Mısır çölünde keşfedildi: 1.700 yıllık şapkanın sahibi kimdi?

İnsanlık tarihinin derinliklerinde kaybolan ve modern çağda günümüze kadar ulaşan eserler çoğu zaman oldukça ilgi çekici parçalardan oluşuyor.

Bunlardan biri de, Erken Hristiyanlık veya Kıpti döneminde Mısır’da farklı renkli keçeleşmiş yünlerden yapılmış olan bir güneş şapkası.

Çağlar boyunca sağlam kalabilmiş yalnızca üç örnekten biri olan bu şapka, aynı zamanda en iyi korunmuş parça olarak da dikkat çekiyor.Şapka, İngiliz Mısırbilimci Sir Flinders Petrie tarafından 1911 yılında Lahun’da bulundu ve daha sonra Bolton, İngiltere’deki Chadwick Müzesi'ne, bugünkü adıyla Bolton Müzesi'ne bağışlandı.

Petrie, Mısır’ın Fayum bölgesindeki Lahun kasabası ve piramit kompleksinde, bu şapkanın yanı sıra etkileyici Kıpti tekstil sanatını sergileyen çok sayıda giysi de keşfetmişti.Şapkanın korunduğu Bolton Müzesi’nin açıklamasına göre, konik şapka dört çeyrek parçadan dikilmiş ve merkezinde bir düğme bulunuyor.

Yaklaşık 39,5 santimetre çapa sahip şapkanın büyük bir kısmı kahverengi keçeden yapılmışken, geniş kenar kısmı kırmızı keçeden oluşuyor.

Kenarlar, yeşil yünlü kumaşla bağlanmış ve mavi yünlü bir kumaşla sonlandırılmış, şapkanın iç astarı ise beyaz keçeden yapılmış.

Şapkanın dikiş yerleri, dış kenarlarda dekoratif zincir dikişlerle gizli dikiş tekniği kullanılarak birleştirilmiş.Bolton Konseyi yerel yönetiminin bir açıklamasına göre, uzmanlar, görünüşünün üçüncü yüzyıl Roma şapkalarına benzemesi nedeniyle, bu şapkanın Mısır’daki işgalci Roma ordusunun bir üyesi için yapılmış olabileceğini düşünüyor.

Ancak şapkanın, sert Mısır güneşi ve kum fırtınalarından takan kişiyi daha iyi korumak amacıyla Roma tasarımından uyarlanmış olması da mümkün.Kıpti sanatı ve keçenin dayanıklılığıMısır’ın Kıpti dönemi, Roma İmparatorluğu’nun parçalandığı yaklaşık M.S. 395 yıllarında başlıyor.

İmparator Konstantin o sırada zaten imparatorluk genelinde Hristiyanlığı teşvik ediyordu ve dördüncü yüzyılın ortalarında Roma Mısır’ındaki Hristiyanlar arasında Mısır esintili Kıpti dili ortaya çıktı.

Fayum bölgesindeki erken Hristiyan mezarlarında keşfedilen Kıpti tekstil ürünleri, rengarenk iplikleri, karmaşık dokuma desenleri ve Mısır’ın ankh’ı (hayatı simgeleyen üzerinde bir çember bulunan haç sembolü), Roma tanrıları ve Hristiyan azizleri gibi farklı ikonografilerle dikkat çekiyor.Ağustos 2025’te, Bolton Müzesi bu güneş şapkasını koruma çalışmalarının ardından ilk kez sergiledi.

Bu “çok nadir keçe şapka” üzerinde çalışan uzman tekstil konservatörü Jacqui Hyman, yaptığı açıklamada güvelerin keçeleşmiş yüne zarar verdiğini ancak şapkayı elle boyanmış kumaşla stabilize ederek orijinal şekline yeniden kavuşturduğunu söyledi.Hyman, “Bu şapka giyilmek için yapılmış” diyerek ekliyor: “Keşke konuşabilse de bize kimin yaptığını ve kimin taktığını anlatsa...”