Haber Detayı
Fındık arzı ve ihracatında yarı yarıya gerileme var!
Fındık piyasasında alıcı da satıcı da beklemeye geçti. Üreticinin arzı kısmaması ve dış pazarlardaki Noel tatili nedeniyle hem fiyatlar hem de ihracat gerilerken, sezon başında 370 lirayı gören fiyatlar 250–260 lira bandına çekildi.
VEYSEL AĞDAR/İSTANBUL Fındık alıcısı da satıcısı da beklemede… Üretici pazara ürün arzını kısarken, alıcı ise harekete geçmek için fiyatların netleşmesini bekliyor.
Fındıkta hem ürün arzı hem ihracat hem de fiyatlar geriledi.
Bir önceki sezonun aynı dönemine göre ürün arzında yaklaşık yüzde 51, ihracatta yaklaşık yüzde 53 düşüş var.
Sezon başı 370 liraya kadar çıkan fiyatlar ise yüzde 30 civarında düşerek 250-260 liradan işlem görüyor.
Bu sezon 1 Eylül-21Aralık döneminde 56 bin 244 ton fındık ihracatı karşılığında 679 milyon 33 bin 210 dolar gelir elde edilirken, geçen sezonun aynı döneminde 2 Eylül-22 Aralık’ta 122 bin ton fındık ihracatı karşılığında da 992 milyon 625 bin 401 dolar gelir elde edilmişti.
Noel sonrası canlanır Üreticinin ürününü piyasaya indirmekte isteksiz olduğunu ve fiyatların netleşmesini beklediğini ifade eden sektör temsilcilerine göre fiyat ve ihracatta yaşanan düşüşün 2 nedeni var.
Birincisi, bankadan aldığı kredinin ödeme vakti gelen üretici, tüccar ve alivrecinin piyasaya fındık arzı, ikincisi ise Avrupalı alıcıların Noel tatiline girmesi...
Noel tatili sonrası Avrupa piyasalarında hareketlilik bekleyen sektör temsilcileri büyük alıcı firmaların alımlara ve yüklemelere başlayacak olmasının fiyatları yukarı yönde hareket ettireceğini ifade ettiler.
Son zamanlarda kamuoyunda dillendirilen “Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO), sezon başı açıkladığı 200 lira taban fiyatı yukarı yönde revize etsin” söylemlerinin piyasaya olumlu veya olumsuz etkisi olmayacağını vurgulayan yetkililere göre, fındık fiyatları serbest piyasanın kendi dinamikleri ile gerçek ederini bulacak.
Fiyatlarının 250-260 liraya gerilemesini “manipülasyon” olarak değerlendiren Altınordu Ziraat Odası Başkanı Atakan Akça, fiyat düşüşünde üretici kadar tüccar ve sanayiciyi de hedef aldığını söyledi.
Akça, söz konusu dönemde tüccar ve sanayicinin fındığı ortalama 310 lira maliyetle depoya koyduğunu, buna ek olarak banka kredileri nedeniyle her ay 10-15 liralık ek finansman yükü oluştuğunu vurguladı.
Yılsonu itibarıyla kredi faizleri ve anapara ödemelerinin devreye gireceğine dikkat çeken Akça, “finansman gücü zayıf olan kesimler eldeki ürünü satmak zorunda kalabilir.
Bu da fiyatlar üzerinde baskı yaratır.
Geçen hafta 230 liraya kadar gerileyen fiyatlar bu hafta 30 lira toparlandı.
Bana göre düşüşün büyük kısmı zaten yaşandı” diye konuştu.
Türkiye’nin yanı sıra Avrupa’da da başta İtalya olmak üzere yüzde 50-60 oranında rekolte kaybı yaşandığını söyleyen Akça, Avrupa’dan gelecek yeni taleple birlikte fiyatların yeniden yükselişe geçeceğini vurguladı.
Sorun rekolte değil, ihracat Zirai don ve kuraklık etkisiyle rekoltede bölgesel düşüşler yaşansa da Türkiye genelinde fındık arzında ciddi bir sorun bulunmadığını söyleyen fındık brokere Salih Güney, fiyatlardaki gerilemenin temel nedeninin ihracatta yaşanan düşüş olduğunu belirterek, “Geçmişte haftalık 600-800 ton ihracat yapılırken bu yıl 300-350 tona geriledik.
İlk üç ayda ihracatın 100 bin tona ulaşması gerekirken 50 bin ton civarında kaldı” diye konuştu.
Ülke bazında bakıldığında ihracat Avustralya’ya yüzde 86, Lübnan’a yüzde 81, ABD’ye yüzde 80, Çin’e yüzde 73, Polonya’ya yüzde 71, İtalya’ya yüzde 69, Almanya’ya da yüzde 48 oranında geriledi.
İç tüketimin de ciddi biçimde daraldığını dile getiren Güney, “Avrupa bu fiyatlardan mal çekmezse fiyatların yükselmesi mümkün değil.
Aksine 200-220 liraya kadar düşüş riski var.
Dalda fındık iyi görünürse TMO fiyatlarının da altı görülebilir” dedi.
İhracat pazarlarında geçen yıla göre ciddi düşüler var. "Talebe bağlı olarak fiyatlar yavaş yavaş yukarı yönlü hareket eder" Doğu Karadeniz İhracatçılar Birliği Fındık ve Fındık Mamulleri Sektör Komitesi Başkan Yardımcısı Sebahattin Arslantürk, yurt dışına yönelik yükleme taahhütleri bulunan ihracatçı ve tüccarların yüksek miktarda talepte bulunmasının piyasada panik havası oluşturduğunu belirterek, “Bu süreçte köpük fiyatlar oluştu ve fiyatlar 350–370 liraya kadar yükseldi.
Şu anda bu köpük dağılmış durumda” dedi.
Arslantürk, sezon başında hızlı yükselen fındık fiyatının Ekim ayında 250 liraya kadar gerilemesinde Eylül ayı sonu vadesi gelen kredilerin etkili olduğunu ifade etti. “Üretici, sanayici ve tüccar kredi borçlarını ödemek için piyasaya fındık arzını artırdılar, bu da fiyatları aşağı yönde baskıladı” diyen Arslantürk, fiyatların yeniden toparlanma sürecine girdiğini, serbest piyasada 260–265 lira bandına doğru yöneldiğini belirtti.
Aslantürk, bundan sonraki süreçte talebe bağlı olarak fındık fiyatının yavaş yavaş yukarı yönlü hareket edeceğini söyledi.
