Haber Detayı
Kış depresyonu kapıda: Soğuk havalar psikolojinizi bozabilir!
Kuzey Avrupa’da ve özellikle Kuzey Kutup Dairesi’nin üzerindeki ülkelerde yaşayanlar, uzun ve karanlık kış dönemlerine yabancı değil. Gün ışığının neredeyse tamamen kaybolduğu aylar boyunca soğuk hava hakim olurken bölge insanı bu koşullara hem fiziksel hem de mental olarak uyum sağlamayı öğrenmiş durumda. Kimi bölgelerde ekimde başlayan ve nisana kadar süren bu dönem milyonlarca kişide mevsimsel ruh hali değişikliklerine ve yorgunluğa yol açabiliyor.
21 Aralık'ta gerçekleşecek kış gündönümü kuzey yarımkürede yılın en kısa günü olarak biliniyor.
Güneş ışığı her geçen gün biraz daha artsa da sert kış etkileri bir süre daha devam edecek.
Norveç, İsveç ve Finlandiya'dan uzmanlarla konuşan Associated Press, kışı daha dayanılır kılan yöntemleri derledi.
Uyku Düzeni ve Sosyal Bağlar Belirleyici Euronews'te yer alan habere göre, Finlandiya Sağlık ve Refah Enstitüsü'nden araştırma profesörü Dr.
Timo Partonen, kışın biyolojik ritmin olumsuz etkilendiğini belirtiyor.
Gün ışığının sınırlı olması uyku düzenini bozarken sabahları uyanmayı zorlaştırıyor.
Bu nedenle birçok kişi daha uzun süre uyuduğunu düşünse de, güne dinlenmiş başlamıyor.
Partonen, şafak simülatörü olarak bilinen ve yatağı yavaşça ışıkla doldurarak uyanmayı kolaylaştıran cihazların uyku ritmini desteklediğini aktarıyor.
Ayrıca kış aylarında sosyal geri çekilme eğilimi artıyor.
İnsanlar daha çabuk sinirlenebiliyor ve çevresiyle çatışma yaşayabiliyor.
Partonen'e göre ilişkileri sürdürmek ve sosyalleşmeye devam etmek ruhsal iyilik halinin korunmasında önemli.
Bu dönemde egzersiz de büyük rol oynuyor.
Uzmanlar, özellikle akşamları artan karbonhidrat isteğinin her yıl 2–5 kilo arasında kilo artışına yol açabileceğini hatırlatıyor.
Bu nedenle egzersizi rutine dahil etmek ve mümkünse bir arkadaşla yapmak motivasyonu artırıyor.
Işık Tedavisi Mevsimsel Depresyonda Etkili Dünya genelinde milyonlarca kişi, mevsimsel depresyon olarak bilinen SAD (Seasonal Affective Disorder) ile mücadele ediyor.
Genellikle sonbaharda başlayıp baharda azalan bu ruh hali değişikliği, bazı kişilerde daha hafif seyrediyor.
Bilim insanları, gözdeki özel hücrelerin güneş ışığındaki mavi ışığı beyne ilettiğini ve bunun ruh hali ile uyanıklığı artırdığını belirtiyor.
Güneş ışığının azalmasıyla bu süreç zayıflıyor ve depresif semptomlar ortaya çıkabiliyor.
Pittsburgh Üniversitesi'nden araştırmacı Kathryn Roecklein'in çalışmalarına göre SAD yaşayan kişilerin mavi ışığa duyarlılığı daha düşük.
Bu da mevsimsel depresyonun olası nedenlerinden biri olarak gösteriliyor.
İsveç'te Uppsala Üniversitesi'nden farmakoloji profesörü Christian Benedict ise ışık terapisi cihazlarının hem SAD yaşayan kişiler hem de kışın moralinin düştüğünü hissedenler için etkili olabileceğini söylüyor.
Yaklaşık 10.000 lux ışık veren cihazların, sabahları 30 dakika kullanılması öneriliyor.
Bu uygulamanın, uyku ritmini düzenlediği ve beyindeki serotonin seviyesini artırdığı belirtiliyor.
Partonen, sabahları hem simülatör hem de ışık terapisi cihazının birlikte kullanılmasını tavsiye ediyor.
Olumlu Bakış Açısı Kültürel Bir Yaklaşım Tromsø Üniversitesi'nden psikoloji uzmanı Ida Solhaug, Nordik halkın kışa 'kaçınılmaz bir sorun' yerine 'kucaklanması gereken bir dönem' olarak baktığını aktarıyor.
Ona göre mevsimi kabullenmek ve olumlu bir tutum geliştirmek ruhsal dayanıklılıkta önemli yer tutuyor.
Solhaug, evde hygge olarak bilinen sıcak, sakin ve rahat ortamlar yaratmanın faydalı olduğunu belirtiyor.
Ancak tüm kış boyunca eve kapanmamak gerektiğini de vurguluyor.
Kısa yürüyüşler, termosta sıcak içecek ve hava ne olursa olsun dışarı çıkma alışkanlığı, zihinsel enerjiyi yükseltiyor.
Kuzeyliler arasında hızla yayılan bir alışkanlık da soğuk suya girme.
Solhaug, Tromsø kıyılarında haftada en az bir kez buz gibi suya atladığını, sonrasında kendini yenilenmiş hissettiğini söylüyor.
Kuzey ülkelerinde yaygın bir söz bu durumu özetliyor:
