Haber Detayı
“Gezegenin gördüğü en karmaşık sistem”: Çin gizlice yapıyor
Tibet’in sarp kayalıkları arasında, kuş uçmaz kervan geçmez bir noktada dünyanın en büyük projesi yükseliyor. Çin’in büyük bir gizlilikle yürüttüğü 168 milyar dolarlık bu hamle, sadece bir baraj değil; Asya’nın tüm su dengesini tek bir merkezin kontrolüne bırakacak bir güç gösterisi.
Himalayalar'ın kalbinde sessizce yükselen devasa yapı, sadece nehirlerin yönünü değil, Asya’nın kaderini de değiştirmeye aday görünüyor.
Çin’in büyük bir gizlilik içinde yürüttüğü bu mega proje, modern mühendisliğin sınırlarını zorlarken beraberinde getirdiği jeopolitik risklerle tüm dünyayı tedirgin ediyor.
Peki, Tibet’in sarp kayalıkları arasında yükselen bu devasa baraj, neden komşu ülkeler için bir "su bombası" olarak görülüyor?Tibet'in zorlu coğrafyasında, Yarlung Tsangpo Nehri üzerinde yükselen proje, sadece bir enerji yatırımı olmanın çok ötesine geçti.
Çin, yaklaşık 168 milyar doları gözden çıkardığı bu sistemle dünyanın en fazla elektrik üreten tesisi unvanını eline almayı planlıyor.
Özellikle elektrikli araçların yaygınlaştığı ve enerjiye aç AI modellerinin birbiriyle yarıştığı bu dönemde, Pekin yönetimi bu hamleyi geleceğin anahtarı olarak görüyor.Uzmanlar bu projeyi "dünyanın gördüğü en sıra dışı sistem" olarak tanımlıyor.
Sebebi ise barajın çalışma prensibinde yatıyor.
Mühendisler, dağların içine devasa tüneller açarak suyun akışını yaklaşık 2.000 metrelik bir yükseklik farkından aşağı bırakmayı hedefliyor.
Bu inanılmaz düşüş, daha önce hiçbir barajda görülmemiş bir güç açığa çıkaracak.
Ancak "Asya’nın su kulesi" olarak bilinen bu bölgede nehirlerin kontrol altına alınması, doğanın dengesi üzerinde büyük bir kumar olarak değerlendiriliyor.Projenin inşa edildiği yer, Hindistan ve Bangladeş için hayati önem taşıyan suların tam kaynağı.
On milyonlarca insan, tarımdan balıkçılığa kadar her alanda bu nehir sistemine bağımlı yaşıyor.
Hindistan medyasında "su bombası" olarak nitelendirilen bu yapı, iki nükleer güç arasındaki zaten gergin olan sınır hattını daha da kırılgan bir zemine taşıdı.
Nehrin akış hızının veya miktarının tek bir merkezden kontrol edilecek olması, aşağı havzadaki ülkeler için varoluşsal bir tehdit anlamına geliyor.Çin, projenin ekolojik dengeleri gözettiğini ve aşağı havzadaki komşularına zarar vermeyeceğini savunsa da, çalışmaların büyük bir gizlilik perdesi arkasında yürümesi kafaları karıştırıyor.
Şeffaflık eksikliği, bölgedeki el değmemiş ekosistemin ve yerli halkların yaşam alanlarının ne ölçüde zarar göreceği konusundaki endişeleri körüklüyor.
Washington merkezli araştırmacılar, projenin gezegendeki en yenilikçi sistem olduğu kadar, en tehlikeli ve riskli girişim olduğunu vurguluyor.Tüm bu eleştirilerin merkezindeki Çin Dışişleri Bakanlığı ise savunma pozisyonunda.
Onlarca yıldır süren bilimsel araştırmalar neticesinde bu yola çıkıldığını belirten yetkililer, mühendislik güvenliğinin en üst seviyede tutulduğunu söylüyor.
Çin'e göre bu mega baraj, temiz enerjiye geçiş yolunda bir devrim niteliğinde; ancak dünyanın geri kalanı için bu devrimin bedeli hala büyük bir soru işareti.
