Hava Kirliliği Ölümlerde 3. Sırada: Halk Sağlığı Alarmı

Hava kirliliği hastalık saçıyor: Ölüm nedenleri arasında üçüncü sıradaSon dönemde artan hava kirliliği yalnızca çevresel bir sorun olmaktan çıktı; küresel bir halk sağlığı krizine dönüştü.

Uzmanlar, kirli havanın kalp hastalıkları, felç ve obezite gibi bulaşıcı olmayan hastalıklara bağlı ölümlerde üçüncü sırada yer aldığını vurguluyor.Uzman uyarısı: "Soluduğumuz hava sağlığımız için tehdit oluşturabilir"İstanbul Gelişim Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dr.

Öğr.

Üyesi ve Halk Sağlığı Uzmanı Nurten Elkin, sorunun boyutunu şu sözlerle anlattı: "Hava kirliliği, sağlığın korunmasının ve hastalıkların önlenmesinin önündeki en büyük engellerden biridir.

Soluduğumuz havanın kalitesi, doğrudan yaşam süremizi ve yaşam kalitemizi belirliyor."Dr.

Elkin, şehirleşme, sanayileşme ve fosil yakıt kullanımındaki artışın hava kirliliğini kritik boyutlara taşıdığını belirterek, "Bugün şehirlerimizde soluduğumuz hava, çoğu zaman görünmeyen ama son derece zararlı partiküllerle dolu.

Trafik, enerji üretimi, sanayi ve orman yangınları gibi insan kaynaklı emisyonlar; havada kükürtdioksit, azot dioksit, karbonmonoksit ve partikül madde (PM10, PM2.5) birikimine yol açıyor.

Bu maddeler solunum yollarına, kalp ve damar sistemine doğrudan zarar veriyor" ifadelerini kullandı.Kirliliğin sağlık etkileri geniş ve derinElkin, hava kirliliğinin etkilerinin solunum sistemiyle sınırlı kalmadığını, "Hava kirliliğinden etkilenmeyen bir organ yok" sözleriyle özetledi.

Kirliliğin akciğerlerde başlayıp kalp, damar, beyin ve bağışıklık sistemi dâhil tüm organları etkileyen zincirleme bir etki oluşturduğunu belirtti.

Uzun süre kirli havaya maruz kalmanın kalp krizi, felç ve kalp yetmezliği riskini artırdığı; bağışıklık sistemini baskılayarak enfeksiyonlara karşı direnci azalttığı vurgulandı.Dr.

Elkin ayrıca hava kirliliği ile Tip 2 diyabet, obezite, Alzheimer ve depresyon arasındaki ilişkiye dikkat çekti: "Dünya Sağlık Örgütü’nün raporları, uzun süre kirli havaya maruz kalan bireylerde obezite, diyabet ve nörolojik hastalıkların daha sık görüldüğünü gösteriyor.

Hatta ‘beyin sisi’ dediğimiz unutkanlık, dikkat dağınıklığı ve zihinsel yorgunluk gibi belirtiler de hava kirliliğiyle ilişkili olabilir."En savunmasız gruplar: Çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalarElkin, herkesin risk altında olmasına karşın bebekler, küçük çocuklar, yaşlılar ve kronik hastalığı olan bireylerin özellikle savunmasız olduğunu belirtti: "Özellikle çocukların akciğerleri, beyinleri ve organ sistemleri hâlâ gelişim aşamasında olduğu için kirli havadan çok daha fazla etkileniyorlar.

Anne karnındaki bebek bile annesinin soluduğu hava kalitesine bağlı olarak olumsuz etkilenebilir."Yaşlılarda riskin artmasının nedenini ise şöyle açıkladı: "Yaşla birlikte bağışıklık tepkileri zayıflıyor, organların temizleme kapasitesi azalıyor.

Bu da özellikle kalp-damar ve solunum hastalıklarına sahip yaşlılarda ölüm riskini artırıyor."Temiz hava temel insan hakkıDSÖ'nün Küresel Hava Kalitesi Kılavuzuna atıfta bulunan Dr.

Elkin, "DSÖ, bilimsel kanıtlar ışığında insan sağlığını korumak için gerekli olan hava kalitesi standartlarını açıkça belirtiyor" dedi ve ülkelerin şehirlerinin hava kalitesini bu ölçütlerle karşılaştırarak halk sağlığı riskini analiz etmesi gerektiğini söyledi.Alınabilecek önlemler ve politika çağrısıHava kirliliğinin tamamen ortadan kaldırılmasının uzun vadeli bir hedef olduğunu belirten Elkin, bireysel ve toplumsal düzeyde alınabilecek önlemleri sıraladı: "Yoğun kirlilik dönemlerinde dışarı çıkmamak, maske kullanmak, kapalı alanların havalandırmasını sağlamak, evde hava temizleyici bitkiler bulundurmak ve mümkün olduğunca yeşil alanlarda egzersiz yapmak önemli.

Ayrıca antioksidan bakımından zengin, C ve E vitamini içeren gıdalarla beslenmek, vücudu serbest radikallere karşı güçlendirir."Sanayileşmiş şehirlerde riskin daha yüksek olduğunu vurgulayan Elkin, şehir planlamasında yeşil alanların artırılmasını, toplu taşımaya geçişin teşvik edilmesini ve temiz enerji kaynaklarının kullanımının yaygınlaştırılmasını önerdi.

Son olarak, "hava kirliliğiyle mücadelenin sadece çevre politikası değil, aynı zamanda bir halk sağlığı stratejisi olarak görülmesi gerektiğini" belirtti.

SON DÖNEMLERDE ARTAN HAVA KİRLİLİĞİ, YALNIZCA ÇEVRESEL BİR SORUN DEĞİL; AYNI ZAMANDA KÜRESEL BİR HALK SAĞLIĞI KRİZİNE DÖNÜŞTÜ.

UZMANLAR, HAVA KİRLİLİĞİNİN BULAŞICI OLMAYAN HASTALIKLARA BAĞLI ÖLÜMLERDE ÜÇÜNCÜ SIRADA YER ALDIĞINI HATIRLATARAK KALP HASTALIKLARI, FELÇ VE OBEZİTEYE NEDEN OLDUĞUNU BELİRTTİ.