Suriye'de Esad rejiminin devrilmesinin birinci yılı Şam'da kutlanılıyor | Dış Haberler

Suriye nin güneyindeki Dera ilinde Mart 2011 de başlayan halk hareketinin, muhaliflerin Şam ın kontrolünü ele geçirmesiyle zafere ulaşıp, Baas Partisinin 61 yıllık iktidarını devirmesinin üzerinden 1 yıl geçti.

Suriye nin güneyindeki Dera ilinde bir grup öğrencinin 15 Mart 2011 de okul duvarına Ey doktor (Beşar Esad) şimdi sıra sana geldi yazmasıyla başlayan Suriye devrimi, Heyet Tahrir Şam (HTŞ) ve diğer muhalif grupların başlattığı son operasyonla 8 Aralık 2024 te zaferle sonuçlandı.

Muhalifler, 27 Kasım 2024 te başlattıkları operasyonun başında kuzeydeki Halep ve İdlib te elde edilen ilerlemenin ardından Hama ve Humus vilayetlerine yönelerek başkente giden hattın büyük bölümünü kontrol altına aldı.

Böylece rejim güçlerinin kuzey ve orta bölgelerdeki savunma hatları çöktü.

Humus un el değiştirmesiyle birlikte rejim saflarında dağılmalar görüldü, birçok asker silah bırakarak muhaliflere teslim oldu ya da kaçtı.

Halkın desteğini alan muhaliflerin Şam a girmesiyle birlikte 8 Aralık 2024 te 61 yıllık Baas rejimi çöktü.

Esad ve üst düzey askeri yetkililerin, aileleriyle birlikte ülkeden kaçmasının ardından Baas dönemine ait semboller hedef alındı, heykeller devrildi ve işkence merkezleri kapatıldı.

Rejimin yıkılmasıyla ülkede yeni bir dönem başladı.

Muhalif askeri gruplar, devrim sonrası geçiş dönemi için yeni yönetimi kurdu.

Ahmed Şara ülkenin Cumhurbaşkanı ilan edildi.

Güvenlik alanında ise HTŞ ve Suriye Milli Ordusu (SMO) unsurlarının yeni Suriye ordusu bünyesinde tek komuta yapısında birleştirilmesi kararlaştırıldı.

Rejim ordusu ve güvenlik güçleri ile Baas Partisi ve rejimin belirlediği parlamento ise feshedildi.

İlk seçimler yapıldı Esed rejiminin devrilmesinden sonra 5 Ekim de ilk Halk Meclisi seçimleri düzenlendi.

Suriye de, iç savaşın yol açtığı yıkım, kimlik belgelerinin eksikliği, adreslerin ortadan kalkması ve halkın yarısından fazlasının ülke içinde ve dışında yerinden edilmesi nedeniyle Halk Meclisi seçimleri, doğrudan halk oylamasıyla değil temsil esasına dayalı seçici kurullar aracılığıyla yapıldı.

Bu kapsamda seçici kurullar, hükümetin denetimindeki bölgelerde kurulan sandıklarla oy kullandı.Suriyelilerin gönüllü geri dönüşleri hızlandı Rejimin yıkılmasının ardından iç savaş yıllarında komşu ülkelere sığınan Suriyelilerin memleketlerine dönüşü de hız kazandı.

İçişleri Bakanı Ali Yerlikaya, 1 Kasım da yaptığı açıklamada, 8 Aralık 2024 sonrasında 550 bin Suriyelinin ülkesine gönüllü dönüş yaptığını bildirdi.

Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği (BMMYK) de 4 Aralık ta yaptığı açıklamada, 2025 te 378 bin Suriyeli mültecinin Lübnan dan ülkesine döndüğünü duyurdu.İzolasyon perdesi aralandı, Batılı yaptırımlar kaldırılıyor Yeni yönetim, geride kalan 1 yılda Suriye nin uluslararası platformlardaki görünürlüğünü artırmak ve Batı ülkelerinden yaptırımların kaldırılmasını sağlamak için yoğun diplomasi trafiği yürüttü.

Bu süreçte başta Türkiye olmak üzere çok sayıda ülke, Şam yönetimiyle yeniden ilişkileri tesis ederek yıllardır kapalı kalan diplomatik temsilciliklerini yeniden faal hale getirdi.

Türkiye nin Şam Büyükelçiliğinde 14 Aralık 2024 te Türk bayrağı göndere çekildi ve temsilcilik yeniden hizmet vermeye başladı.

ABD Başkanı Donald Trump ın, 13 Mayıs 2025 te Suudi Arabistan ziyareti sırasında Suriye ye yönelik yaptırımların kaldırılacağı yönündeki açıklaması, sürecin dönüm noktalarından biri oldu.

Trump, bu kararda Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile temaslarının etkili olduğunu ifade etti.

ABD nin kararını takiben Avrupa Birliği de 21 Mayıs ta, 2011 den bu yana uygulanmakta olan ekonomik yaptırımları kaldırma kararı aldı.

Cumhurbaşkanı Şara nın, ABD ve Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi nin yaptırım listelerinden çıkarılması da birçok ülke tarafından memnuniyetle karşılandı.Ayrıca ABD Hazine Bakanlığı, 10 Kasım da Sezar Yasası kapsamındaki yaptırımların askıya alındığını duyurdu.