Görünmeyen asit dalgası kıyılara yaklaşıyor

Başak Nur GÖKÇAMOkyanusların hızla artan asitlenmesi üzeri­ne yapılan yeni bir uluslararası araştırma, dünyanın en verimli ba­lıkçılık bölgelerini bes­leyen yükselen akın­tı sistemlerinin, iklim değişikliğinin etkile­rini beklenenden çok daha şiddetli yaşadı­ğını ortaya koydu.

St Andrews Üni­versitesi öncü­lüğünde yapılan çalışma, derin­lerden yüzeye ta­şınan karbondi­oksit açısından zengin suların, atmosferdeki insan kaynak­lı karbondioksit artışıyla birleşe­rek kıyı bölgelerinin bilim insanlarının tah­min ettiğinden çok daha hızlı asidik hale gelmesi­ne yol açtığını gösterdi.Araştırmaya göre atmos­ferdeki karbondioksit art­tıkça bunun önemli bir kıs­mı okyanuslara emiliyor.

Normal koşullarda bu emi­lim yüzey sularında kademeli bir asitlenmeye neden olurken, yükselen akıntı bölgelerinde süreç adeta hızlandırılmış bir döngüye dönüşü­yor.

Derinlerde organik maddelerin mikrobiyal parçalanmasıyla oluşan doğal karbondioksit biriki­mi, akıntılarla yüzeye taşındığında suyu zaten asidik bir başlangıç noktasına getiriyor.

Bu su yüzeye ulaştı­ğında atmosferdeki karbondioksit ile yeniden etkile­şime girerek asitlenmeyi daha da artırıyor.Kaliforniya Akıntı’sı örnek alındıNature Communications’ta yayımlanan çalış­ma, bu sürecin yalnızca atmosferdeki karbon­dioksit artışını yansıtmakla kalmayıp, okyanus asitlenmesini bölgesel olarak yoğunlaştırdığını ortaya koydu.

Araştırma ekibi Kaliforniya Akın­tısı’nı örnek bölge olarak inceledi ve yüzlerce yıl­lık mercan iskeletlerinde saklı bor izotopları­nı analiz ederek 20’nci yüzyıl boyunca yaşanan asitlenme değişimlerini yeniden yapılandırdı.

Bu tarihsel veriler, bölgesel okyanus modelleriyle birleştirildiğinde, yükselen su sistemlerinde asitlenmenin küresel ortalamanın belirgin şekilde üzerinde seyrettiği görüldü.Bilim insanlarına göre bu durum, doğal süreçlerin iklim değişikliğiyle etkileşime girdiği karmaşık bir döngü yaratıyor.

Derin suların doğal asitliği ile antropojenik kar­bondioksit birleştiğinde, özellikle Kalifor­niya, Peru (Humboldt), Afrika batı kıyıları (Benguela ve Kanarya) gibi kritik yükselme bölgeleri gelecekte çok daha hızlı ve şiddet­li kimyasal değişimlere maruz kalabilir.

Bilim insanları, farklı yükselen akıntı sis­temlerinde benzer çalışmalar yapılması gerektiğini belirterek, küresel gıda gü­venliğini ve deniz yaşamını korumak için acil bilimsel ve politik adımların zorunlu hale geldiğini ifade ediyor.Balıkçılıkla geçinenler için ciddi tehditYükselen akıntı bölgeleri, yüksek besin üretkenliği sayesinde dünya balıkçılığının bel kemiğini oluşturuyor.

Bu nedenle okyanus kimyasındaki hızlı değişim, yalnızca ekosistemler için değil, kıyı ekonomileri ve milyonlarca insanın geçimi için de ciddi bir tehdit.

Araştırmanın ortak yazarı Dr.

Hana Jurikova, “Bu sistemlerin gelecekte nasıl tepki vereceğini anlamak karmaşık, çünkü insan kaynaklı etkiler doğal süreçleri güçlendiriyor.

Bu etkileşimler bölgesel çevresel değişimleri tahmin edilenden daha fazla büyütebilir” uyarısında bulundu.Kritik eşiğe ulaşıldıBilim insanları, iklim değişikliğiyle mücadelede kullanılan karbon azaltım stratejilerinin özellikle yenilenebilir enerji, ısı pompaları ve elektrikli araçlar tarafında, yalnızca atmosferdeki değil, aynı zamanda okyanustaki karbondioksit seviyelerinin dengelenmesinde kritik rol oynadığını vurguladı.

Çalışmanın ortak yazarı Dr.

James Rae, “Okyanusun giderek daha asidik hale gelmesi, ekosistemler ve topluluklar için büyük risk.

Mevcut iklim çözümleri okyanus asitlenmesini de yavaşlatıyor.

Bu yüzden bu çözümleri desteklemek her zamankinden daha önemli” dedi.