Haber Detayı
Cinayetlerin ortak noktası failler 18 yaş altı... Çocuk indirimi olmadan yargılama mümkün mü
Hepimizi derinden sarsan Mattia Ahmet Minguzzi cinayeti sonrasında gündeme gelen ‘suça sürüklenen çocuklar’ kavramı, dün 16 yaşındaki bir saldırganın İzmir’de iki polisi şehit edip, bir polisi ağır yaralaması ile yeniden gündeme geldi.
Ki Ankara’da 22 yaşındaki Hakan Çakır’ın biri 17 ve diğeri de 14 yaşındaki 2 kardeş tarafından katledilmesi sonrasında Adalet Bakanı Yılmaz Tunç, Türk Ceza Kanunu’nda değişiklik sinyalleri vermişti.
Şimdi sorularım şöyle: Dünkü saldırıda iki polisi şehit eden 16 yaşındaki katil zanlısı, iddia edildiği gibi bir terör örgütüne çalışıyorsa ‘suça sürüklenen çocuklar’ statüsünde mi yargılanacak?
Suçunun ‘yatarı’ ne olacak?
Cezaların artırılması suçun önlenmesinde etkili olabilir mi?CEZALARI ARTIRMAK YETMEZ SUÇA SÜRÜKLEYEN NEDENLER DE YOK EDİLMELİÖnce “Suça Sürüklenen Çocuk” kavramına bir bakalım.
Türk Ceza Kanunu (TCK) 6. maddesi, “18 yaş altındakiler çocuktur” diyor.
Şüpheli/ sanık 18 yaşın altında ise “suça sürüklenen çocuk” tabirine haiz oluyor.
Bu da cezasına indirimler getiriyor.
Nedir bu indirimler?
Adli Tıp Uzmanı Prof.
Dr.
Halis Dokgöz yanıtladı.“ “Sanık/şüpheli 12 yaşını doldurmamışsa hiçbir cezai sorumluluğu yoktur. “ 12 yaşını doldurmuş, 15 yaşını doldurmamış ise farik ve mümeyyiz raporu şarttır.
Yani işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılıyor, davranışlarını yönlendirebiliyor mu buna bakılır.
Bu değerlendirmeyi ise Adli Tıp uzmanları yapar.
Bu saydıklarımdan biri bile “hayır” ise cezai sorumluluk yoktur.
Varsa 12- 15 yıl arası ceza verilir.
Ancak 15 yaşını doldurmamış çocuklar da özel koşullu salıverilme süresi 1/2’dir.
Yani 12 yıl ceza verilen çocuğun “yatarı” 6 yıl, 1 yıl denetimli serbestlikle birlikte 5 yıldır. “16 yaşına basmış, 18’i doldurmamış ise...
Ağır derecede zekâ geriliği, kişilik bozukluğu gibi cezai ehliyetine etki edecek bir durum var mı önce ona bakılır.
Yoksa, verilecek ceza 18-24 yıl arasıdır.
Fakat burada hâkim suçun niteliği, işlendiği koşullar, sosyal çevreye vs. bakarak 2/3 oranında indirim uygulayabiliyor. 18 yıl ceza alan bir çocuğun yatarı önce 12 yıla, denetimli serbestlikle beraber 10-11 yıl civarına düşüyor örneğin.REHABİLİTE ŞART“Almanya’da da bizimkine benzer bir sistem var.
Ancak bir farkla!
Orada çocuk ailesinden ve sosyal çevresinden alınabiliyor, rehabilite edilebileceği yatılı-yatısız programlara dahil ediliyor.
Çünkü bu çocuklar genellikle bir kez suç işlemiyorlar.
Tekrarı oluyor.
Erişkinler/çeteler/örgütler de bu çocukları kullanıyor.Bakıyorsunuz aynı çocuk, 20 farklı sabıkası var.
Fakat rehabilite etmek için hiçbir şey yapılmamış, hâlâ aynı aile, aynı çevrede.
O çocuğun normali bir noktada ‘suç’ oluyor.
Bu yüzden sadece çocuğa ağır cezalar vermek tek başına sorunu çözmez onu buraya sürükleyen sosyal etkenlerle de mücadele edilmeli.”İZMİR SALDIRGANI ÇOCUK İNDİRİMİNDEN FAYDALANABİLECEKİzmir’deki saldırıda 2 polisi şehit edip, 1 polisi ağır yaralan 16 yaşındaki saldırgana da benzer cezai indirimler uygulanacak mı?
Cevabını Türk-Alman Üniversitesi Ceza Hukuku Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.
Dr.
Ali Kemal Yıldız verdi: “Eğer bu bir terör eylemi ise...
Terörle Mücadele Kanunu’nda bu ve benzeri suçlar için cezai artırımlar var.
Yargılama aşamasında bu artırımlar uygulanır.
Ancak saldırgan 16 yaşında.
Dolayısıyla eylemin bu noktada terör eylemi olması -tabii öyleyse- önemli değildir!
Saldırgan yaşı dolayısıyla TCK’nın 31. maddesi ile düzenlenen çocuk yargılamasına tabii olacak, Suça Sürüklenen Çocuk olarak kabul edilecek, cezai indirimlerden faydalanabilecektir.”SİYASET ÜSTÜ BİR YAKLAŞIM OLMALISuça sürüklenen çocuklara yönelik cezaların arttırılması yönünde toplum genelinde bir talep, Adalet Bakanlığı’nın da bir çalışması var.
Bu, çocukların suça sürüklenmesinin önüne geçer mi?
Diyor ki: “Cezaların artırılması, yargılamanın değişmesi, indirimlerin kaldırılması gibi taleplerin bu sorunu çözeceğini düşünmüyorum.
Şu anki düzenlemeler değiştirilmemeli.
Çünkü sorun tek başına bu değil.
Son 5 yılda, her alanda kanunlar değişti, cezalar arttırıldı.
Kadın- çocuk cinayetleri, trafik suçları...
Var mı bir değişme?
Yok.
Bir çocuğun elinde silahla karakol bastığı bir çevre, bir dönem içinde çocuklara verilecek cezaların arttırılması suçu önlemez, aksine sistemi rehabilite etmeyi, önleyici tedbirleri, infaz aşamasında da denetlemenin geliştirilmesini konuşmak gerekir.
Mesele bu çocukları topluma kazandıracak, toplumu şiddetten uzaklaştıracak, siyaset üstü, yeni yöntemler geliştirmek olmalı.”KASTEN VE PLANLI CİNAYETLER İÇİN AYRI BİR DÜZENLEME ŞART Avukat Alara Naz Göney ise tam tersini düşünüyor.
Avrupa ve Türkiye’de de biraz daha yumuşatılmış şekli ile “Suça Sürüklenen Çocuk” kavramı kullanılsa da bu çocukların ‘mağdur’ değil, suçun faili olduğunu söylüyor: “Sanıktan bir farkları yok, sadece yaşları küçük o kadar.
ABD’de ‘yaşı küçük fail’ tanımı kullanılıyor mesela.
Elbette bu çocukların suç işleyecek noktaya varmasında aileleri ve toplumun da payı var.
Ancak bu, hukukun konusu değil.
Hukuk, suçun nedeni, sosyolojik- kültürel arka planını araştırmaz.
Bir başka deyişle “hukukta, suçlu suçludur.” Suçun nedenlerini konuşmaksa sosyologlar, psikologların işidir, hukukun değil.
Dolayısıyla kasten, planlı öldürme gibi suçlar özelinde yapılacak düzenlemeyi destekliyorum.
Hırsızlık gibi adi bir suçla kasten öldürme, uyuşturucu ticareti, terör vs gibi suçlar bir potaya girmemeli, istisna getirilmelidir.
Gerçek adalet bunu gerektirir.
Ki bugün gelinen noktada çetelerin, örgütlerin çocukları kullandıklarını biliyoruz.
Dolayısıyla çocukların işlediği cinayet suçları özelinde yapılacak bir ceza artırımı çocukları da koruyacaktır, çeteler/ örgütler ceza açısından bir fark olmayacağı için çocukları suça alet edemeyecekler, çocuklar için de cezaların yüksek olması caydırıcı olacaktır.”
