Haber Detayı
İflaslar ve zombi şirketler... Reel sektör alarmda
Ekonomist Şevken Sayılgan, Dünya gazetesindeki köşesinde kapanan şirket sayısındaki artışa ve kâr etmeyen ama kredilerle yaşamını sürdüren "zombi şirketler"e dikkati çekti.
Türkiye ekonomisinin 2025 yılına, küresel yavaşlama ve iç talep zayıflığı arasında denge kurmaya çalışan bir yapıyla girdiğini belirten ekonomist Şevken Sayılgan, Dünya gazetesindeki köşesinde reel sektörün içinde bulunduğu koşulları değerlendirdi.
Resmî verilere göre yılın ilk dokuz ayında GSYH büyümesinin %3,1 civarında olduğunu hatırlatan Sayılgan, "Bu oran, 2024’teki %4,5’lik büyümenin gerisinde kalıyor.
Ancak makro dengelerdeki bu “ılımlı yavaşlama”, mikro ölçekte ciddi bir bozulmayı gizliyor: şirket bilançoları daralıyor, kârlılık düşüyor, nakit döngüsü sıkışıyor.
Kapanan işletme sayısı %19 arttı, tasfiye sürecine giren şirket oranı %12’ye yükseldi, reel sektör borç stokunun %41’i kısa vadeli hale geldi.
Ekonomi yönetimi fiyat istikrarı önceliğini korurken, üretim tarafı finansal istikrarsızlığın yükünü taşıyor." dedi.
KREDİ KANALLARI DARALDITürkiye Cumhuriyet Merkez Bankası'nın (TCMB), 2025 yılı boyunca parasal sıkılaştırmayı kademeli olarak gevşetme sinyali verse de, Ekim 2025 itibarıyla politika faizi %39,5 seviyesinde çektiğini anımsatan Sayılgan, kredi kanalları daraldığını belirterek şöyle devam etti:"Bir yıl önce bu oran %45’ti.
Yani 5,5 puanlık indirime rağmen reel faiz hâlâ pozitif: yıllık TÜFE artışı %37,8 civarında.-Ticari kredi faiz ortalaması: %49,7-KOBİ kredilerinde ortalama maliyet: %53,2-Ortalama vade: 9,4 ay-Banka kredilerinde teminat oranı: %128Krediye erişim zorlaştıkça, şirketler “borcu borçla çevirme” sarmalına girdi.
Finansman yükü, üretim maliyetine dönüşmüş durumda.
Bu durum, özellikle ithalat girdisine bağımlı sektörlerde kâr marjlarını neredeyse sıfırladı."ZOMBİ ŞİRKETLERKâr etmeyen ama kredilerle yaşamını sürdüren şirketlerin oranının hızla arttığını kaydeden Sayılgan, "TÜSİAD’ın Eylül 2025 raporuna göre, faaliyet kârı borç faizini karşılayamayan işletmelerin oranı %34,2.
Bu oran 2022’de %21,8 idi." dedi.Sayılgan "zombi şirket profili"ni şöyle tarif etti:-Çoğu KOBİ segmentinde,-Net kâr marjı %1’in altında,-Faaliyet gelirinin %30–35’i finansman giderlerine gidiyor,-Üretim sürüyor ama sermaye eriyor.Bu tür işletmelerin toplam istihdamdaki payı %22.
Yani her beş çalışandan biri, finansal olarak sürdürülemez bir işletmede çalışıyor.
Bu, makro büyüme rakamlarının altını oyuyor: GSYH büyürken verimlilik düşüyor.
Odatv.com
