Haber Detayı
Karanlık sanılandan çok daha şifalı! Uzmanlar Beyni sakinleştiriyor depresyonu hafifletiyor…
Karanlığın yalnızca korku ve belirsizlikle ilişkilendirildiği dönemler geride kalıyor. Son araştırmalar, ışık kirliliğinden uzaklaşıp karanlıkla temas etmenin hem beden hem de zihin üzerinde şaşırtıcı derecede onarıcı etkiler yarattığını ortaya koyuyor.
National Geographic de yer alan bilgilere göre bilim insanları, karanlık ortamların beynin stres tepkisini azaltarak sakinleşmeyi kolaylaştırdığını, hatta DNA onarım süreçlerini destekleyip depresyon belirtilerini hafiflettiğini belirtiyor.
Karanlık gökyüzü sığınaklarının giderek daha fazla ilgi görmesi de bu sessiz şifanın giderek daha fazla keşfedildiğinin bir göstergesi.
KARANLIĞIN SAĞLIĞIMIZA OLAN ŞAŞIRTICI ETKİLERİ 🔹Bilim insanları, karanlığın DNA onarımından ruh sağlığına kadar birçok faydasını ortaya koyuyor. 🔹Yeni ayın ilk gecesinde Kuzey Kaliforniya'da bir kamp alanında gökyüzüne bakan birçok insan için karanlık yalnızca ışığın yokluğu değil dokusu ve ağırlığı hissedilen bir deneyim.
Başımızın üzerinde dönen Samanyolu'nun ışığı, ışık kirliliği nedeniyle dünya nüfusunun büyük kısmı için artık görülmez hale geldi. 🔹Nüfus artışı ve kentleşme, geceleri yapay ışığın yaygınlaşmasına yol açarken 'karanlık gökyüzü sığınakları' giderek daha fazla ilgi görüyor.
Ölüm Vadisi (ABD) ve Tekapo Springs (Yeni Zelanda) gibi bölgeler, karanlıktan kaçmak isteyen turistlerin uğrak noktalarına dönüşmüş durumda. 🔹ABD'de günlerin kısalması ve yaz saati uygulamasının sona ermesiyle birlikte yaklaşan 'karanlık mevsimi', uzmanlara göre aslında bedenlerimiz için gerekli bir duraklama fırsatı sunuyor.
KARANLIK VE BEDEN SAĞLIĞI Bilimsel araştırmalar, geceleri yapay ışığa fazlasıyla maruz kalmanın uykusuzluk, meme kanseri, felç, doğurganlık sorunları ve hatta Alzheimer riskini artırabileceğine işaret ediyor.
Öte yandan doğal karanlıkta vakit geçirmenin sağlığa ciddi katkıları bulunuyor: - Melatonin üretimi artıyor: Karanlık, epifiz bezini uyararak melatonin salgısını artırıyor. - DNA onarımı destekleniyor: Melatonin serbest radikalleri temizleyerek hücresel hasarı azaltıyor.
Ruh sağlığı iyileşiyor 2020'de yapılan bir çalışma, melatonin reseptörlerini etkileyen bileşiklerin iltihabı ve kaygıyı azalttığını, depresyonu hafifletebileceğini gösterdi.
KARANLIĞIN RUHUMUZA ETKİSİ Doğal karanlık, insanlarda hayranlık ve merak duygularını tetikliyor.
Bu duygunun ruh sağlığı üzerindeki olumlu etkileri giderek daha fazla araştırma ile doğrulanıyor.
Dark Sky International'ın direktörü Ruskin Hartley, karanlık gökyüzünün insanlarda 'koruyucu bir merak ve hayranlık duygusu' yarattığını belirtiyor.
UC Berkeley'den Prof.
Dacher Keltner ise hayranlık duygusunun: - inflamasyonu azalttığını, - sinir sistemini sakinleştirdiğini, - oksitosin (aşk hormonu) salgısını artırdığını vurguluyor.
NE KADAR KARANLIK GEREKLİ?
UZMANLAR YANITLIYOR Uzmanlar, uyku öncesi saatlerde ışığı kısmayı ve tamamen karanlık bir uyku ortamı hazırlamayı öneriyor.
Lynne Peeples, 'Yatma saatine yaklaşırken ışıkları ve ekranları kısmak, sirkadiyen ritmi korumak için kritik' diyor.
Doğal karanlığa erişimi olmayan şehir sakinleri için öneriler: - Kalın karartma perdeleri - Uyku maskeleri - Gündüz ritmini güçlendirmek için açılıp kapatılabilir güneş lambaları Peeples'a göre önemli olan, gündüz ve gece arasındaki kontrastı korumak.
KARANLIĞA YÜKLEDİĞİMİZ ANLAMLAR KORKU VE YANILGILAR Karanlık çoğu kültürde tehlike ve suçla ilişkilendirilmiş durumda.
Bu nedenle şehirlerde daha fazla sokak lambası kullanılıyor.
KARANLIĞI BENİMSEMEK BİR LÜKS DEĞİL İHTİYAÇ Doğal karanlık, modern dünyada hızla kaybolan bir kaynak.
Ancak araştırmalar karanlığın uykudan ruh sağlığına kadar birçok alanda bizi koruduğunu gösteriyor.
Uzmanlar, hem fiziksel hem zihinsel iyilik hali için geceleri karanlığa yeniden alan açmamız gerektiğini vurguluyor. (Kaynak: Takvim Foto Arşiv, National Geographic)
