‘Rap’te sessizlik düşmandır ve ben sessiz kalmayı reddettim’

O müzikle zincirlerini kırmış bir isim.

Hikâyesi, Sundance Film Festivali’nde ödüle layık görülen ‘Sonita’ filmine konu oldu.

Film başka ödüller de aldı.

Afgan rap’çi ve insan hakları aktivisti Sonita Alizadeh geçen hafta Brand Week Istanbul’da çevrimiçi bir konuşma yaptı.

ABD’de yaşayan Alizadeh’ye ‘Benim Adım Mücadele: Pes Etmeyen Bir Kadının Özgürlük Şarkısı’ başlıklı konuşmasındaki mesajları, rap yaparken karşılaştığı zorlukları ve gerçekleşmesini istediği değişimi sorduk.◊ Müziğin toplumsal değişimdeki rolünü nasıl tanımlıyorsunuz?

Müziğin evrensel dili, aynı dili konuşmasa bile insanları nasıl bir araya getiriyor?Sahnedeyken dinleyicilere baktığımda dilimi konuşmayan, geldiğim yer hakkında hiçbir şey bilmeyen insanlar görüyorum.

Ama müzik başladığında birbirimizi anlıyoruz.

Çünkü müzik, kelimelerin ulaşamadığı noktalarımıza ulaşıyor.

Şarkının sözlerini bilmeseniz de duyguyu, acıyı, umudu, mücadeleyi anlıyorsunuz.

Müzik bize her şeyden önce, milliyetten, dinden, siyasetten önce insan olduğumuzu hatırlatıyor.

Birlikte hissetmemizi sağladığı için bağ kuruyor.

İşte bu yüzden müzik güçlü.

İnsanların duvarlar ördüğü yerlerde bile köprüler kuruyor.◊ Müzik sizin için ne zaman bir direniş biçimi haline geldi?

Ve neden özellikle rap’i seçtiniz?Sesimin kontrol edebildiğim tek şey olduğunu fark ettiğimde müzik bir direnişe dönüştü.

Ailem beni 10 ve 16 yaşlarımda evliliğe ikna etmeye çalıştığında rap yapmaya başladım.

Rap, güçlü tek araçtı.

Rap bana hızlı konuşma, gerçeği söyleme ve izinsiz konuşma alanı sağlıyor.

Rap’te sessizlik düşmandır ve ben sessiz kalmayı reddettim.◊ Karşılaştığınız en büyük zorluklar nelerdi?Her şey bir meydan okumaydı.

İran’da yaşayan Afganistanlı bir kız/kadın olarak rap yapmak büyük suçtu.

İran’da ve Afganistan’da kadınlar için müzik yasaktır.

Stüdyom ve mikrofonum yoktu.

Şarkılarımı telefonuma kaydediyor, videolarımı kullanmayı hemen hemen hiç bilmediğim bilgisayarda zar zor düzenliyordum.

Ve bir de korkular vardı.

Güvenliğim için endişeler, ailemi hayal kırıklığına uğratma korkusu ve yalnız kalma korkusu...

Ama satılma korkusu, şarkı söyleme korkusundan daha güçlüydü.

Her şeyi riske atmazsam, yaşamak için hiçbir sebebim kalmayacağını biliyordum.◊ ‘Daughters for Sale’ şarkınızın hikâyesi nedir?

Bu bir çığlık.

Annemin, erkek kardeşimin düğün masraflarını ödemek için satılacağımı söylediği gece doğdu.

Kendimi bir fiyat etiketi gibi hissettim.

Şarkıyı titreyerek, kendim ve evliliğe satılan arkadaşlarım için ağlarken yazdım.

Bu şarkı hayatımı değiştirdi ve kurtardı.

Video viral olduğunda dünyanın her yerinden insanlar destek verdi.

Müzik sadece hikâyemi anlatmakla kalmadı, bana özgürlük verdi ve sesimin daha gür çıkmasını sağladı.◊ Şarkılarınızda bir çağrı var.

İnsanların zihinlerinde önce nasıl bir değişimin gerçekleşmesi gerektiğine inanıyorsunuz?

Hâlâ kendileri için parlak bir gelecek hayal edemeyen kızlar varken ilerleme ve gerçek özgürlüğün mümkün olduğunu düşünüyor musunuz?İlk değişim zihinde gerçekleşmeli; kızları birer mal olarak görmeyi bırakıp onları olasılıklar olarak görmeye başlamalıyız.

Özgürlük, hayal gücü serbest bırakıldığında ve yeterince büyüdüğünde doğar.

Bir kız geleceğini hayal edemiyorsa, başkası onun için yazacaktır.

İlerleme, ancak her kız bir seçeneği hak ettiğine inandığında ve dünya bu seçimi koruduğunda gerçek olur.

Eşitliğe açık bir zihin, özgürlüğün mümkün olduğu bir dünya yaratır.  ‘MÜCADELE KİMLİĞİMİZ DEĞİL YAKITIMIZ’ ◊ Brand Week Istanbul’a çevrimiçi katılarak ‘Benim Adım Mücadele: Asla Vazgeçmeyen Bir Kadının Özgürlük Şarkısı’ başlıklı bir konuşma yaptınız.

İnsanların konuşmanızdan en çok almasını istediğiniz mesaj neydi?Mücadele kimliğimiz değil, yakıtımız.

İnsanların bir anlığına ilham almakla kalmayıp harekete geçme cesaretiyle ayrılmalarını istedim.

Hepimizin sesi var ama özgürlük onları kullanmaktan gelir.

Şarkı söylemesine izin verilmeyen bir kadın, hikâyesini dünyaya rap yaparak anlatabiliyorsa herkes onlara konan sınırları zorlayabilir.