İsviçre’de ‘esrar yasası’ tartışması! Gençler bağımlılığın pençesine itiliyor

İsviçre’de esrar kullanımını yasalaştıran yeni yasa tasarısı, ülkede tartışmalara sebep oldu.

Tasarı, yetişkinlerin esrar yetiştirmesine, satın almasına, bulundurmasına ve tüketmesine yasal izin vermeyi öngörüyor.

Ancak uzmanlar, özellikle çocuk ve gençlerin korunmasının yeterince garanti altına alınmadığını savunuyor.

Ulusal Meclis’in Sosyal ve Sağlık Komisyonu, esrar üzerindeki genel yasağın kaldırılmasını istiyor.

Komisyonun 29 Ağustos’ta hazırlayıp istişareye gönderdiği tasarıya ilişkin görüş bildirme süresi aralık başında sona erdi.

Gelen yanıtlar, özellikle çocuk ve gençlerin korunması konusunda derin ayrılıklar olduğunu gösterdi.

TASARI NE ÖNGÖRÜYOR?

Yasa tasarısı ile 18 yaş üstü yetişkinlerin kişisel kullanım için esrar yetiştirmesine izin veriliyor.

Ticareti, yalnızca lisanslı ve kâr amacı gütmeyen satış noktaları ve ruhsatlı üreticilerle sınırlı bir devlet tekel sistemi öngörülüyor.

Paketleme sade (markasız), uyarı etiketli ve çocukların erişimine karşı güvenli olacak; reklam, tanıtım, sponsorluk yasaklanacak.

Elde edilecek vergi gelirlerinin, zarar azaltma, bağımlılık tedavisi, halk sağlığı programları gibi alanlara yönlendirilmesi öngörülüyor.

TOPLUM SAĞLIĞI RİSK ALTINDA Yeni yasa tasarısına yöneltilen başlıca eleştiriler, özellikle gençlerin korunmasında ciddi eksiklikler olduğu, düzenlemenin toplum sağlığına ve güvenliğe risk getireceği yönünde.

Blue Cross gibi bağımlılıkla mücadele ve destek örgütleri, ambalajlama, yaş sınırı ve reklam yasağının önemli adımlar olduğunu kabul etse de bunların “tek başına gençleri korumaya yetmeyeceğini” söylüyor.

Özellikle reşit olmayanlara da esrara ulaşabilir.

Evde yetiştirme ve çevrim içi satış gibi imkanlarla esrara kolay ulaşım sağlanabilir.

Ayrıca, bazı kanton sağlık yetkilileri ve yetkili kurumlar, halen pilot projelerin nihai sonuçları bilinmeden tam ölçekli bir yasallaştırmaya geçilmesini “erken ve riskli” görüyor.

Tasarının uygulanmasının kantonlarda ciddi lojistik, denetim ve koordinasyon zorluğu doğurabileceği vurgulanıyor.

Gençlerin kullanımının artabileceği, esrarın normalleştirilerek toplumda kabul edilebilir hâle gelebileceği; bunun da sağlık, bağımlılık ve sosyal sorunları tetikleyebileceği korkusu, yasaya karşı eleştirilerin merkezinde yer alıyor.

SİYASİ PARTİLER İKİYE BÖLÜNDÜ İsviçre Halk Partisi (SVP), esrar yasasını sert bir dille eleştiriyor.

Parti, düzenlemenin ‘sorumlu bir uyuşturucu politikasına aykırı’ olduğunu savunuyor.SVP’ye göre yasa, kamu güvenliğini zayıflatacak ve sağlık sistemine ek yük getirecek.

Özellikle internet üzerinden sürekli satış imkânını ‘son derece sakıncalı ve ağır ihmalkâr’ olarak nitelendiriyorlar.Merkez Parti de esrar yasağının sürmesinden yana.

Parti, yetişkinlere yasal satışın fiiliyatta gençlerin erişimini de kolaylaştıracağından endişe ediyor.

Bu durumda ‘gençleri daha iyi koruma’ hedefinin boşa düşeceği uyarısında bulunuyor.

Sosyal Demokrat Parti ise tam tersine, yasa tasarısının İsviçre’yi Avrupa’da ‘öncü bir ülke’ konumuna getireceğini savunuyor.

Merkezde yer alan Liberal Yeşiller de esrarın yasallaşmasından yana.

Liberal Yeşiller, mevcut yasakçı politikanın başarı sağlamadığını savunuyor.

PİLOT PROJELER HENÜZ SONUÇ VERMEDİ Tasarıya karşı çıkanlar, mevcut pilot projelerinin verilerinin yeterince somut olmadığını bu nedenle tüm ülke çapında yasal düzenlemeye geçilmesinin risk taşıdığını belirtiyor.

Ulusal düzenlemeye geçmeden önce, deneysel satış ve kullanım modellerinin uzun vadeli sağlık etkilerinin, bağımlılık riskinin ve gençlerde kullanım eğiliminin net biçimde incelenmesini savunuyorlar.

Ayrıca, mevcut yasa tasarısının karmaşıklığı (üretim, satış, idare, kanton denetimleri, online satış, evde ekim gibi birçok değişken) uygulamada sorun çıkarabileceği; bu hâliyle kanton yönetimlerinin kanunu uygulamada başarısız olabileceği endişesi dile getiriliyor.

NE ZAMAN KARAR VERİLECEK?

Tasarıyla ilgili halkın görüş bildirme süresi 1 Aralık 2025 itibarıyla sona erdi.

Bu sürecin ardından tasarının revize edilmesi ve ardından parlamentoya sunulması bekleniyor; ancak kantonların ve muhalefetin sert tepkisi nedeniyle, tam yasallaşmanın yolunun kolay olmadığını uzmanlar belirtiyor.

Bu yasa, özellikle gençlerin korunması, bağımlılık riski ve kamu güvenliği açısından ciddi endişelere yol açıyor.

Nihai karar ve uygulanabilirlik, önümüzdeki aylarda yapılacak tartışmalar ve siyasi dengelere bağlı olacak.