İzmir Ticaret Borsası Başkanı Işınsu Kestelli: “Tarımdaki küçülme gıda arzı ve enflasyon için alarm veriyor”

DUYGU GÖKSU / İZMİR İzmir Ticaret Borsası Aralık ayı meclis toplantısında 2025 yılını değerlendiren ve 2026 yılından beklentilerini paylaşan Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli, 2026'ya girerken, hem benzeri görülmemiş fırsatların, hem de ciddi risk ve belirsizliklerin beklediğini belirterek, “2026 tarımı, iklim değişikliği ve teknolojik devrim gibi iki büyük dalganın kesişiminde şekillenecek gibi görünüyor.

Bu dalgaları yakalayanlar kazanacak, geleneksel yöntemlerde ısrar edenler ise zorlanmaya devam edecek.

Bu yüzden ne olursa olsun değişimi yakından takip etmek ve ona uyum sağlamak zorundayız” dedi. 2025 yılında uygulanan sıkı para politikalarının ekonomi genelinde belirleyici olduğunu belirterek, düşük kur–yüksek maliyet dengesinin özellikle ihracat ve üretim üzerinde baskı yarattığını söyleyen Kestelli, büyümenin büyük ölçüde iç talepten kaynaklandığını, net ihracatın ise büyümeye negatif katkı sunduğunu ifade etti.

Üçüncü çeyrek büyüme verilerini hatırlatan Kestelli, sanayi ve hizmetler sektörlerinde büyüme kaydedilirken tarım sektörünün yüzde 12,7 daraldığını ve büyümeyi aşağı çeken tek ana sektör olduğunu vurguladı.

Kestelli, tarımdaki bu küçülmenin yalnızca ekonomik bir gösterge olarak değil; gıda arzı, kırsal istihdam, enflasyon ve dış ticaret dengesi açısından da ciddiyetle değerlendirilmesi gerektiğini dile getirdi. 2025’te zirai don ve iklim krizi nedeniyle birçok üründe ağır rekolte kayıpları yaşanırken, tarım sektöründeki küçülmenin sürpriz olmadığını belirten Kestelli, üretimdeki bu kırılganlığın gıda arzı ve enflasyon üzerindeki baskıyı artırdığına dikkat çekti.

Rekabetçi bir tarım ve gıda sistemi için dört temel dönüşüm alanına işaret eden Kestelli bu alanları, “Tam entegrasyon ile tarım ve gıda sanayinin kopmaz biçimde birlikte ele alınması, katma değer ve ihracat stratejisi ile sürdürülebilir ve izlenebilir üretim üzerinden küresel rekabet gücünün artırılması, güven ve şeffaflık sayesinde kayıtlı ticaretin ve adil fiyat oluşumunun güçlendirilmesi ve tüm bu yapıyı mümkün kılan dijitalleşme ve teknoloji yatırımları” olarak sıraladı. “Kısa ve yerel zincirlere yönelim artıyor” Gelişmelere karşı yol haritasının çizilmesi gerektiğini dile getiren Kestelli, yeni dönemde ön plana çıkmaya başlayan akıllı tarım uygulamalarına dikkat çekerek, “Su hasadı, kuraklığa dayanıklı tohumlar, sıfır toprak işleme, onarıcı tarım gibi uygulamalar hızla yaygınlaşıyor.

Karbon tarımı yeni bir gelir kapısı haline geliyor.

Gelişmiş ülkelerde çiftçiler, topraktaki karbonu artırarak karbon kredisi satmayı planlıyor.

Hassas tarım, yapay zekâ uygulamaları ve robotik konularından artık bahsetmiyorum bile.

Bu uygulamaların artık içindeyiz.

Ülke olarak bu konuda iyi bir başlangıç yaptığımızı düşünüyorum.

İzmir Tarım Teknoloji Merkezi de bunun en iyi bir örneği.

Günümüzde, yaşanan savaşlar ve ülkeler arası gerilimlerden yeterince ders alındığı için ticarette korumacılık ve üretimde kendine yeterlilik ön planda.

Hatta görüyoruz ki küresel tedarik zincirlerine olan bağımlılık azaltmak için daha kısa ve yerel zincirlere yönelim artıyor” diye konuştu.

Tarım ve gıda sanayinin ciddi meydan okumalarla karşı karşıya olduğunu, aynı zamanda çok güçlü bir potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Kestelli, “Başta ilgili bakanlıklar olmak üzere, sektörün tüm paydaşlarının desteğiyle bu potansiyelimizi ortaya çıkarabilecek ve vatandaşlarımızın gıda güvencesini teminat altına alabilecek, tarımı, sanayiyi ve ticareti aynı hedef doğrultusunda buluşturan bütüncül politikaları oluşturabileceğimize inanıyorum” diye konuştu.