Haber Detayı
Evcil kedilerle ilgili çarpıcı keşif
Yeni bir genom araştırması, evcil kedilerin Avrupa’ya yaklaşık 2.000 yıl önce, Roma İmparatorluğu döneminde Kuzey Afrika’dan geldiğini ortaya koydu. Bulgular, kedilerin Avrupa’ya çok daha erken taşındığına dair yaygın inanışı çürütüyor.
Siyam, İran, Maine Coon ya da sokak kedisi… Bugün yüz milyonlarca kedi insanlarla birlikte yaşıyor.
Ancak kedilerin nasıl evcilleştiği konusu bilim dünyasında hâlâ tam olarak çözülebilmiş değildi.
Science dergisinde yayımlanan yeni bir genom araştırması ise, evcil kedilerin Avrupa’ya girişine dair kritik bir dönüm noktasını aydınlatıyor.Araştırmaya göre evcil kediler, Avrupa’ya yaklaşık 2 bin yıl önce, erken Roma İmparatorluğu döneminde Kuzey Afrika’dan getirildi.
Bilim insanları, bu kedilerin büyük olasılıkla Akdeniz’de tahıl taşıyan ticaret gemilerinde, fare avlamak için yanlarında bulundurulan kediler olduğunu düşünüyor.ROMA DÖNEMİNDEN ÖNCE AVRUPA’DA EVCİL KEDİ YOKTUAraştırmanın sonuçları, kedilerin Avrupa’ya Neolitik dönem çiftçileriyle birlikte 6 bin – 7 bin yıl önce taşındığına yönelik uzun süredir kabul gören görüşleri çürütüyor.
Çalışmanın başyazarı, Roma Tor Vergata Üniversitesi’nden paleogenetikçi Claudio Ottoni, “En eski evcil kedi genomları Avrupa’da ilk yüzyıldan itibaren, yani Roma İmparatorluk döneminde görülüyor” dedi.Araştırma kapsamında Avrupa ve Yakın Doğu’daki 97 arkeolojik alandan elde edilen 225 kedi kemiği incelendi; bunlardan 70 antik kedi genomu üretildi.
Araştırmacılar, tarih öncesi Avrupa’daki tüm kedi kalıntılarının evcil değil, yaban kedisi olduğunu tespit etti.KUZEY AFRİKA’DAN İKİ DALGA GÖÇGenom verileri, Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya iki farklı kedi akını olduğunu gösteriyor.
Yaklaşık 2.200 yıl önce, Kuzeybatı Afrika’dan Sardinya Adası’na yaban kedileri getirildi.
Bu kediler bugünkü Sardinya yaban kedilerinin atalarını oluşturuyor, ancak hâlâ evcil değillerdi.Asıl evcil kedilerin gelişi ise yaklaşık iki yüzyıl sonra, yine Kuzey Afrika’dan gerçekleşti.
Bu ikinci dalga, Avrupa’daki modern evcil kedilerin genetik temelini oluşturdu.TİCARET VE KÜLTÜREL BAĞLAR KEDİLERİN YAYILMASINDA ETKİLİ OLDUAraştırma ekibinden zooarkeolog Bea De Cupere, evcilleşmenin tek bir merkezden başlamadığını, Kuzey Afrika’daki birden fazla toplumun ve kültürün rol oynadığını belirtti.
O dönemde Akdeniz ticaretinin yoğunlaşması, kedilerin kıta genelinde hızla yayılmasını kolaylaştırdı.Kediler, özellikle Antik Mısır’da büyük önem taşıyordu; tanrısal figürlerde yer alıyor, kraliyet aileleri tarafından besleniyor ve bazen mumyalanarak lahitlerde gömülüyordu.ROMA ORDUSU KEDİLERİ TÜM AVRUPA’YA TAŞIDIRoma ordusunun Avrupa genelindeki askeri kamp yerlerinde bulunan kedi kalıntıları, evcil kedilerin kıtaya yayılmasında Roma’nın belirleyici rol oynadığını doğruluyor.
Araştırmada Avrupa’daki en erken evcil kedi örneği, MÖ 50 – MS 80 dönemine tarihlenen, Avusturya’nın Mautern kentindeki bir Roma kalesinden çıktı.EVCİLLEŞMENİN KÖKENİ HÂLÂ BİLİNMEZLİĞİNİ KORUYOREvcil kedilerin Avrupa’ya hangi dönemde girdiği artık daha net olsa da, ilk evcilleşmenin nerede ve tam olarak ne zaman gerçekleştiği hâlâ gizemini koruyor.
Ottoni, “Kedi evcilleşmesi karmaşık bir süreç.
Şimdilik yalnızca Kuzey Afrika’dan Avrupa’ya giriş tarihini belirleyebiliyoruz” diye konuştu.
