Haber Detayı
Depresyon tedavisinde dev adım! Bilim insanları ortaya çıkardı: Çaresi gülme gazındaymış
Nitröz oksidin yani gülme gazının, şiddetli depresyon tedavisinde beklenmedik bir şekilde güçlü sonuçlar verdiğine dair yeni bulgular dikkatleri üzerine çekti. Bilim insanlarının hızlı etki vurgusu yaptığı bu çalışma, mevcut tedavilere yanıt vermeyen hastalar için yeni bir kapı aralayabilir. Peki bu gaz tedavide kullanılabilir mi?
Şiddetli depresyon tedavisine dair umut verici bir gelişme, Birmingham ve Oxford üniversitelerinden araştırmacıların hazırladığı kapsamlı bir meta-analizle gündeme geldi.
Halk arasında 'gülme gazı' olarak bilinen nitröz oksidin (N₂O), uygun klinik dozlarda solunduğunda ağır depresyon belirtilerini hızla hafifletebileceği öne sürüldü.
Çalışma, farklı ülkelerde yürütülen yedi klinik denemenin ve dört protokol çalışmasının sonuçlarını bir araya getiriyor.
TEDAVİLERE YANIT VERMEYEN HASTALAR İÇİN YENİ BİR KAPI ARALANIYOR Araştırma ekibinin başındaki doktora araştırmacısı Kiranpreet Gill, amaçlarının mevcut ilaçların çare olamadığı hastalar için yeni seçenekler geliştirmek olduğunu belirtiyor.
Gill'in kısa süre önce yayımlanan başka bir çalışması ise tabloyu daha da netleştiriyor: Majör depresyon tanısı konan hastaların yaklaşık yarısı, uygulanan tedavilere ya hiç yanıt vermiyor ya da çok sınırlı fayda görüyor.
Dört ya da daha fazla tedavi yöntemi denemiş olanların oranı ise kayda değer şekilde yüksek.
Bu durum, bilim insanlarının alternatif arayışını zorunlu kılıyor.
Nitröz oksit de tam bu noktada dikkat çekici bir aday olarak öne çıkmış durumda.
HIZLI ETKİ, KISA SÜRE...
AMA UMUT VAR Meta-analizde incelenen üç klinik çalışmada, yüzde 50 oranında solunan tek seanslık N₂O uygulamasının yalnızca iki saat içinde depresyon belirtilerini belirgin biçimde hafiflettiği görüldü.
Ancak bu iyileşme uzun süre kalıcı değildi.
Bu nedenle araştırmacılar farklı dozlama stratejilerini de değerlendirdi.
Ön bulgular, birkaç hafta boyunca uygulanan birden fazla seansın etkileri uzatabileceğini işaret ediyor.
Üstelik bu yaklaşım, gün aşırı veya günlük antidepresan kullanımıyla kıyaslandığında daha seyrek uygulanan bir tedavi protokolü vaat ediyor.
BEYİNDEKİ ETKİ MEKANİZMASI NE?
Nitröz oksidin beyinde glutamat adı verilen kimyasal sistemi etkilediği biliniyor.
Bu sistem, duygu durumunu düzenleyen sinirsel ağların düzgün çalışması açısından kritik öneme sahip.
Gill, gazın belirli reseptörleri kısa süreli bloke ederek beyin devrelerinde geçici bir dengeleme yarattığını, bunun da bazı hastalarda hızlı bir iyileşme sağladığını belirtiyor.
GÜVENLİK SORULARI VE BİLİMSEL SINIRLAR Gülme gazı, eğlence amaçlı kullanımda riskli sonuçlara yol açabiliyor.
Fakat tıbbi ortamlarda 100 yılı aşkın süredir kontrollü şekilde kullanıldığı için güvenlik profili hakkında geniş bir birikim mevcut.
Mevcut depresyon çalışmalarında da kısa vadeli ciddi yan etkilere rastlanmadı.
Yine de araştırmacılar, uzun dönem etkileri anlamak için daha kapsamlı çalışmalara ihtiyaç olduğu konusunda hemfikir.
Meta-analizin en büyük sınırlaması, alandaki çalışma sayısının hala düşük olması.
Veri toplama yöntemlerindeki farklılıklar da bulguların genelleştirilmesini zorlaştırıyor.
BİLİM İNSANLARI TEMKİNLİ İYİMSER Araştırmanın kıdemli yazarı Prof.
Steven Marwaha, bu sonuçların özellikle tedavi umudunu kaybetmiş hastalar için büyük önem taşıdığını vurguluyor.
Nitröz oksidin mevcut tedavilere ek bir seçenek olarak değerlendirilebilmesi için daha fazla kanıta ihtiyaç var, ancak ortaya çıkan tablo araştırmacılara göre oldukça cesaret verici.
Gill, bundan sonraki hedeflerinin gülme gazının klinik uygulamalarda nasıl yer alabileceğini netleştirmek olduğunu ifade ediyor.
