Haber Detayı
Uzmanlar uyardı; “fazla kafein vücudu çökertir”
Her gün masumca içtiğiniz kahve, enerji içeceği veya takviye tozu… Bilim insanlarına göre doğru dozda fayda sağlıyor ama sınırı kaçırdığınız anda vücudu alarma geçiriyor. İşte kafeinin beyin, kalp ve uyku üzerindeki gerçek etkileri.
Kafein, modern dünyanın en legal ve en yaygın “uyarıcı bağımlılığı.” Kahvede, çayda, enerji içeceklerinde, sporcu takviyelerinde, hatta sakız ve et jelatinlerinde bile karşımıza çıkıyor.
Amerikan gıda otoriteleri günlük üst sınırı 400 mg olarak belirlese de, giderek büyüyen “kafein ekonomisi” tüketiciyi kontrolsüz tüketime sürüklüyor.
Uzmanlar özellikle gençler, hamileler, kalp hastaları ve yüksek stres altında yaşayanların ciddi risk altında olduğunu söylüyor.
Peki kafein gerçekten bedenin içinde ne yapıyor?
Nerede faydalı, nerede tehlikeli çizgiyi aşıyor?Kafein alınır alınmaz beynin “uyku sinyalini” veren adenozin reseptörlerini bloke ediyor.
Bu blokaj bir yandan uykuyu bastırırken diğer yandan dopamin, adrenalin ve epinefrin gibi nörotransmitterleri yükseltiyor.
Stanford Üniversitesi’nden nörolog Robert Cowan, “Kafeinin enerji ve odaklanma üzerindeki etkisi buradan geliyor” diyor.
Ancak iyi haber burada bitiyor.
Çünkü beyin bu etkiye hızla alışıyor ve düzenli tüketici kafeini bir “ihtiyaç” olarak algılamaya başlıyor.
Bir günü kafeinsiz geçiren tiryakilerin yaşadığı baş ağrısı, sinirlilik, halsizlik tam da bu yüzden.DOĞRU DOZDA GERÇEK BİR PERFORMANS SİLAHIUzmanlara göre kafeinin en temiz faydaları kahve ve çaydan geliyor; çünkü bu içeceklerde kafeinle birlikte polifenoller ve antioksidanlar da bulunuyor.Düzenli kahve tüketimi tip 2 diyabet, karaciğer kanseri ve kardiyovasküler ölüm riskini azaltabiliyor.Sporda ise tablo daha çarpıcı: Kafein, efor hissini azaltarak performansı artırıyor; sporcu psikolojisinde placebo etkisi bile çalışıyor.
Uluslararası Spor Beslenmesi Derneği, performans için kiloya göre 3–6 mg kafeini öneriyor.
Ama bu noktada ince bir çizgi var: Doz kaçtığında tablo hızla tersine dönüyor.KİMLER DİKKAT ETMELİ?Bazı gruplar için kafein zararsız bir günlük alışkanlık değil, ciddi sağlık riski.HamilelerACOG’a göre üst sınır 200 mg.
Fazlası düşük ve doğumsal riskleri artırabiliyor.Kalp ve böbrek hastalarıKafein ilaç emilimini değiştirebildiği için ritim bozukluğu, tansiyon artışı gibi riskleri büyütüyor.Migreni olanlarDüzensiz kafein tüketimi atakları tetikleyebiliyor; fakat düşük dozlar bazen ağrıyı kesebiliyor.ErgenlerEn tehlikeli grup.
CDC verilerine göre gençlerin yüzde 30–50’si enerji içeceği tüketiyor.
AAP, “Kesinlikle önerilmez” diyor; çünkü bu içecekler, uykusuzluk, dikkat bozukluğu, kaygı, aşırı hareketlilik, karar verme yetisinde bozulma gibi etkilere yol açıyor.UYKUYU SABOTE EDEN GİZLİ TEHLİKEUzmanlar, uyku bozukluklarının büyük kısmının “yanlış zamanlı kafeinden” kaynaklandığını vurguluyor.
FDA, tüketimin en geç 14.00’te bitmesini öneriyor.
Yavaş metabolize edenlerde bu saat çok daha erken olmalı; kimi hızlı metabolize edenler ise akşam espressosuyla dahi rahat uyuyabiliyor.Bilim insanları tek bir mesajda birleşiyor.
Tutarlılık, doz kontrolü ve beden sinyallerini dinlemek.
Genel öneri günde 2–4 fincan kahve, fakat herkes kendi sınırını deneyerek bulmalı.
Çünkü uzmanlara göre kafein “faydasıyla da zararıyla da kişisel bir kimya meselesi.”Odatv.com
