Bitkisel üretim ve tarımsal desteklemelerin uygulama esaslarında değişiklik

bitkisel üretimi artırmak ve üretim maliyetlerinin karşılanmasına katkıda bulunmak amacıyla çiftçilere sağlanacak desteklere ilişkin usul ve esaslar yeniden belirlendi.

Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından, çiftçilere sağlanacak desteklerle ilgili usul ve esaslara ilişkin hazırlanan tebliğ, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Buna göre, temel, planlı üretim, üretimi geliştirme ve biyolojik veya biyoteknik mücadele desteği destekleme tutarı, destek katsayı değeri ile destek katsayısının çarpımı sonucu elde edilecek.

Tarımsal yayım ve danışmanlık desteği konuya dair Cumhurbaşkanı kararında belirtilen tutar esas alınarak hesaplanacak.

İlgili üretim yılında, planlama kapsamındaki ürünleri belirlenen havzalarda üreten çiftçilere Çiftçi Kayıt Sistemi (ÇKS), Örtü Altı Kayıt Sistemi (ÖKS) ve Kapalı Ortamda Bitkisel Üretim Kayıt Sistemi'ne (KOBÜKS) kayıtlı tarım arazisi dikkate alınarak Cumhurbaşkanı kararında belirlenen kategorilere göre hesaplanan tutar üzerinden destek ödenecek.

Kapalı ortamda bitkisel üretim ünitelerinde üretim yapan kadın veya son takvim gününde 41 yaşından gün almamış çiftçilere, KOBÜKS'e kayıtlı kapalı ortamda bitkisel üretim (alçak tünel hariç) alanları için ayrıca 3 katsayı ile ilave temel destek ödemesi yapılacak.

İlave organik tarım desteği ödemesi Planlı üretim desteğinde çiftçi adına düzenlenmiş, yurt içinde üretilip sertifikalandırılmış tohuma ait sertifikanın tarih ve numarası yazılı olan tohum satış faturası istenecek.

Fatura tarihi itibarıyla sertifika bir yılını doldurmuş ise fatura tarihinden önce alınmış geçerli "tohumluk analiz raporu" talep edilecek.

Kaba yem elde etmek amacıyla ekilişi yapılan yem bitkilerinin yeşil olarak biçilmesi, silaj yapılması veya otlatılması, sadece fiğ, yulaf, çavdar ve tritikalenin yeşil ot-dane olarak hasat edilmesi halinde desteklemeye esas kontrol tutanağı düzenlenecek.

Çok yıllık yem bitkilerinden yonca, korunga, üçgül ve yapay çayır-mera ekilişleri için, hasat döneminde yapılan kontroller sonucunda bitkinin vejetatif gelişimini sürdürdüğü ve verimliliğinin devam ettiği tespit edilen alanlara, ekiliş yılına bakılmaksızın destekleme ödemesi yapılacak. 2026 üretim yılından itibaren, belirlenen havzalarda, yağlık ayçiçeğinde kamu araştırma enstitüleri ve üniversiteler tarafından yurt içinde ıslah edilerek tescil edilmiş, mısır, soya ve patates ürünlerinde ise yurt içinde ıslah edilerek tescil edilmiş çeşitlerin yine yurt içinde üretilip sertifikalandırılmış tohumlarını kullanarak ekim-dikim yapılması halinde, destek katsayısı esas alınarak sertifikalı tohum kullanım desteği ödenecek.

Organik Tarım Bilgi Sistemi'nde (OTBİS) kayıtlı organik tarım faaliyeti yapan birinci derece tarımsal amaçlı örgüte üye çiftçilerin arazilerine, ürün grubunun bulunduğu bireysel-grup ürün sertifikası türüne karşılık gelen destek katsayısının yüzde 25'i kadar ilave organik tarım desteği ödemesi yapılacak.

Zeytin üretiminde feromon artı tuzak desteği için dekar şartı 20'ye düşürüldü Zeytin üreticilerinin zeytin sineğine karşı biyoteknik mücadelede ruhsatlı olan feromon artı tuzak desteğinden yararlanabilmeleri için bireysel olarak en az 40 dekar zeytinlik alanda biyoteknik mücadele yaptığını beyan etmeleri gerekiyordu.

Yeni düzenlemeye göre bu alan 20 dekara düşürüldü.

Bitkisel üretime arız olan zararlı organizmalara karşı biyolojik ve/veya biyoteknik mücadelenin yaygınlaştırılması ile kimyasal ilaç kullanımının azaltılması amacıyla kapalı ortamda ve açık alanda bitkisel üretimde, destekleme kapsamına alınan ürünler, zararlı organizmalar ve destekleme ödeme miktarları belirlenen destek birim tutarları üzerinden hesaplanacak.

Çiftlik Muhasebe Veri Ağı'na (ÇMVA) katılım primi desteği 2026 ve 2027 yılları için uygulanmayacak.

Tarımsal yayım ve danışmanlık desteğinde seralarda ve tünellerde en az 1000 metrekare ünite taban alanı, mantarhanelerde ve tamamen yapay ışıkla üretim yapılan ünitelerde en az 500 metrekare üretim yüzey alanında üretim yapmak şartı aranacak.

Münavebe uygulama kurallarına düzenleme Tebliğ ile münavebe uygulama kuralları da yeniden düzenlendi.

Sulu tarım arazilerinde dörtlü münavebe uygulanmasında mısır (dane/silaj), patates, şeker pancarı, domates ve havuç ürünleri 4 üretim yılında art arda gelmemek şartıyla en fazla iki defa ekilebilecek.

İlgili üretim yılında ÇKS, ÖKS, KOBÜKS'e kayıtlı çiftçiler temel, planlı üretim ve üretimi geliştirme desteği içinde yer alan katı organik-organomineral gübre desteğine başvurmuş sayılacak, ayrıca başvuru dilekçesi alınmayacak.

Üretimi geliştirme desteği içinde yer alan sertifikalı tohum kullanım, sertifikalı ve standart fidan kullanım desteği için ÇKS'de, iyi tarım uygulamaları ve organik tarım desteği için ÇKS, ÖKS, KOBÜKS'de veya Arıcılık Kayıt Sistemi'nde (AKS) kayıtlı oldukları il veya ilçe müdürlüklerine destekleme ödemesi başvuru dilekçesi ile şahsen veya yasal temsilcisi aracılığıyla başvurabilecek.

KOBÜKS'e kayıtlı kapalı ortamda bitkisel üretim ünitelerinin yer aldığı alanlar içinde bulunan Hazine arazileri ve bunun gibi tahsisli olmayan dere yatağı, yol gibi alanlar için taahhütname ile sisteme başvuran üreticiler destekleme ödemelerinden yararlanayacak.

Destekleme ödemelerinde bu alanlar kapalı ortamda bitkisel üretim ünite toplam alanından çıkartılacak.

Yer altı sularının yetersiz seviyede ve su kısıtı olduğunun Bakanlıkça tespit edildiği havzalarda mısır (dane) ve patates ekilişlerine, fiğ, yulaf, çavdar ve tritikale hariç yem bitkisi ekilişlerini daneye bırakanlar planlı üretim desteğinden yararlanamayacak.

Mülkiyeti kamuya ait olup taahhütname ile Bakanlık kayıt sistemine kaydedilen araziler için kira sözleşmesi ibraz edilmediği takdirde de destekleme ödemeleri yapılmayacak.

Fidan kullanım desteğinde onaylı tespit veya kontrol tutanağı istenecek Üretimi geliştirme desteği kapsamındaki sertifikalı ve standart fidan kullanım desteğinde ÇKS müracaatının yapıldığı il-ilçe müdürlüğü, ekiliş ve dikilişin yapıldığı il-ilçe müdürlüğünden onaylı tespit veya kontrol tutanağı istenecek.

Planlı üretim desteği kapsamındaki yem bitkileri ekiminde ekilişin yapıldığı il-ilçe müdürlüğü kontrol tutanağını düzenleyerek ÇKS müracaatının yapıldığı il-ilçe müdürlüğüne gönderecek.

Tebliğ, 1 Ocak 2026 tarihinde yürürlüğe girecek.