Haber Detayı
Saçlarınız neden erken beyazlıyor? Genetik mi, stres mi? Cevabı şaşırtacak…
Genç yaşta saçların beyazlaması, son yıllarda her zamankinden daha fazla kişinin karşılaştığı şaşırtıcı bir durum haline geldi. Peki erken yaşta saç beyazlaması genetik mi yoksa stres mi?
Birçok kişi aynaya baktığında aniden beliren beyaz tellerle karşılaşırken, uzmanlar bu hızlı değişimin ardında düşündüğümüzden çok daha karmaşık bir tablo olabileceğine dikkat çekiyor.
Peki, gerçekten neler oluyor?
Saçların beklenenden erken beyazlamasına yol açan faktörler sandığımızdan daha yakın ve daha etkili olabilir.
SAÇLAR NEDEN BEYAZLAR? ◾Mount Sinai'deki Icahn Tıp Okulu'nda yardımcı doçent olan dermatolog Helen He, 'Tıpkı cilt ve diğer organlar gibi saçlar da yaşlanır' diyor. ◾Saçların beyazlamaya başladığı yaş kişiden kişiye değişse de Amerikan Dermatoloji Akademisi, çoğu insanın 30'lu ve 40'lı yaşlardan itibaren beyaz saçların arttığını fark ettiğini belirtiyor.
Bunun temel nedeni, saç tellerine pigment veren melanosit kök hücrelerinin zamanla azalması veya işlevini yitirmesi. ◾Dermatoloji araştırmacısı George Cotsarelis, melanosit kök hücrelerinin neden öldüğünün tam olarak bilinmediğini, ancak stres ve DNA hasarı gibi faktörlerin bu hücrelerin hayatta kalmasını engelleyebileceğini söylüyor.
Bu süreç, saçın giderek pigment kaybetmesine ve gri-beyaz çıkmasına neden oluyor. ◾Bazı kişiler ayrıca gri saçlarının daha kaba bir dokuya sahip olduğunu da belirtiyor.
YAŞ: BEYAZLAMANIN EN GÜÇLÜ BELİRLEYİCİSİ ◾2012'de 4.000'den fazla katılımcıyla yapılan bir çalışmada, 45–65 yaş arası kişilerin %75'inden fazlasının en az kısmen beyaz saçlara sahip olduğu belirlendi. ◾Ancak uzmanlara göre saç beyazlaması artık yalnızca 'kaçınılmaz bir yaşlanma sonucu' olarak görülmüyor.
Yeni bulgular, pigmentasyonun daha dinamik, değişebilir bir süreç olduğunu düşündürüyor.
GENETİK: BEYAZLAMANIN EN BÜYÜK MİMARI ◾Anne babanız erken beyazladıysa büyük olasılıkla siz de beyazlayacaksınız.
Cotsarelis'e göre genler, saçların ne zaman beyazlamaya başlayacağını belirleyen en önemli faktör.
CİNSİYETE GÖRE BEYAZLAMA DESENİ ◾Kadınlar ve erkekler aynı oranda beyaz saça sahip oluyor ancak: ◾Erkeklerde şakak ve favori bölgeleri önce beyazlıyor. ◾Kadınlarda ise beyazlama genellikle alın bölgesinde başlıyor.
YAŞAM TARZI FAKTÖRLERİ: BEYAZLAMAYI HIZLANDIRABİLİR Mİ? ◾Uzmanlar, yaşam tarzı faktörlerinin beyazlamayı nasıl etkilediğini hala araştırıyor.
Ancak bazı bulgular mevcut: ◾B12, demir ve bazı minerallerin eksikliği, erken beyazlamayla ilişkilendirildi.
Ancak bu eksikliklerin genelde şiddetli olması gerekir. ◾Stresin saçları beyazlattığı uzun süredir konuşulan bir konu. ◾2020'de yapılan bir çalışma, stresin melanosit kök hücrelerinin kaybına yol açtığını gösterdi.
Bu da bilimsel olarak stres–beyazlama ilişkisini doğrulayan ilk mekanik kanıtlardan biri oldu. ◾2021'deki başka bir araştırmada, yüksek stres seviyelerinin bildirildiği haftalarda saçlarda beyazlama görüldüğü tespit edildi.
Stresin azaltılmasının süreci tersine çevirip çevirmediği kesin değil. ◾Yetersiz uyku ve sağlıksız beslenme saç foliküllerinin işlevini zayıflatıyor. ◾Hareketsiz yaşam tarzıyla erken beyazlama arasında ilişki bulundu.
BEYAZLAMAYI YAVAŞLATMAK VEYA TERSİNE ÇEVİRMEK MÜMKÜN MÜ?
Cotsarelis'e göre yaşam tarzı değişiklikleri dışında gri saç tellerini geri döndürmek için kanıtlanmış bir yöntem yok.
ERKEN BEYAZLAMA İÇİN NE YAPMALI?
Dermatologlar, erken beyazlama fark edildiğinde doktora başvurmanın iyi bir fikir olduğunu söylüyor.
