Haber Detayı
Kadınların evde yükü yönetici olunca da değişmiyor: Cam tavan değil “ev tavanı”
Yapılan bir araştırmaya göre, ev içi işlerde adının yükünü ortaya koydu. Algılanan ve gerçekleşen iş yükü arasında kadınlarda fark büyük olmazken, erkeklerde fark arttı. Kadınların iş hayatındaki konumlarının da evdeki durumlarıyla şekillendiği ortaya çıktı.
Fiba Grubu ve Özyeğin Üniversitesi iş birliğiyle gerçekleştirilen, Bakım Emeği ve Zihinsel İş Yükünün Beyaz Yakalı Çalışanlar Üzerindeki Etkisi Araştırma Raporu, ev içi ücretsiz bakım emeği ve zihinsel iş yükünün beyaz yakalı çalışanlar üzerindeki etkilerini araştırdı.
Bu sorumlulukların kadın ve erkekler üzerindeki etkilerini inceleyen araştırmada eşitsizliklerin kurumlara olan maliyetleri de incelendi.
Araştırma, Özyeğin Üniversitesi tarafından iki faz halinde yürütülerek, ilk fazda, üç büyük şehirdeki 524 beyaz yakalı çalışanla yüz yüze görüşmeler değerlendirildi.
İkinci fazda, 11 şehirde yine yüz yüze 2.104 katılımcıyla daha geniş kapsamlı bir veri seti oluşturuldu.
Araştırmanın ikinci fazına katılımcıların yüzde 52’si kadın ve yüzde 48’i erkek olurken, katılımcıların büyük çoğunluğu beyaz yakalı profesyonel meslek gruplarında yer aldı.
Katılımcıların yüzde 81,45’i bir partnerle aynı evi paylaşırken, yüzde 57’si çocuk sahibi olarak araştırmada yer aldı.
Evdeki emek “ağırlıklı” kadının üzerinde Araştırma sonuçlarına bakıldığında, kadınların evdeki bakım emeğinin yüzde 57’sinden fazlasını üstlendiği görüldü.
Erkekler için bu oran yüzde 33'te kalırken, bununla birlikte zihinsel iş yükünün yani evdeki organizasyonu sağlayanların yüzde 60’ından fazlasını kadınlar üstlenirken, erkekler için bu oran yüzde 35 oldu.
Uluslararası Çalışma Örgütü’nün (ILO) yayınladığı rapora göre, dünyada gerçekleştirilen ücretsiz bakım emeğinin yüzde 76,2’si kadınlar tarafından gerçekleştiriliyor.
Yine aynı raporda, 64 ülkeden toplanan veriden yola çıkarak bu ülkelerdeki kadınların her gün 16,4 milyar saat ücretsiz bakım emeği gerçekleştirdiği ifade ediliyor.
Bu da dünyada 2 milyar insanın hiçbir ücret almadan günde 8 saat mesai yapmasına eşdeğer bir tablo ortaya koyuyor.
TÜİK’in 2021 yılında yaptığı Türkiye Aile Yapısı Araştırması ise Türkiye’de hanelerde gerçekleşen bakım emeği sorumluluklarının önemli bir kısmının hanelerdeki kadınlar tarafından üstlenildiğini ortaya koyuyor.
TÜİK’in başka bir araştırmasına göre, 2014 yılında çalışan kadınlar erkeklere kıyasla bakım emeği sorumluluklarına 5 kat daha fazla zaman ayırdılar.
Bu araştırmaya göre ise çalışan kadınların günde ortalama 3 saat 31 dakika, çalışan erkeklerin ise günde ortalama 46 dakika bakım emeğine vakit ayırdıkları ortaya kondu.
Evlilik kadına “yük” Evlilikle kadınların bakım emeği yaklaşık 22 puan artmasına rağmen erkeklerde bu artış yalnızca 4 yüzde puan seviyesinde oldu.
Evlilik kadının üzerindeki zihinsel iş yükünü anlamlı şekilde artırırken, erkeklerde bir değişiklik olmadığı görülüyor.
Erkeklerin zihinsel iş yükünde 5 yüzde puanlık anlamlı bir artış ancak çocuk sahibi olduktan sonra görülüyor.
Kadınlar “gerçekten” iş yapıyor Kişilerin algıladıkları ve gerçekten gerçekleştirdikleri bakım emeği ve zihinsel iş yükleri farklılık gösterdi.
Kadınların ve erkeklerin algıladıkları ve gerçekleşen zihinsel iş yükü arasındaki fark kadınlarda daha az oldu.
Evli ve çocuksuz erkekler, bekar çocuksuz erkeklere göre zihinsel iş yüklerini aslında olduğundan daha fazla algılarken, kadınlarda ise tam tersi şekilde evlendikten sonra bu fark azaldı.
Gelir arttıkça yük düşüyor Hanehalkı toplam gelirinin artışı sonucunda kadınların algıladıkları bakım emeği ve zihinsel iş yükleri benzer oranda düşüyor.
Erkeklerde ise gelir ancak belirli bir seviyenin üzerine çıktıktan sonra algılanan zihinsel iş yükünde düşüş görülüyor.
Gerçekleşen bakım emeği ve zihinsel iş yükü ise yalnızca kadınlarda istatistiksel olarak anlamlı şekilde düşüyor.
Kadınların yönetici olması evdeki konumu değiştirmiyor Yönetici konumunda olan ve olmayan kadınlar arasında bakım emeği ve zihinsel iş yükü açısından anlamlı bir fark bulunmazken, erkeklerde durum farklı oluyor.
Yönetici olan erkeklerin hem gerçekleşen bakım emeği hem de gerçekleşen zihinsel iş yükleri yaklaşık yüzde 3 puan azalırken, algıladıkları zihinsel iş yükleri ile gerçekleşen zihinsel iş yükleri arasındaki fark yüzdesel oranda 4 puan düşüyor.
Adil olmayan dağılım tükenmişlik yaratıyor Evli ve çocuklu kadınların yüzde 14,53’ü, bakım emeği ve zihinsel iş yükü nedeniyle en az bir kez terfi teklifini reddetmek zorunda kalıyor.
Bakım emeği ve zihinsel iş yükünün adil olmayan dağılımı, kadınlarda tükenmişlik hissi ve düşük aidiyet duygusuna neden oluyor.
İşyerinde motivasyon artıyor Katılımcıların yüzde 85,26’sı bakım emeği ve zihinsel iş yükü odaklı haklar ve tutumların iş yeri tercihlerine ve çalışma motivasyonlarına olumlu katkı sunacağını belirtti.
Kadınların yüzde 76,98’i, iş yerlerinde bakım emeği ve zihinsel iş yükü konularında farkındalık sağlayan politikaların iş motivasyonlarını artırdığını ifade ederken, bakım emeği ve zihinsel iş yükü konusunda çalışanlarıyla iş birliği yapan kurumlarda çalışan kadınların iş memnuniyeti ve aidiyet düzeyleri, bu konularda adım atmayan kurumlarda çalışan kadınlara göre daha yüksek oldu.
