Dünya AIDS günü | TTB: HIV öldürmez, bilgi eksikliği ve eşitsizlik öldürür

1 Aralık Dünya AIDS Günü dolayısıyla açıklama yapan Türk Tabipleri Birliği (TTB) Merkez Konseyi ve TTB Halk Sağlığı Kolu, Türkiye’de HIV/AIDS alanında yaşanan artışa, tanı–tedaviye erişimdeki eşitsizliklere ve yeni tedavi olanaklarının hâlâ kullanılamamasına dikkat çekti.

TTB, Sağlık Bakanlığı’na “eşit, ücretsiz ve erişilebilir sağlık hizmeti” çağrısı yaptı.

TTB’nin değerlendirmesine göre Türkiye’de 1985–2024 yılları arasında 45 bin 835 HIV pozitif ve 2 bin 438 AIDS vakası bildirildi.

Son 10 yılda vakalarda belirgin artış olduğuna işaret edilirken, yeni tanı alanların yaklaşık yarısının 25–49 yaş aralığındaki genç yetişkinler olduğu belirtildi.

Açıklamada, resmi verilerin gerçek hasta sayısını yansıtmadığı vurgulanarak, “Test yaptırmayan, tanı almamış çok sayıda kişi var.

Risk grubundaki herkes test yaptıramıyor.

Gerçek hasta sayımızı bilmiyoruz” denildi.

TTB, HIV tedavisinde dünyada önemli ilerlemeler sağlandığını; günlük antiviral ilaçlarla virüsün baskılanabildiğini, iki ayda bir enjeksiyonla uygulanan uzun etkili tedavilerin virüs çoğalmasını durdurduğunu belirtti.

HIV negatif kişiler için kullanılan PrEP’in ise altı ayda bir uygulanabilen yeni formülasyonlarla daha erişilebilir hale geldiği aktarıldı.

Ancak Türkiye’de bu tedavilerin halen ruhsatlı olmadığı hatırlatılan açıklamada, “Uzun etkili HIV tedavileri ve enjeksiyon şeklindeki PrEP uygulamaları ülkemizde ruhsatlı değil, geri ödeme kapsamında da değil.

Bu durum hem tedaviye erişimi hem de korunmayı engelliyor” ifadelerine yer verildi. "Erişim ve bilgilendirme engelleri sürüyor" TTB, Türkiye’de HIV’le ilgili temel sorunları şöyle sıraladı: · Anonim ve ücretsiz test merkezleri sınırlı.· Damgalanma ve gizlilik kaygıları nedeniyle insanlar test yaptıramıyor.· Göçmenler, seks işçileri, LGBTQ+ bireyler ve yoksul bölgeler için hedeflenmiş programlar yetersiz. · Kamu bilgilendirmesi eksik.· Bulaş yolları, korunma ve tedavi konusunda düzenli kampanyalar yapılmıyor. ·Yeni tedavilere erişim yok. "Sorun virüs değil, erişim engelleri ve önyargılar" TTB açıklamasında halk sağlığı açısından doğru bilgiye sahip olmanın önemine vurgu yapıldı.

HIV’in tokalaşma, ortak tuvalet, deniz–havuz kullanımı gibi yollarla bulaşmadığı; korunmasız cinsel ilişki, ortak şırınga ve anneden bebeğe geçiş gibi yollarla bulaştığı hatırlatıldı.

Düzenli tedavi ile anneden bebeğe geçişin tamamen engellenebildiğinin altı çizildi.

Açıklamada, “HIV pozitif kişiler düzenli tedaviyle uzun ve sağlıklı bir yaşam sürdürebilir.

Sorun virüs değil; erişim engelleri ve önyargılardır” denildi.

TTB'den Sağlık Bakanlığı'na çağrı TTB Merkez Konseyi ve TTB Halk Sağlığı Kolu açıklamasında Sağlık Bakanlığı’na şu çağrılar yapıldı: "Test ve tedaviye erişim yaygınlaştırılsın,Risk gruplarına yönelik programlar güçlendirilsin,Halkı doğru bilgilendirecek kampanyalar başlatılsın,Uzun etkili tedavi ve PrEP uygulamaları hızla ruhsatlandırılsın." Dünya AIDS Günü 2025: HIV ile Yaşamda Bilgi ve Erişim ÖnemliBugün 1 Aralık, Dünya AIDS Günü.

HIV/AIDS, hem dünya genelinde hem Türkiye’de milyonlarca insanın yaşamını etkileyen bir halk sağlığı sorunu olmaya devam ediyor.Türkiye’de Durum:1985-2024 yılları arasında… pic.twitter.com/BSfXqqIIZC — Türk Tabipleri Birliği (@ttborgtr) December 1, 2025