AB’de Rusya çatlağı derinleşiyor

Avrupa Birliği, üye ülkelerin muhalefetine rağmen Rusya Merkez Bankası varlıklarının süresiz olarak dondurulmasına karar verdi.

Blok, oybirliği gerekliliğini aşmak için olağanüstü hal yasasını kullanarak tartışmalı gündemi kabul ettirdi.

Böylelikle varlıkların Ukrayna için kullanılmasıyla ilgili engellerden biri ortadan kaldırıldı.

Şimdiye kadar fonlar, 27 ülkenin oy birliğine dayanan ve bireysel vetolara karşı savunmasız olan standart bir yaptırım rejimi altında dondurulmuştu.

Avrupa Komisyonu ve Başkanı Ursula von der Leyen, 2022’de Ukrayna çatışmasının tırmanmasının ardından blok tarafından dondurulan 246 milyar dolarlık Rus devlet fonunu, Kiev’e “tazminat kredisi” sağlamak için kullanmak istiyor.

EMSALSİZ DURUM Von der Leyen tarafından öne sürülen oylama, dondurulmuş Rus varlıklarını bir yaptırım politikası değil, ekonomik bir acil durum olarak yeniden çerçevelendirdi.

Bu, Komisyonun AB anlaşmalarının 122. maddesini, yani kararların oybirliği yerine nitelikli çoğunluk oyuyla alınmasına izin veren bir acil durum maddesini uygulamasına olanak tanıdı ve böylece bu harekete karşı çıkan ülkelerin veto hakkını atlattı.

Bu maddenin uygulanması emsalsiz bir durum ve AB siyasetinin temel ilkesi olan önemli dış politika, bütçe ve savunma kararlarının oybirliği ile alınması ilkesini tartışmaya açtı.

Ursula von der Leyen MACARİSTAN VE SLOVAKYA KARŞI ÇIKTI Kredi planına, Kiev’e daha fazla yardım sağlanmasına karşı çıkan Macaristan ve Slovakya gibi üye ülkeler karşı çıktı.

Fonların çoğunun bulunduğu Belçika da yasal ve mali riskler nedeniyle endişelerini dile getirdi.

Avrupa Merkez Bankası ve Uluslararası Para Fonu, Rus parasına el konulmasının avronun ve daha geniş anlamda Batı finans sisteminin itibarını zedeleyeceği konusunda uyarıda bulundu.

Rusya, dondurma kararını yasadışı olarak kınadı ve fonların herhangi bir şekilde kullanılmasını “hırsızlık” olarak nitelendirerek ekonomik ve yasal misilleme yapacağı uyarısında bulundu.

ORBAN: YASA DIŞI Von der Leyen, Konsey’in kararını memnuniyetle karşılayarak, bu adımın “Rusya’ya güçlü bir mesaj gönderdiğini” söyledi.

Macaristan Başbakanı Viktor Orban, AB’yi nitelikli çoğunluk oyu kullanmasını “yasa dışı” olduğunu söyledi ve bunun “Birliğe onarılamaz zararlar vereceğini” belirtti.

Orban cuma günü sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda “Brüksel sınırı aştı.” diyerek, “Oylamanın konusu, şimdiye kadar AB üye ülkeleri tarafından her altı ayda bir oylanan ve oy birliğiyle alınan kararlarla sonuçlanan dondurulmuş Rus varlıkları.

Bugünkü prosedürle Brüksel, oy birliği şartını açıkça hukuka aykırı bir şekilde bir kalem darbesiyle ortadan kaldırıyor.” ifadelerini kullandı.

Viktor Orban Orban, “yasal durumu yeniden tesis etmek” için Macaristan’ın elinden geleni yapacağını da söyledi.

AB dönem başkanlığını yürüten Danimarka’nın Maliye Bakanı Stephanie Lose, Rusya’nın varlıklarının dondurulması konusunda hala ele alınması gereken “bazı endişeler” olduğunu söyledi.

Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Maria Zaharova, AB’yi tek kelimeyle “dolandırıcılar” olarak nitelendirdi.

RUSYA DAVA AÇTI Rusya Merkez Bankası, AB’nin varlıklarını kullanma planının yasa dışı olduğunu ve çıkarlarını korumak için tüm mevcut araçları kullanma hakkını saklı tuttuğunu belirtti.

Banka ayrıca, Avrupa’da dondurulmuş toplam varlıkların 185 milyar avrosunu elinde bulunduran Brüksel merkezli merkezi menkul kıymet deposu Euroclear’ı, fonlarını ve menkul kıymetlerini elden çıkarma kabiliyetini etkileyen zarar verici eylemler nedeniyle Moskova mahkemesinde dava ettiğini açıkladı.

Euroclear, AB’nin 2022’de varlıkları dondurmasından bu yana Moskova mahkemelerinde Rusya’nın açtığı davaların konusu olmuştu.

Varlıkların büyük bir kısmı, 185 milyar avro, Brüksel’deki merkezi bir menkul kıymet saklama kuruluşu olan Euroclear’da tutuluyor.

Kalan 25 milyar avro da özel bankalarda bulunuyor.