Haber Detayı
'Zehir'siz' tava ve tencere etiketleri ne kadar güvenilir
Pişirme ekipmanlarında 'zehirsiz' ve 'PFAS içermez' gibi vaatler çoğalırken, bu iddiaların arkasında yatan gerçekler tartışma yaratıyor. Tüketiciler, etiketlere ne kadar güvenebilir?
Mutfak gereçlerindeki güvenlik endişeleri, özellikle "sonsuz kimyasallar" olarak bilinen PFAS grubu etrafında yoğunlaşıyor.
Bu maddeler, çevre ve insan vücudunda yıllarca kalabildiği için adeta "kalıcı" hale geliyor.
Araştırmalar, bazı PFAS türlerinin kanser türleri, karaciğer hasarı ve çocuklarda gelişimsel bozukluklarla ilişkilendirildiğini gösteriyor.Döküm tencereEn bilinen örnek, 1938'de tesadüfen keşfedilen Teflon – yani PTFE.
Kayganlığı ve dayanıklılığı sayesinde yapışmaz kaplamalarda popüler olan bu kimyasal, yumurta gibi yiyecekleri kolayca kızartmak için ideal görünüyor.
Ancak metal spatulalarla çizilme veya uzun süreli kullanım, kaplamanın yiyeceklere karışmasına yol açabiliyor; bu parçalar çıplak gözle görülmese de sağlık riski taşıyor.
Üstelik 260°C'nin (yaklaşık 500°F) üzerinde ısındığında, toksik gazlar salınarak "Teflon gribi"ne neden olabiliyor.
Bu durum, kusma, ateş ve öksürük gibi grip benzeri belirtilerle kendini gösteriyor.
Tüm dünyada 2024'te 220'den fazla şüpheli vaka rapor edildi; bu sayı son yıllarda belirgin bir artış sergiliyor.Teflon tavalar'ZEHİRSİZ' ETİKETLERİN ARKASINDAKİ GERÇEKPişirme markaları, seramik kaplamalı alternatiflerle Teflon'a rakip olmayı hedefliyor.
Kum veya kil bazlı bu kaplamalar, pürüzsüz ve uzun ömürlü olarak pazarlanıyor.
Ne var ki, bunlar da başka kimyasallar içerebiliyor; hatta bazı PFAS kalıntıları tespit edilmiş durumda.Üreticilerin çoğu, kaplamaları dış tedarikçilerden aldığı için tam bileşimini bilmiyor.
Üçüncü taraf laboratuvar testleri yapılıyor olsa da, binlerce PFAS çeşidi arasında hepsini taramak imkansız.
Kanada'da PFAS sayılan bir madde, Türkiye'de öyle olmayabiliyor.
Uzmanlar, "Zehirsiz" ifadesinin salt bir pazarlama terimi olduğunu ve "tamamen zehirsiz ürün diye bir şey yok" diye ekliyor.Seramik kaplamalı ürünlerde bile titanyum dioksit, siloksanlar veya ağır metaller gibi potansiyel zararlılar bulunabiliyor.
Bağımsız testler, bazı "temiz" iddialarının yanıltıcı olduğunu ortaya koyuyor.
Çelik tavaDAHA GÜVENLİ SEÇENEKLER İÇİN PRATİK ÖNERİLERPFAS'lardan kaçınmak için en etkili yol, kaplamasız mutfak eşyalarına yönelmek: Dökme demir, paslanmaz çelik, karbon çelik veya tam seramik tencereler ideal.
Fırın için cam kaplar da güvenli bir alternatif.
Bu ürünler, yapışmayı önlemek için yağ gerektirse de daha dayanıklı ve temizlenmesi –her ne kadar biraz daha zahmetli olsa da– mümkün.Yapışmaz modellere mecbursanız, "PFAS içermez" veya "flor içermez" etiketli olanları tercih edin; bunlar PTFE içermezden daha geniş bir koruma sağlıyor.
PFOA içermez etiketi ise artık standart, yani pek anlamlı değil.
Üreticiler, kaplamalı ürünleri 2-5 yılda bir değiştirmeyi, soyulma belirtisinde hemen atmayı tavsiye ediyor.
Boş tencereyi yüksek ateşte ısıtmayın ve el yıkama alışkanlığı edinin; bulaşık makinesi kaplamayı aşındırabiliyor.Odatv.com
