Diyarbakır'da 6 milyon yıllık sır: İnce sütun dev kayayı böyle taşıyor

Diyarbakır’ın Kocaköy ilçesinde bulunan ve halk arasında “mantar kaya” ya da “kalkan kaya” olarak adlandırılan doğal oluşum, sıra dışı yapısıyla dikkat çekiyor.

İlçe merkezine yaklaşık 4 kilometre uzaklıkta yer alan kaya, ince bir sütun üzerinde dengede durmasıyla görenleri hayrete düşürüyor.

Bölgede incelemelerde bulunan antropolog Naci Akdemir, söz konusu alanın sediment tortulu kaya kütlelerinden oluştuğunu belirtti.

Akdemir, arazinin Afrika-Arabistan plakasının Avrasya levhasını kuzeye doğru itmesiyle şekillendiğini, bu hareketin günümüzde de devam ettiğini söyledi.

Akdemir’e göre bu jeolojik sürecin başlangıcı yaklaşık 250–300 milyon yıl öncesine uzanıyor.

Bölgenin hem yükseldiğini hem de yılda yaklaşık 10–15 milimetre hızla kuzeye doğru ilerlediğini ifade eden Akdemir, bu hareketin tırnakların uzama hızına yakın olduğunu belirtti.

Söz konusu kaya oluşumunun, coğrafyacılar tarafından “şeytan masası” ya da “mantar kayası” olarak adlandırılan yapıların en iyi örneklerinden biri olduğunu vurgulayan Akdemir, oluşumun yalnızca su ve rüzgâr aşındırmasıyla açıklanamayacağını dile getirdi.

Akdemir, bölgede su akışını gösteren belirgin izlerin bulunmadığına dikkat çekerek, bu durumun farklı bir jeolojik sürece işaret ettiğini söyledi.

Kendi değerlendirmesine göre bu kaya yapısının, buzul çağında gerçekleşen aşındırmanın bir sonucu olabileceğini belirten Akdemir, “Bu oluşumu buzul çağından kalma bir yapı olarak görüyorum” dedi.

Yaklaşık 5–6 milyon yıl önce bugünkü görünümünü aldığı düşünülen kalkan kayanın, Kocaköy’ün en önemli doğal simgelerinden biri olduğu ifade ediliyor.

Akdemir, o dönemde Afrika-Arabistan ve Avrasya kıtaları arasında, Atlas Okyanusu ile Hint Okyanusu’nu birbirine bağlayan Tetis Denizi’nin bulunduğunu, Akdeniz’in de bu denizin günümüze kalan kalıntısı olduğunu sözlerine ekledi.