Haber Detayı
Payas nerede? Payas hangi şehirde, ilde, bölgede? htnrd
Payas, Türkiye’nin güneyinde yer alan tarihî ve stratejik öneme sahip bir yerleşimdir. Hem Osmanlı hem de daha eski dönemlerde Akdeniz kıyısındaki ulaşım ve savunma hattı üzerinde kritik bir rol oynamış olan Payas; günümüzde tarihi kalıntıları, sahil alanları ve sanayiye dayalı ekonomisiyle dikkat çeken bir ilçedir. Bu yazımızda Payas’ın coğrafi konumundan tarihçesine, kültürel değerlerinden güncel demografik ve ekonomik yapısına kadar ayrıntılı bir açıklama bulacaksınız.
Payas nerede, hangi ilde ve hangi bölgededir?
Payas, Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi sınırları içinde, Hatay iline bağlı bir ilçedir.
Coğrafi konum olarak İskenderun Körfezi kıyısında yer alır; doğusunda Amanos Dağları, kuzeyinde Dörtyol, güneyinde İskenderun ilçesiyle komşudur. 1939’da Hatay’ın anavatana katılmasıyla birlikte idari olarak Hatay iline bağlanmıştır.
Günümüzde Payas, Hatay’ın sahil şeridinde konumlanan ilçelerinden biridir.
Ulaşım ve yakın çevre Payas, bölgesel ulaşım ağları açısından stratejik bir noktadadır.
Karayolu ile İskenderun ve Dörtyol üzerinden kolay erişim sağlanır; en yakın büyük merkezlerden İskenderun’a ve bölgedeki diğer sanayi alanlarına kısa mesafededir.
Ayrıca bölge, İskenderun Körfezi’ne kıyısı olması nedeniyle tarih boyunca deniz ulaşımı açısından da önemli bir yere sahip olmuştur.
Ulaşım altyapısı, özellikle 20. yüzyıldaki sanayi yatırımları ve liman gelişmeleriyle birlikte güçlenmiştir.
Coğrafi ve iklimsel özellikler Payas, Akdeniz iklim kuşağında yer alır; yazları sıcak ve kurak, kışları ılık ve yağışlı geçer.
Yerleşim, deniz seviyesine yakın düzlüklerle Amanos Dağları’nın eteklerinin birleştiği bir bölgede konumlanmıştır.
Bu coğrafi yapı, tarım için elverişli alanlar sunmasının yanında deniz ve kara ulaşımı açısından da avantaj sağlamıştır.
Bölgenin kıyı kesimleri, rekreasyon ve turizm amaçlı kullanım için uygun alanlar içerir.
Tarihçe ve kültürel miras Payas’ın tarihî geçmişi çok eskilere dayanır; antik çağlarda “Baias” veya “Bayyas” adıyla anılmıştır.
Anadolu ile Ortadoğu arasında önemli bir geçiş güzergâhı üzerinde olduğu için tarih boyunca stratejik öneme sahip olmuştur.
Bölgedeki en öne çıkan tarihî eserlerden biri Payas Kalesi’dir; kale, Cenevizliler ve Haçlılar döneminde önem kazanmış, daha sonra Osmanlılar döneminde onarılmıştır.
Ayrıca Sokullu Mehmet Paşa Kervansarayı ve Hamam gibi Osmanlı dönemi yapıları da kentte görülebilir.
Payas’ın tarihî katmanları hem arkeolojik hem de mimari açıdan bölgeyi zenginleştirir.
Turizm ve öne çıkan noktalar Payas, özellikle Payas Kalesi (ve çevresindeki kervansaray, cami gibi yapılar) ile ziyaretçilerin ilgisini çeker.
Kıyı bandında düzenlenen sahil ve piknik alanları, tarihî doku ile doğal alanların bir arada görülebileceği mekânlar sunar.
Bölgedeki tarihi eserlerin restorasyon ve koruma çalışmaları, turizm potansiyelini artırma yönünde adımlar içermektedir.
Ayrıca festival ve yerel etkinliklerle kültürel tanıtım yapılan bir ilçe niteliğindedir.
Nüfus ve ekonomik yapı Payas, son yıllarda sanayi yatırımları ve liman-tesis gelişimiyle nüfus ve ekonomik olarak büyüme göstermiştir. 2024 yılı verilerine göre ilçenin nüfusu yaklaşık 44.000 civarındadır; bu, sanayi ve hizmet sektörlerindeki istihdamla birlikte bölgenin demografik yapısında gözlemlenen bir büyümeyi yansıtır.
Ekonomide demir-çelik ve diğer sanayi sektörleri, ticaret ile limancılık faaliyetleri önemli yer tutar.
Koruma, restorasyon ve geleceğe yönelik planlar Belediye ve ilgili kurumlar, Payas’taki tarihî yapıların korunması ve sahil düzenlemeleri için çalışmalar yürütmektedir.
Kalenin ve kervansarayın korunması, çevre düzenlemeleri, rekreasyon alanlarının planlanması ve turizm altyapısının güçlendirilmesi gibi konular yerel yönetimin gündemindedir.
Sanayi ve turizmin dengeli gelişimi, ilçenin ekonomik sürdürülebilirliği açısından önem taşımaktadır. Özetle, Payas, Türkiye’nin Akdeniz Bölgesi’nde, Hatay iline bağlı; tarihî, coğrafi ve ekonomik açıdan bölgesel öneme sahip bir ilçedir.
Payas Kalesi ve diğer tarihî eserler ile sahil alanları, ilçeyi hem kültürel miras hem de rekreasyon açısından değerli kılmaktadır.
Nüfus ve sanayi yapısındaki dönüşüm, Payas’ı güncel olarak Türkiye’nin dikkat çeken yerleşimlerinden biri hâline getirmiştir.
