AYM'den 'Fiyat İstikrarı Komitesi' kararı... Komite'nin, her türlü bilgi ve belgeyi isteyebileceğini öngören düzenleme iptal edildi

CHP, Sigortacılık ile Diğer Bazı Alanlara İlişkin Kanunlarda ve Bir Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile yapılan bazı değişikliklerin iptali istemiyle Anayasa Mahkemesine (AYM) başvurdu.

Başvuru gerekçesinde, dava konusu kuralla, Fiyat İstikrarı Komitesinin kamu kurum ve kuruluşlarından talep ettiği veri ve bilginin kişisel veri niteliğinde olduğu, bu bilgilerin ticari iş ve işlemleri de içerebileceği, kuralın bu yönüyle kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına sınırlama getirdiğiız ve belirsiz bir yetkinin tanındığı belirtilerek kuralın Anayasa'ya aykırı olduğu öne sürüldü.

Yüksek Mahkeme'nin gerekçeli kararı, Resmi Gazete'de yayımlandı.

Anayasa Mahkemesi, Fiyat İstikrarı Komitesi'nin, fiyat istikrarını sağlamak ve bu konuda politikalar geliştirmek amacı ile sınırlı olarak, görevleri kapsamında kalan bilgi ve belgeleri talep edebilmesine olanak tanıyan kanun hükmü ile kamu kurum ve kuruluşlarının talep edilen veri ve bilgiyi Komitenin belirleyeceği şekil ve süreler içerisinde vermekle yükümlü olduklarına ilişkin düzenlemeyi iptal etti.

MÜLKİYET HAKKINA YÖNELİK BİR SINIRLAMA ÖNGÖRÜYOR Yüksek Mahkeme, kararın Resmi Gazete'de yayımlanmasından başlayarak dokuz ay sonra yürürlüğe girmesine oybirliğiyle karar verdi.

Anayasa Mahkemesi'nin gerekçesinde, kuralın; kamu kurum ve kuruluşlarına, uhdelerinde bulunan tüzel kişilere ait veri ve belgeleri de Komiteye verme yükümlülüğü öngörmek suretiyle işletme ruhsatı, mesleki ünvan, ticari sır, fikri hak ya da müşteri çevresi gibi ekonomik değeri bulunan varlıklara ilişkin veri ve belgeyi temin etme yetkisi verdiği belirtildi.

Bu durumda kuralın, tüzel kişiler bakımından mülkiyet hakkına yönelik bir sınırlama öngördüğünün anlaşıldığı aktarılan gerekçede, şu tespitler yapıldı: Kişisel verilerin korunmasını isteme hakkına yönelik sınırlamanın kanuniliği, meşru amacının varlığı, elverişliliği ve gerekliliği kapsamında belirtilen gerekçeler mülkiyet hakkı yönünden de geçerlidir.

Bu itibarla kuralın kanunilik şartını taşıdığı, anayasal anlamda meşru amacının bulunduğu, bu amaca ulaşma bakımından elverişli ve gerekli olduğu anlaşılmaktadır.

Kural kapsamında Komitece elde edilen tüzel kişilere ait veri ve bilgilerin kullanılmasına ve saklanmasına ilişkin ilke ve esasların belirlenmediği, bu veri ve bilgilerin ne suretle ve ne kadar süreyle saklanacağına, ilgili tüzel kişilerin söz konusu veri ve bilgilerin talep edilmesine itiraz etme imkânının olup olmadığına, veri ve bilgilerin bir süre sonra silinip silinmeyeceğine, silinecekse bu sırada izlenecek usulün ne olduğuna ilişkin olarak herhangi bir düzenlemenin bulunmadığı, kural uyarınca elde edilen veri ve bilgilerin gizliliğinin korunması ve amacı dışında kullanılmasını önleyecek yasal güvencelere yer verilmediği gibi bu veri ve bilgilerin kötüye kullanılıp kullanılmadığını denetleyecek mekanizmalarla -özellikle keyfîliğe karşı denetim ve uygulanacak yaptırımlarla- ilgili yeterli güvencelerin de öngörülmediği anlaşılmıştır.

Bu itibarla sınırlama amacının gerçekleştirilmesi bakımından asgari düzeyde dahi güvenceler öngörülmediği anlaşılan kuralla tüzel kişilerin mülkiyet hakkına getirilen sınırlamanın orantısız olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

Açıklanan nedenlerle kural, Anayasa’nın 13. ve 35. maddelerine aykırıdır.

İptali gerekir.