Haber Detayı
Uzaylı ziyareti teorilerine yol açan 3I/Atlas kuyrukluyıldızı nedir?
Neredeyse tüm bilim insanları bir kuyrukluyıldız olduğuna katılıyor. Fakat bu bir uzaylı ziyareti ya da insanlığın sonu spekülasyonlarına engel olamadı.
Intl Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/Aura/Shadow the Scientist; Processing: J Miller, M Rodriguez, TA Rector, M Zamani Neredeyse tüm bilim insanları onun bir kuyrukluyıldız olduğuna katılıyor.
Fakat bu uzaylı ziyareti ya da insanlığın sonu spekülasyonlarına engel olamadı. 3I/Atlas, gökyüzünde görülen yıldızlararası (Interstellar), yani Güneş Sistemi nin dışından gelmiş bir nesne.
Bu yüzden de adı 3I diye başlıyor.
Güneşin yörüngesinde dönen bildiğimiz çoğu kuyrukluyıldızın tersine, 3I/Atlas ın güzergahı ve hızı, galaksinin başka bir yerinden geldiğine işaret ediyor.
Ayrıca sadece bir ziyarette bulunduktan sonra, gelecek yıl başlarında Güneş Sistemi nin dışına çıkacak. 3I/Atlas ın bazı özellikleri, Harvard Üniversitesi nden astrofizik uzmanı Profesör Avi Loeb e göre, çok sayıda medya kuruluşu ve sosyal medyayı, kuyrukluyıldızın yapay olabileceği ihtimali üzerinde durmaya yöneltti.
Elon Musk da tartışmaya katıldı.
Hatta ABD li yıldız Kim Kardashian bile X hesabında Bir saniye...Bu 3I Atlas olayı da nedir?!?!!!!!!!????? şeklinde bir paylaşım yaptı.
Ne biliyoruz? 3I/Atlas ilk olarak, Şili de NASA nın fonladığı Atlas teleskobuyla Temmuz 2025 te görüldü ve o günden bu yana astronomi uzmanlarında heyecan yarattı.
Atlas/University of Hawaii/Nasa Atlas teleskobu, Dünya ile çarpışma potansiyeli olan nesneleri tespit etmek için gece gökyüzünü tarıyor, ancak gökbilimciler 3I/Atlas ta böyle bir risk olmadığını söylüyor.
Oxford Üniversitesi nden astrofizik profesörü Chris Lintott Muhtemelen birkaç ayımız daha var ve sonra bu nesneyi bir daha asla göremeyeceğiz diyor.
Dolayısıyla hala yapabiliyorken mümkün olduğunca çok veri toplamak istiyoruz.
Bazıları boyutlarının New York un Manhattan semti kadar olduğunu söylüyor.
Ancak NASA nın Hubble Teleskobu nun Ağustos ta yaptığı ölçümlere göre çapı 5,6 kilometre ila 440 metre arasında olabilir.
NASA, 3I/Atlas ın tespit edildiği sırada uzayda saniyede 61 kilometre hızla ilerlediğini söylüyor.
Nereden geldi?
Astronomi uzmanları 3I/Atlas ın uzak bir yıldız sisteminin doğuşu sırasında oluştuğuna ve milyarlarca yıldır yıldızların arasında dolaştığını belirtiyor.
Ayrıca şu ana dek karşılaştığımız en eski kuyrukluyıldız da olabilir.
Bir çalışmaya göre yaşı yedi milyar yılın üzerinde.
Yani 4,6 milyar yıl önce oluşan Güneş Sistemi nden daha yaşlı.
Prof.
Linott Bu da galaksinin geçmişindeki daha eski dönemler hakkında bir şeyler söylediği anlamına geliyor diyor.
Kuyrukluyıldız Samanyolu galaksisinin merkezinde yer alan Yay takım yıldızı yönünden geldi.
M Hopkins/Ōtautahi-Oxford team; Base map: Esa/Gaia/DPAC, S Payne-Wardenaar Kuyrukluyıldız 3I/Atlas (kırmızıyla gösterilen yol), güneş gibi (sarıyla gösterilen yol) Samanyolu galaksisinin merkezindeki bir yörüngede dönüyor. 3I/Atlas geçen ay Güneş in arkasından geçti ve Dünya dan görünmedi.
Bu durum da objenin neden saklandığı konusundaki teorileri tetikledi.
Ancak kuyrukluyıldızı diğer bazı teleskoplar da takip ediyordu ve zaten yerdeki teleskoplar tarafından yeniden görülmüştü.
Güneş yakınlarındaki ısınma 3I/Atlas Güneş e doğru yolculuğu sırasında ısınırken, sadece yerçekiminin etkisiyle kazanması beklenenden daha büyük bir ivme kazandı.
Prof.
Loeb de teknolojik bir roket motorunun ivme kazandırmış olabileceğini söyleyince, manşetlerde ve internetteki paylaşımlarda bir uzaylı karargah gemisinden bahsedilir oldu.
Intl Gemini Observatory/NOIRLab/NSF/Aura/K Meech (IfA/U Hawaii); Processing: J Miller, M Zamani Hawaii deki Gemini North teleskobu, 3I/Atlas kuyrukluyıldızının Güneş Sistemi ndeki renkli izini yakaladı Fakat Prof.
Lintott kuyrukluyıldız ölçümünde uzman çok sayıda bilim insanının 3I/Atlas ın gaz çıkışı diye tanımlanan sürecin sınırları içinde hızlandığını söylediğini belirtiyor.
Gaz çıkışı, kuyrukluyıldızın ısınmasıyla katı buzun gaza dönüşmesi ve bunun da itici güç veren bulut ve toz kümeleri yaratması.
Aslında 3I/Atlas çok aktif bir görüntü veriyor.
Bir kuyrukluyıldızdan çıkan toz genelde ışığı yansıtıyor ve Güneş e yaklaştıkça daha da parlıyor. 3I/Atlas da çok hızlı parladı.
Ayrıca kırmızıya çalan renginin maviye dönüştüğü de belirtiliyor ve bu durumu da dışarıdan bir enerji kaynağı teorilerini tetikledi.
Bilim insanları hala bunun nedenini bulmaya çalışıyor ama çok sayıda doğal açıklama olduğunu da vurguluyorlar.
Pro.
Lintott hızla parlamanın kuyrukluyıldızda çok fazla buz olduğunu gösteriyor olabileceğini söylüyor.
Renk değişimi ölçümden kaynaklanan bir durum değil de, gerçek olsa bile bu kuyrukluyıldızın değişen kimyasını gösteriyor olabilir.
Nasa/SPHEREx Gökyüzünü optik ve yakın kızılötesi ışıkla tarayan NASA nın SPHEREx gözlemevi, 3I/Atlas kuyrukluyıldızında karbondioksit ve buz ölçümü yaptı.
Prof.
Lintott Gerçekten yapmak istediğimiz şey, kuyrukluyıldızın iç kısımlarının tam olarak nelerden oluştuğunu bulmak diyor.
Gizemli kimya 3I/Atlas ın kimyasal yapısını anlamak, milyarlarca yıl önce oluştuğu uzak yıldız sistemi hakkında bilgi verebilir.
Teleskoplar şu ana dek kuyrukluyıldızda çok fazla karbondioksit tespit etti.
Ayrıca nikel gibi metaller yönünden de zengin gibi görünüyor.
Bu gözlem ayrıca uzaylı gemisi teorilerini iyice körükledi, çünkü bizim uzay araçlarımızda da çok sayıda parçada nikel bulunuyor.
The Joe Rogen Experince podcastında konuşan Elon Musk, tamamen nikelden yapılmış bir uzay aracının çok ağır olacağını ve bir kıtayı yerle bir edebileceğini söyledi.
Fakat diğer kuyrukluyıldızlarda da nikel bulunuyor.
Bunlara 2019 da keşfedilen 2I/Borisov yıldızlararası kuyrukluyıldız da dahil. Çok fazla nikel bulunması, 3I/Atlas ın oluştuğu çevre hakkında da bilgiler verebilir.
Ya da kuyrukluyıldız uzun yıldızlararası yolculukta uzay radyasyonuna o kadar çok maruz kaldı ki, James Webb Uzay Teleskobu nun son verilerinin gösterdiği gibi yüzeyindeki kimya değişti.
Yoluna gidecek Geçen ay sonunda Güneş in yanından geçen 3I/Atlas yakında elveda diyecek. 19 Aralık ta Dünya ya en yakın konumuna, 270 milyon kilometre yakınına gelecek.
Bu mesafe, Dünya ve Güneş arasındaki uzaklığın iki katı.
Spacecraft: Esa/ATG medialab; Jupiter: Nasa/Esa/J Nichols (Uni of Leicester) Avrupa Uzay Ajansına ait Jüpiter Buzlu Uydular Araştırmacısı nın (Juice) Kasım ayında 3I/Atlas ı gözlemlemesi bekleniyor.
Uzayda ve yerde yer alan çok sayıda gözlemevinin daha fazla ölçüm yapması umuluyor.
Hatta astronomi meraklıları 8 inçlik bir teleskopla kuyrukluyıldızı görebilir.
Şu ana dek sadece üç yıldızlararası kuyrukluyıldız gördüğümüz için, hala bu antik yolcular hakkında öğreneceğimiz çok şey var.
Prof.
Lintott Galakside bunlardan milyarlarca olduğunu düşünüyoruz ve sadece üç tanesini görebildik.
Yani bunun sıradışı bir durum olduğunu söylemek için çok erken diyor.
Şili deki Vera Rubin Teleskobu gibi yeni, güçlü teleskoplarla astrofizikçiler 10 yıl içinde onlarcasını daha bulabilmeyi umuyor.
Kuyrukluyıldız nedir?
Güneş Sistemi nin oluşumundan beri varlığını sürdüren buz dağlarına kuyrukluyıldız deniyor.
Dev buz parçaları Güneş e yaklaştıklarında üzerlerindeki buzların bir kısmı eriyor, arkalarında kuyruk olarak adlandırdığımız izler bırakıyor.
Bir kuyrukluyıldızın kuyruğu Dünya nın 15 katı kadar uzun olabilir.
Kuyrukluyıldızlar antik çağlardan beri bilinen gök cisimleri arasında yer alıyor.
Güneş Sistemi nde 6 binden fazla kuyrukluyıldız kayıt altına alınmış durumda.
Kuyrukluyıldızların yüzeylerinin altında donmuş halde bulunan maddeler genellikle karbondioksit, karbon monoksit, metan ve amonyak.
