Komisyonda sıra ortak raporda

UMUT HAKKI Ömür boyu hapis cezası alan hükümlülerin cezalarının belirli süreden sonra gözden geçirilmesini, dolayısıyla tahliye kapısının kapatılmamasını içeren bu talep, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ve Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi kararlarına dayanılarak ifade ediliyor.

DEM Parti, İmralı Cezaevi’ndeki Abdullah Öcalan’ın fiziki özgürlüğünü raporunda talep etti.

MHP ise şartlı olarak gündeme getirdi.

MHP’nin metninde, PKK’nın yurtiçi ve dışında bütün bileşenleriyle tamamen ortadan kalktığına dair MİT ve TSK raporları Cumhurbaşkanı’na sunulduğunda, “Gazi Meclis bağımsız iradesiyle bir düzenleme yapabilir” denildi.EVE DÖNÜŞ DÜZENLEMESİMHP; farklı statüdeki örgüt üyelerinin hepsini kapsayacak şekilde ayrıntılı infaz düzenlemeleri öngördü.

MHP’nin teklifinde, “Suç İşlememiş Örgüt Üyelerinin Durumu.

Yakalanan Üye ve Pişmanlık.

Lehe Kanun Uygulaması.

Şartlı Tahliye.

İnfaz Kanununda İndirim/Şartlı Salıverme” maddeleriyle infaz şartlarının tek tek düzenlenmesi istendi.

Belirli şartlarla soruşturmanın ertelenmesi, kamu davasının ertelenmesi gibi mevcut yasalardaki hakların uygulanmasını öneren MHP, “Ayrıca bu kişilerle ilgili, denetim süresince siyasi faaliyet yasağı da getirilmelidir” önerisinde bulundu.

Af düzenlemesine karşı çıkan MHP’nin teklifinde, “Zira işlenen fiiller yönünden af sonucunu doğuracak şekilde yapılacak düzenlemeler, ilerleyen günlerde yaşanabilecek birtakım olumsuz gelişmelere ve suça avdet halinde, sadece yeni işlenen fiille sınırlı bir süreç yürütülmesini gerektirecek, bu yönüyle muhatapları cesaretlendirici bir ortam oluşacaktır” görüşü yer alıyor.EYLEME VE STATÜYE GÖRE İNDİRİMAK Parti, sürece özgü “çerçeve bir kanun” ile infaz şartlarının düzenlenmesini öneriyor.

AK Parti’ye göre; “tamamen müstakil kanun, ölçülü ve geçici istisnalar niteliğinde” olacak.

AK Parti, “Örgüt mensuplarını yeknesak ve soyut bir kategorik değerlendirmeye tabi tutmak yerine, örgütsel faaliyet kapsamında ortaya çıkan bireysel sorumluluğun kapsamını ve yoğunluğunu merkeze alan bir yaklaşımla değerlendirmelidir” görüşünde.DEM Parti ise amaca özgülenmiş bütüncül bir Barış Yasası ile “demokratik entegrasyon” öneriyor.

DEM Parti’nin paketi, Terörle Mücadele Yasası, Türk Ceza Yasası, infaz düzenlemelerinde Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi ile Anayasa Mahkemesi kararlarını da esas alan kapsamlı değişiklikler içeriyor.

Gözden Kaçmasın Asıl Cengiz Çandar’a ayar verilmesi gerekiyor Haberi görüntüle CHP de, “demokratikleşme” kapsamında ceza yasalarıyla Terörle Mücadele Yasasında Anayasa Mahkemesi kararlarına uyumu da içeren değişiklikler öneriyor.YYP’nin temel yasa önerileri arasında ise “Silahsızlanma ve Toplumsal Bütünleşme Kanunu (çerçeve yasa), Bağımsız İzleme–Denetim Komisyonu Yasası” yer aldı.TOPLUMSAL UYUMAK Parti, MHP ve DEM Parti, tasfiye olan örgütün üyeleri ve sempatizanları için “toplumsal uyuma” ayrı başlıklar açtı.AK Parti, “Bireylerin sürece uyumunun düzenli olarak izlenmesi, suçun tekrarı ihtimalini azaltan hukuki bir güvenlik mekanizması oluşturacaktır.

Belirlenen izleme sürecinde yeniden suç işlenmesi halinde, ilk fiil nedeniyle sağlanan imkanlar ortadan kalkmalı, yeni suç ile önceki fiil ceza hukuku bakımından içtima ettirilerek bir bütünlük içinde değerlendirilmelidir” görüşünde.MHP teklifinde, “Üç aşamalı özel bir düzenleme yapılmalı.

Silahların tam olarak bırakılması, örgüt mensuplarının resmi işlem sebebiyle adli mercilere teslim olması, rehabilitasyon sürecinden oluşmalı”  önerisi yer alıyor.DEM Parti, “Demokratik yaşama katılımın temel aracı olan siyaset hakkının önündeki engellerin kaldırılması gerekmektedir.

Bunun için özellikle siyasi partiler hukuku, seçim mevzuatı ve örgütlenme özgürlüğünü düzenleyen yasalar gözden geçirilmeli ve demokratik standartlara uygun hale getirilmelidir” görüşünü savunuyor.

DEM Parti, silah bırakan eski örgüt militanlarına ve yönetici kadrolarına siyaset yasağının kaldırılmasını talep ediyor.CHP’nin teklifinde örgüt üyelerine özel bir düzenleme bulunmuyor.

CHP genel olarak Kürt sorununa çözüm başlığı altında, “21 Mart Nevruz Bayramı’nın resmi tatil ilan edilmesi, eski Diyarbakır Cezaevi’nin “İnsan Hakları ve Demokrasi Müzesi”ne dönüştürülmesi, boşaltılan yerleşim yerleriyle ilgili mağduriyetlerin giderilmesi, faili meçhul cinayetlerde zamanaşımının kaldırılması” önerilerinde bulundu.YYP, örgütten ayrılanlara psiko-sosyal destek verilmesini önerirken, “Zorunlu olmayan fakat erişilebilir psikososyal destek programları yasa kapsamında güvence altına alınmalıdır” görüşünü bildirdi.DEMOKRATİKLEŞMEKomisyona katılan tüm partiler sürecin genel bir demokratikleşme iklimi oluşturmasını talep ediyor.AK Parti’nin teklifinde, “Bu adımların neticesinde oluşacak yeni iklimde, ülkedeki demokratik standartların düzeyini daha da yükseltecek, alınacak sosyo-ekonomik tedbirler toplumsal güveni artıracak, insan hakları perspektifini somut iyileştirmeler üzerinden muhkem kılacak, toplumun hukuk devletine olan inancını pekiştirecek adım ve düzenlemeler gelecektir” görüşü kaydedildi.MHP, “Ülkenin Genel Demokratik Standartlarının Yükseltilmesi” başlıklı bir bölüm açtı.

Teklifte, “Ülkenin genel demokratik standartlarını yükseltmek sadece her Türk vatandaşının hak ettiği bir durum olup tüm siyasal partilerin ve bahusus TBMM’nin birincil önceliği olmak zorundadır.

Bu komisyonun kuruluş amacı ile mukayyet olmaksızın her zaman Türkiye’nin daha ileri, köklü ve gelişmiş bir demokrasiye ihtiyaç duyduğu; bu ihtiyacın sürekli karşılanması gerektiği tartışmadan varestedir” denildi.CHP’nin raporunun omurgasını da daha önceden yayımlanan 29 başlıktan oluşan “Demokratikleşme Paketi” oluşturdu.YYP de, “Demokratik Güven Artırıcı Önlemler ve Uyum Yasası ile Çalışma Esasları” başlıklı ayrı bir düzenlemeyle “Türkiye’nin kendi özgün çatışma çözümü deneyimi modelini yaratmasını sağlayacak hukuki, siyasal ve toplumsal zemin oluşturmasını” talep ediyor.ÖZEL ŞARTLARAK Parti, çerçeve yasa ve ikincil düzenlemeler için “İlkesel Eşik: Tespit ve Teyit Mekanizması” başlığıyla ön şart teklif etti.

AK Parti’nin teklifinde, “Terör örgütünün silah bırakmasının, kendisini tasfiye ettiğinin, varlığının sona erdirilmesinin devlet tarafından tespit ve teyit edilmesi, sürecin en önemli noktasıdır.

Bu tespit ve teyit olmadan hiçbir ileri aşamaya geçilmemelidir” denildi.

MHP’nin şartı da şöyle:“Sahadaki durumun (Silahların tam olarak teslim ve imha edilmesi, örgüt yapısının ve bağlı kuruluşların hangi nam altında olursa olsun tamamının dağıtılması) devletin emniyet güçleri tarafından tespit edilmesi ve bu tespitlere binaen teslim olan örgüt elemanı sayısı dikkate alınarak, örgütün fiili varlığının sona erdiğinin yetkililer, resmi merciler tarafında ilan edilmesi gerekir.”CHP’nin “Kürt Sorununun Çözümü İçin Demokratik Siyaset Ortamın Oluşturulmasına Yönelik” 9 maddelik önerisi herhangi bir şart içermiyor.

Yeni Yol da “Bu amaç doğrultusunda atılması gereken adımlar herhangi bir sürecin parçası ya da sürecin şartı olarak ele alınamaz” görüşünde.DEM Parti ise “Adalet ve Hakikat” başlığıyla farklı bir ön şart ifade etti.

Bu partinin teklifinde, “Barış içinde yaşamanın şartlarından biri geçmişle yüzleşme ve hakikat arayışıdır.

Geçmişte yaşanan acıların görünür kılınması, acıların paylaşılması, hakikatle yüzleşme ve adalet mekanizmalarının güçlendirilmesi, kalıcı barışın ön şartıdır” denildi.YAZIM EKİBİ TOPLANIYORPartilerin rapora esas olacak önerilerini sunmalarının ardından komisyon gelecek hafta Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş başkanlığında rapor yazımı için toplanacak.

Raporun üst komisyonda karara bağlanmasından önce bir yazım ekibi metinleri ortaklaştırmaya çalışacak.