Yalnızlıkta yalnız değilsiniz

PROF.

DR.

TAYFUN DOĞAN ( Üsküdar Üniversitesi Psikoloji Bölümü)Kişilerarası ilişkiler alanında­ki çalışmalarıyla bilinen Harry S.

Sullivan yalnızlığı, başka insan­larla yakınlık kurma ihtiyacının yeterince karşılanamaması sonu­cu ortaya çıkan oldukça nahoş ve rahatsız edici bir yaşantı olarak nitelendirmiştir.

Dr.

Louis Cozo­lino, doğumdan ölüme kadar hepi­mizin bizi arayan, bize ilgi göste­ren, kim olduğumuzu merak eden ve kendimizi güvende hissetme­mize yardım eden insanlara ihti­yacımız olduğunu; ilişkilerin bi­zim doğal habitatımız olduğunu belirtmektedir.

Yalnızlık ise doğa­mıza uygun değildir.

Atlantik ok­yanusunu elli bir günde teknesiyle tek başına geçen W.

Carl Jackson: “İkinci ayda yalnızlık dayanılmaz bir şekilde acı vericiydi.

İnsan­lar olmaksızın hayat anlamsızdı.

Kesinlikle nefes alıp veren, konu­şabileceğim birisine ihtiyaç duy­dum” diyordu.“Tek başına değildim ama müthiş yalnızdım”Yalnızlık, oldukça güçlü bir bi­çimde hissedilen öznel bir yaşan­tıdır.

Yalnızlık durumunda birey kendisini anlaşılmamış, kimsesiz ve çaresiz hissedebilir.

Ayrıca his­sedilen bu rahatsızlık verici duy­gu, niceliksel olmaktan ziyade ni­teliksel bir durumdur.

Yani kişi etrafında başka insanlar varken de yalnız hissedebilir.

Söz gelimi, Üsküdar Meydanı’nda on binlerce kişinin içinde yürüyen ya da bank­ta oturan bir kişi son derece yo­ğun bir yalnızlık yaşıyor olabilir.

Bir baba ya da genç evinin içinde, ailesinin yanında yapayalnız his­sediyor olabilir.Hastanede onlar­ca hastanın içinde ya da sınıfta pek çok öğrencinin arasında kişi tahammülü zor bir yalnızlık yaşı­yor olabilir.

Kucağında bebeğiy­le gezen bir annenin, yalnızlıktan bunalmış olabileceği de kimse­nin aklına gelmeyebilir.

Japon ya­zar Haruki Murakami bu durumu, “Yalnızdım, tek başına değildim ama müthiş yalnızdım” diyerek veciz bir şekilde ifade etmektedir.

Aslında pek çok insan görünme­yen bir yalnızlık içindedir.

Bunu birileriyle paylaşamadıkları için de diğer insanlar tarafından fark edilmezler.

Şair Özdemir Asaf’ın dediği gibi yalnızlık paylaşılmaz, zaten paylaşılsaydı yalnızlık ol­mazdı.Yalnızlıkla başa çıkabilmek için öncelikli olarak nedenlerini anla­mak gerekmektedir.

Sosyal bir acı olarak nitelendirebileceğimiz bu duygunun nedenleri de özneldir ve kişiden kişiye değişebilmekte­dir.

Kimseyi beğenmediği ya da in­san seçtiği için kibrinden dolayı yalnız kalan insanlar olduğu gibi aşırı bireyselci bir toplumda ya­şadığı için bu duyguyu derinden hissedenler de bulunmaktadır.

Bi­reysel nedenler olarak değerlen­direbileceğimiz, aşırı duyarlı ol­mak, sosyal beceri eksikliği, öz­güven yoksunluğu, reddedilme duyarlılığı ve sosyal fobi nedeniy­le yalnızlık çeken insanlar da az değildir.Fiziksel olarak kendisi­ni beğenmeyen ve bedensel görü­nüş kaygısı yaşayan, dolayısıyla insanların arasına karışmak iste­meyen kişileri de unutmamak ge­rekir.

Ruh sağlığı sorunları yaşı­yor olmak da yalnızlığın nedenle­ri arasında gösterilebilir.

Birçok kişi mutluyken, psikolojik sorun­lar yaşıyor olmak ya da en basitin­den üzgün olmak kişiyi yalnızlı­ğa itebilmektedir.

Bunların dışın­da, değişik nedenlerle gerçekten etrafta insan olmaması, yoğun ve yorucu şehir yaşamı, hastalık, en­gellilik, bekarlık, yaşlılık, mahkû­miyet, göçmenlik, işsizlik ve sos­yal dışlanma gibi pek çok neden­den dolayı da insanlar yalnızlığa mahkûm olabilmektedir.Yalnızlığın bedelleriYalnızlığın nedenleri gibi so­nuçları da oldukça çeşitlidir.

Ön­celikli olarak, yalnızlık hem men­tal hem de fiziksel sağlık açısın­dan oldukça risklidir.

Yalnızlık, ruh sağlığı açısından, depresyon ve anksiyetede artışa, düşük öz­saygı ve değersizlik hissine, umut­suzluğa ve yaşam memnuniyetin­de azalmaya neden olabilmekte­dir.

Yine kronik biçimde yalnızlık çeken bireylerin stres düzeyleri ve buna bağlı olarak kortizol düzey­leri oldukça yüksektir.

Yalnızlığın fiziksel açıdan maliyeti de olduk­ça ağırdır.

Uzun süreli yalnızlık içinde olmak, bağışıklık sistemi­nin zayıflamasına ve kişinin en­feksiyonlar/hastalıklara açık hale gelmesine neden olmaktadır.

Yal­nız bireylerde, kalp-damar has­talıkları görülme sıklığı artmak­ta, kronik hastalıklarda kötüleş­me görülmekte ve yaşam süresi de kısalmaktadır.

Araştırmalar, yal­nızlığın bağımlılık riskini artıran bir psikososyal faktör olduğunu göstermiştir.

Yalnız insanlar, ya­şadıkları duygusal boşluğu doldu­rabilmek için alkol ve madde kul­lanımına, dijital bağımlılıklara ve yeme bağımlılığına yönelebilmek­tedirler.

Özellikle duygusal yeme, yalnızlığın sık görülen sonuçların­dan biridir.

Öte yandan yalnızlık bağımlılığa neden olabilmekte, ba­ğımlılıkta kişiyi daha fazla yalnız­lığa itebilmektedir.

Yani yalnızlık, bağımlılığın hem nedeni hem de sonucu olabilmektedir.Peki yalnızlıkla başa çıkmak için ne yapabiliriz?

Bunu da bir sonraki yazıda ele alacağım.Sağlıcakla kalın.