Sadece dört dakikanızı ayırın: Cumhuriyet ve Lozan nedir

Antalya Muratpaşa Belediye Başkanı Ümit Uysal'ın, "cumhuriyet nedir" temalı konuşması internette viral oldu.

Türkiye Cumhuriyeti, geçtiğimiz günlerde 102. yaşını kutlarken, Antalya'nın Muratpaşa ilçesini yöneten Ümit Uysal, cumhuriyetin ekonomik temellerine dikkati çekti.

Türkan Şoray Kültür Merkezi ve ANTİAD Cumhuriyet Balosu’nda yaptığı konuşmalarda Uysal, “Cumhuriyetimiz, bağımsız ekonomimizin ve maliyemizin kuruluşudur.

Ancak bu yönüyle yeterince anlaşılmıyor.

Kapitülasyonlar deyip geçtiğimiz acı ve zulüm tarihi yeterince bilinmiyor” dedi.Dört dakikalık bu video internette viral oldu, "Cumhuriyet ve Locan nedir" dedirtti...KAPİTÜLASYONLAR YÜZÜNDEN LOZAN KESİNTİYE UĞRADIUysal'ın konuşmasının metni şöyle:Tarih, kaynakların paylaşımı savaşıdır.

Başka bir şey değildir ki.

Kapitülasyonlar yüzünden Lozan kesintiye uğradı.1.

Murad zamanında Cenevizlilere verilenleri sayarsanız ki onlar buyruk, hukuk değil.

Ya da efendim Yıldırım, Beyazıt'ın Venedikler'e verdiklerini sayarsanız, 600 yıllık, 700 yıllık bir hesap görülüyordu.

Kapitülasyonlar o kadar köklü ve toplumun kanına işlemiş bir sömürü süreciydi.Esas tabii biz tarih kitaplarımızdan 1535 Fransız kapitülasyonları, en ayrıcalıklı ülke statüsüyle bunları dikkat etmeye başlarız, anlamaya başlarız.

Tabii çok kısa sürede bütün Avrupa ülkeleri tarafından alındığını da pek bilmeyiz.

Hani 1580 İngiltere, 1612 Hollanda, 1699 Avusturya, 1774 Rusya.

Bütün Avrupa'ya yayıldı.

Herkes en ayrıcalıklı ülke.En ayrıcalıklı ülke olunca ne oluyor biliyor musunuz?

Sen ona mal satarken yüzde 12 vergi ödüyorsun, o sana mal satarken yüzde 3,5 ödüyor.Sınırların yol geçen anı.

İnanılmaz şeyler.

Yani açık pazarsın yani, savunmasız.

İğfal edilmiş bir ekonomi.

İğfal edilmiş.

Hele 1838 İngiliz Ticaret Antlaşması'ndan sonra, Balta Limanı Antlaşması'ndan sonra yüzde 1,1 buçuğa düşüyor bizim gümrük vergilerimiz.1875'TE BATIŞ1854'te Kırım Savaşı'ndan önce, Abdülmecid zamanında da borçlanmaya başlıyoruz.

Zaten olmayan, bozulmuş mültezim sistemi nedeniyle toplayamadığımız vergiler, olmayan ekonomimiz, olmayan maliyemiz bir de borç batağına giriyor. 1875'e kadar 19 yılda 15 kez borç alıp, 1875'te moratoryum ilan ediyoruz, batıyoruz.1881'de Duyun-i Umumiye kuruluyor.

Bütün vergilere Batılılar el koyuyor.

Duyun-i Umumiye İdaresi'nde dokuz bin kişi çalışıyor.

Bizim maliyemizde beş bin kişi.

Bütün vergiler önce Duyun-i Umumiye'ye geliyor, borç taksidimizi karşıladığı kısmı orada kalıyor.

Ucunda ne kadar kaldıysa o kalan da Osmanlı maliyesine aktarılıyor.

Onunla memurların maaşı falan ödenmeye çalışılıyor.Tabii birçok vergi var, üzüm, incir, bölge bölge, liman vergileri, tahıl vergileri...

Bir bakıyorlar, bütün o vergilerin dışında hepsi kadar aşağı yukarı tütün işi.

Osmanlı tütünü bütün dünyada meşhur.

Ya diyorlar bu acayip kaymaklı bir iş.

Reji İdaresi'ni kuruyorlar 1883.

Tütünü ayırıyorlar bir şirket çatısına.

Dünya tarihinin gördüğü en büyük iktisadi zulüm yaşanıyor.

Kim biliyor?

Sen tütünü yetiştiriyorsun, adam tekel.

Senin tütününe el koyuyor, istediği fiyattan alıyor.

Bakıyor çiftçi isyan ediyor. 10 bin kişilik ordu kuruyor.O TÜRKÜLER NEDEN ÇIKTI...İçinde kolcular lafı geçen bütün türküler Reji İdaresi'ne karşı yazılmış türkülerdir. "Bitez Yalısı", "Şeker Dağı Bozlağı", "Cemalim Ürgüp'ten Çıktığımı Görmüşler".

O Karadeniz dağlarında tütün dağlıları diye bir sınıf var.

Dağlarda tütünleriyle birlikte kaçmış köylüler.

Teknelerle Bulgaristan'a satmaya çalışan, Rusya'ya satmaya çalışan, yolda yakalanıp tekneleri yakalan köylüler.

İnanılmaz.Niyazi Berkes diyor ki sadece 1901 senesinde 20 bin kişi var kayıtlı ölü diyor.

Kim biliyor?

Hepsi o çekilen acıların sonucu.

Ne konuşuyoruz biz tarih olarak?

Bunları unutursan böyle 10 bin dolarda kalırsın işte kişi başına.

Adaletsiz bir dağılımla beraber. 1883-1925 işte Cumhuriyet gümrüğünü geri alma devrimidir.

Cumhuriyet vergi sistemini, maliye sistemini geri alma devrimidir.

Reji İdaresi 1925'te kalktı.

Cumhuriyet kaldırdı.