Haber Detayı
Enerji dönüşümünde rüzgârın payı hızla artıyor
Yenilenebilir enerji alanında hızlı bir dönüşüm yaşanan Türkiye’de 20 yıl önce rüzgâr kurulu gücü 20 MW iken, 2025 yıl sonu itibarıyla 14 bin MW seviyesinin aşılması bekleniyor. Bununla birlikte ülke enerji dönüşümünü hızlandırmak adına belirlenen 2035 yılı 48 bin MW rüzgâr kurulu gücü hedefinin sektörde büyük bir hareketlilik başlatması bekleniyor.
Hüseyin VATANSEVERTemiz enerji dönüşümü, Türkiye’nin enerji gündeminde üst sıralarda yer alıyor.
Enerji tedarikinde dışa bağımlılığı azaltmak, karbon salınımı düşürmek ve 2053 yılında net sıfır hedefine ulaşmak ile birlikte enerji arzını güvenceye almak başta olmak üzere birçok etken, temiz enerji yatırımlarını ön plana taşıyor.
Söz konusu dönüşüm Türkiye’de güneş ve rüzgâr enerjisi ile güçlü bir şekilde yönlendiriyor.
Son 20 yıllık dönemde yenilenebilir enerjinin kurulu güç olarak yaklaşık 4 buçuk kat artış gösterdiği Türkiye’de 2005 yılında rüzgâr kurulu gücü 20 MW iken güneş enerjisine dayalı bir kurulu güç henüz mevcut değildi.Günümüzde ise rüzgâr ve güneşin kurulu güçteki payı yüzde 30.2 olurken, 2025 yıl sonu itibarıyla rüzgârın 14 bin MW seviyesini aşarak istikrarlı ve güçlü büyümesini sürdürmesi bekleniyor.
Uluslararası enerji düşünce kuruluşu Ember tarafından paylaşılan değerlendirmeye göre Türkiye’nin enerji karmasında payı artan güneş ve rüzgâr, 2024 yılında yerli kömürün daha önce ulaştığı en yüksek yıllık elektrik üretimini ilk kez aşarak yerli kömürü kalıcı şekilde geride bıraktı.Benzer bir durumun küresel enerji piyasası için de geçerli olduğunu söylemek mümkün.
Kuruluşun Küresel Elektrik Sektörü Üçüncü Çeyrek Raporu’na göre güneş ve rüzgâr enerjisi, yılın ilk üç çeyreğinde küresel elektrik talebindeki artışı karşıladı ve fosil yakıtlı elektrik üretiminde ise bu yıl artış yaşanmayacağı öngörüldü.Toplam rüzgâr kurulu gücü 2024 yılında 14 bin MW’a yaklaştıRüzgâr enerjisinin Türkiye’de ilk örneği olarak, 1984 yılında İzmir’in Çeşme ilçesinde bulunan bir otelde kurulan küçük ölçekli rüzgâr türbini gösteriliyor.Aradan geçen 40 yılı aşkın sürede Türkiye’nin yenilenebilir enerji dönüşüm serüvenine baktığımızda, 2024 yılı itibarıyla ülkede üretilen elektriğin yüzde 42.01’i yenilenebilir enerji kaynaklarından sağlandığı, yüzde 57.93’ünün konvansiyonel kaynaklardan üretildiği görülüyor.
Ayrıca, Türkiye Rüzgâr Enerjisi Birliği (TÜREB) tarafından paylaşılan verilere göre 2024 yıl sonu itibarıyla rüzgâr enerjisinde 13 bin 792.50 MWm net kurulu güce ulaşıldı.Yine 2024 yılı boyunca bin 310.07 MWm yeni rüzgâr yatırımı sisteme dahil edilirken, bu durum 2022 ve 2023 yıllarında yaşanan düşük yatırım performansı sonrasında güçlü bir toparlanma yaşandığı şeklinde değerlendirildi.
Ek olarak, rüzgâr enerjisinin Türkiye elektrik üretimindeki payının da arttığı ifade edilirken, 2024 yılı boyunca ülke elektrik üretiminin ortalama yüzde 11.34’ünün rüzgâr enerjisinden sağlandığı kaydedildi.2040’a kadar açık deniz rüzgâr kapasitesi 7 GW’a ulaşabilirTürkiye elektrik enerjisi tüketimi 2024 yılında bir önceki yıla göre yüzde 5.5 oranında artarak 353.6 TWh, elektrik üretimi ise bir önceki yıla göre yüzde 7.1 artarak 354.6 TWh olarak gerçekleşti.
Türkiye Ulusal Enerji Planı çalışmasının sonuçlarına göre ülke elektrik tüketiminin 2025 yılında 380.2 TWh, 2030 yılında 455.3 TWh, 2035 yılında ise 510.5 TWh seviyesine ulaşması bekleniyor.Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından 2035 yılı için belirlenen 120 GW’lık rüzgâr ve güneş toplam kapasite hedefi bulunuyor.
Bu hedefin yüzde 40’ına karşılık gelen 48 GW rüzgâr enerjisine ayrıldı.
Rüzgâr hedefinin alt kırılımı ise 43 GW karasal, 5 GW deniz üstü rüzgâr enerjisi olarak planlanıyor.
Önümüzdeki yıllarda bu hedef doğrultusunda atılacak adımların, sektörde büyük bir dönüşümü de tetikleyeceği öngörülüyor.Deniz üstü RES’te iki senaryo varEnerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı’nın Dünya Bankası ile hazırladığı Türkiye’de başarılı bir deniz üstü rüzgâr enerjisi endüstrisi kurmakta izlenecek yol haritası çalışmasına göre bu alanda güçlü bir fırsat bulunuyor.
Metinde Türkiye’nin sularında toplam teknik potansiyel 75 GW olarak tahmin ediliyor.
Yol haritasına göre 2040 yılına kadar 7 GW’a varan açık deniz rüzgâr kapasitesinin kurulabileceği öngörülüyor.Çalışmadaki senaryolar, Türkiye'de deniz üstü rüzgâr enerjisi için iki gelişme yolunu varsayım olarak gösteriyor.
Düşük büyümeye dayalı senaryoda 2040 yılı sonuna kadar 3.5 GW deniz üstü rüzgâr enerjisi kurulu gücü olacağı varsayılıyor ve Türkiye ekonomisine 4 milyar dolar katkı sağlayabileceği tahmin ediliyor.
Yüksek büyüme senaryosuna göre aynı dönemde 7 GW deniz üstü rüzgâr enerjisi kapasitesinin kurulacağı ve 16 milyar dolar brüt katma değer oluşturabileceği öngörülüyor.
