Haber Detayı
Uyuyan dev uyandı: Onlarca asırdır patlamayan yanardağ, şimdi neden patladı?
Kimsenin patlamasını beklemediği bir yanardağ, aniden faaliyete geçti ve 13.700 metre yüksekliğe kadar kül fırlattı. Patlama, Kızıldeniz üzerinden Asya'ya kadar ulaştı. Bilim insanları, magma oluşumu koşulları sürdüğü sürece her yanardağın uyanabileceği uyarısını yapıyor.
Etiyopya’da bulunan bir yanardağ, gerçekten çok uzun süren bir sessizliğin ardından ilk kez patladı ve Kızıldeniz'in kuzeydoğusuna doğru devasa bir kül ve duman bulutu gönderdi.
Etiyopya’nın kuzeyindeki Afar bölgesinde yer alan Hayli Gubbi yanardağı, 23 Kasım Pazar günü Türkiye saati ile yaklaşık 11:30’da patlamaya başladı.
Patlamanın şiddetli aşaması, Fransa'daki Toulouse Volkanik Kül Danışma Merkezi'ne göre aynı gün 23:00'e kadar sürdü.Bu patlama, Hayli Gubbi'nin, yaklaşık 11.700 yıl önce son buz devrinin sona ermesiyle başlayan mevcut jeolojik çağ olan Holosen döneminde bilinen ilk patlaması oldu.
Genel bir kural olarak, bir yanardağ Holosen’de hiç patlamadıysa, sönmüş kabul edilir.
Ancak yanardağın bulunduğu bölge yeterince incelenmediği için geçmişteki patlamalar gözden kaçmış da olabilir.Hayli Gubbi, adını aldığı Erta Ale Sıradağları’ndaki en güneydeki yanardağ.
Bu sıradağlar, Afrika’nın büyük bir bölümünü oluşturan büyük bir tektonik plakanın ikiye ayrıldığı Doğu Afrika Rift Sistemi’nin bir parçası.
Hayli Gubbi binlerce yıldır uykuda kalmasına rağmen, sıradağlara adını veren Erta Ale yanardağı ise 1967’den beri sürekli aktif halde bulunuyor.North Carolina Eyalet Üniversitesi'nden volkanolog Arianna Soldati, “Magma oluşumu için koşullar hala mevcut olduğu sürece, bir yanardağın 1.000 yıl veya 10.000 yıl boyunca patlamamış olsa bile yeniden patlaması mümkün” diyerek bu tür uzun uykuların sona erebileceğine dikkat çekiyor.14 bin metre yüksekliğe ulaşan kül bulutuPatlamadan çıkan kül bulutu, yaklaşık 13.700 metre yüksekliğe ulaştı ve başlangıçta Yemen ve Umman üzerinden kuzeydoğuya ilerledi. 24 Kasım Pazartesi günü boyunca kül bulutu kuzeydoğuya doğru hareket etmeye devam ederek kuzey Hindistan’ın ve Çin’in bazı bölgelerinin üzerinden geçti.Toulouse VAAC, volkanik bulutu uydu aracılığıyla tespit etti ve ilerlemesi hakkında birkaç bilgilendirme yayımladı.
Daha sonra danışmanlık görevini Pazartesi akşamı Tokyo VAAC’a devretti.
Uydular, patlamanın uzaydan çekilmiş görüntülerini kaydetti.Şu ana kadar herhangi bir can kaybı bildirilmedi, ancak yerel bir yetkili patlamanın bölgedeki çiftçiler ve hayvanlar üzerindeki etkilerinden endişe duyduğunu dile getirdi.
Yerel yönetici Mohammed Seid, “Şu ana kadar insan hayatı ve hayvan kaybı olmasa da, birçok köy kül altında kaldı ve bunun sonucunda hayvanlarının yiyecek bulması zorlaştı” şeklinde konuştu.
Yakındaki Afdera köyünde yaşayan Ahmed Abdela ise, patlamanın “sanki duman ve külle birlikte aniden bir bomba atılmış gibi” hissettirdiğini aktardı.
