Torba yasayla madde madde hesaplı emeklilik: BAĞ-KUR ihya, doğum, askerlik, yurt dışı...

Yeni yılın başında yürürlüğe girmesi beklenen torba yasa tasarısı, emeklilik hesaplamalarından vergi düzenlemelerine, borçlanma süreçlerinden kira gelirlerine kadar çok geniş bir alanı kapsayan değişiklikler içeriyor.

Özellikle prim gününü eksik olan ya da emekli maaşını yükseltmek isteyenler için hazırlanan düzenlemeler dikkat çekiyor.

KİMLER ETKİLENECEK?

Takvim Gazetesi Genel Yayın Yönetmeni Faruk Erdem'in haberine göre, geniş bir başlık yelpazesine sahip olan tasarı, emeklilik bekleyen çalışanlardan ev sahiplerine, araç alım satımı yapacak vatandaşlardan borçlanma planlayanlara kadar pek çok kişiyi ilgilendiriyor.

Bu nedenle hem çalışan kesimde hem de yatırımcılar arasında sürece yönelik merak artmış durumda.

EMEKLİLİK SİSTEMİNDE YENİ DÖNEM Gün satın alarak primlerini tamamlama imkânı bulunanlar için ödeme yapısında önemli değişiklikler geliyor.

Doğum, askerlik ve yurt dışı borçlanmalarında kullanılan oranların artırılması planlanıyor.

Bunun yanında brüt maaş üzerinden yapılan prime esas kazancın üst sınırı da yükseltilecek.

BORÇLANMANIN SAĞLADIĞI AVANTAJLAR Hizmet borçlanması, çalışılmayan dönemlerin prim gününe eklenmesini sağlayarak erken emeklilik kapısını aralıyor.

Erkekler askerlik sürelerini, kadınlar ise doğum sonrası boşluklarını borçlanarak prim hesaplarını güçlendirebiliyor.

Yurtdışında çalışan Türk vatandaşları da bu yolla Türkiye'deki emeklilik haklarını koruyabiliyor.

Kadınlar üç çocuk için toplamda altı yıl kazanırken, erkekler sigorta girişinden önceki askerliği borçlandıklarında işe başlama tarihleri geriye çekilebiliyor.

BORÇLANMA SÜRECİ NASIL İŞLİYOR?

SGK'ya başvurularak talep edilen döneme karşılık gelen günlerin satın alınması gerekiyor.

Şu anki uygulamada askerlik ve doğum borçlanmasının tabanı brüt asgari ücretin yüzde 32'si üzerinden hesaplanırken yurtdışı borçlanması için bu oran yüzde 45 olarak uygulanıyor.

Bu da aylık rakamları sırasıyla 8 bin 321 lira ve 11 bin 702 lira seviyesine taşıyor.

YENİ DÜZENLEME NE GETİRECEK?

Tasarıya göre yeni yıl ile birlikte doğum borçlanması dışındaki tüm borçlanmalarda oran yüzde 45'e çıkarılacak.

Dolayısıyla ödenecek tutar artarken uzun vadede emekli maaşının yükselmesine katkı sağlanacak.

Asgari ücrette beklenen artış ise maliyetleri daha da yukarı çekecek.

MALİYETİ AZALTMANIN YOLU VAR MI?

Aralık ayı bitmeden yapılacak başvurular mevcut oranlar üzerinden değerlendirileceği için daha düşük maliyetle borçlanma imkânı sunuyor.

Başvuruda ödeme yapılmıyor; inceleme sürecinin ardından ödeme tebligatı çıkıyor ve bu aşamadan sonra yaklaşık üç aylık bir ödeme süresi tanınıyor.

ÖDEME YAPILMAZSA HAK KAYBI OLUR MU?

Belirlenen süre içinde ödeme yapılmaması halinde başvuru iptal ediliyor ancak hak tamamen kaybolmuyor.

Yalnızca yeni oranlar ve güncel asgari ücret üzerinden yeniden başvuru gerekiyor.

Ödenmiş borçlanma bedelleri ise emeklilik işlemleri tamamlanmadan talep edilmesi durumunda faizsiz iade edilebiliyor.

BAĞ-KUR İHYA ÖDEMELERİNDE DEĞİŞİKLİK Prim borçlarını sildiren ve günleri dondurulan Bağ-Kur'lular, bu süreleri ihya ederek yeniden kazanabiliyor.

Yeni düzenleme ile ihya ödemelerinin de yüzde 45 oranı üzerinden hesaplanması planlanıyor.

Bu nedenle esnaflar için yıl sonuna kadar mevcut şartlardan başvuru yapmak avantaj sağlayacak.

PRİME ESAS KAZANÇTA SINIR YÜKSELİYOR SGK'ya bildirilen brüt maaşın üst limiti mevcut sistemde asgari ücretin 7,5 katı olarak uygulanıyor.

Yaklaşık 195 bin liralık bu sınır, tasarı ile birlikte 9 kata çıkarılacak.

Yeni yılda asgari ücretle birlikte bu rakamın 300 bin lirayı aşabileceği öngörülüyor.

Üst sınırın yükselmesi, ileride bağlanacak emekli maaşına doğrudan katkı sunacak.

EMLAK VERGİSİNDE YENİ HESAPLAMA DÖNEMİ 2026'dan itibaren bina ve arsa vergi değerlerinin, bir önceki yılın değerinin iki katını aşamayacağı hükme bağlanıyor.

Bu sistem 2027–2029 yıllarında da sürecek.

Ayrıca kiraya verilen konutlarda kullanılan kredilerin faiz giderlerinin vergi matrahından düşülmesine ilişkin istisna kaldırılıyor.

Böylece kredi kullanan ile kullanmayan mükellefler arasında daha dengeli bir yapı hedefleniyor.