oluşturur; bu nedenle iki il arasında tarım ürünleri ve hayvansal gıdalar açısından karşılıklı ticaret vardır.
Doğusunda ise Ermenistan ile sınır bulunur.
Türkiye’nin en önemli sınır kapılarından biri olan Akyaka-Türkgözü Sınır Kapısı, Kars üzerinden geçer ve bu durum şehri hem ekonomik hem stratejik açıdan değerli kılar.
Komşu illerle arasındaki ticari, tarımsal ve kültürel ilişkiler, şehrin tarih boyunca bir geçiş ve buluşma noktası olmasını sağlamıştır.
