Haber Detayı
Atmosferi olmaması gereken "Cehennem Gezegeni" hakkında şaşırtan keşif
James Webb Teleskobu, yıldıza çok yakın dönen ve buharlaşması beklenen bir atmosfere sahip TOI-561 b'yi tespit etti. Aşırı sıcak magma okyanusu üzerindeki bu beklenmedik atmosfer, gezegenin yüzey sıcaklığını yüzlerce derece düşürüyor ve gezegen oluşumu teorilerini sorgulatıyor.
James Webb Uzay Teleskobu, gökbilimcileri şaşkınlığa uğratan, adeta “imkansız” denilen bir ötegezegen keşfetti.
Sextans takımyıldızında, Dünya'dan 280 ışık yılı uzakta yer alan TOI-561 b, kavurucu bir magma okyanusuyla kaplı yüzeyine rağmen yoğun bir atmosfere sahip.TOI-561 b, yarıçapı gezegenimizin yaklaşık 1,4 katı olan bir süper-Dünya.
Ana yıldızına çok yakın, Merkür-Güneş mesafesinin sadece 40'ta biri kadar bir yörüngede dönüyor ve turunu 11 saatte tamamlıyor.
Bu yakınlık nedeniyle gezegen, kalıcı bir gündüz ve gece tarafına sahip olacak şekilde kütleçekim kilidi altında.Çalışmanın baş yazarı Dr.
Johanna Teske, bu keşfin gezegen oluşumu ve evrimi hakkındaki mevcut bilgileri değiştirebileceğini ve yanıtladığından çok daha fazla soru ortaya çıkardığını belirtiyor.Yoğun atmosfer bilimsel beklentilere meydan okuyorTOI-561 b'nin şaşırtıcı özelliklerinden biri, düşük yoğunluklu olması.
Gezegen, Samanyolu'nun demir açısından fakir, çok yaşlı bir bölgesinde oluştuğu için, Güneş sistemimizdeki gezegenlerden tamamen farklı bir kimyasal ortamda ortaya çıkmış olmalı.Ancak asıl sürpriz, JWST'nin NIRSpec cihazıyla yapılan ölçümlerde geldi.
Gökbilimciler, gezegenin sıcaklığını ölçtüğünde, sadece çıplak bir kaya olsaydı 2700 santigrat derece olması gereken sıcaklığın, 1800 santigrat derece çıktığını gördü.Bu anormal serin sıcaklığın tek açıklaması, gezegenin yoğun bir atmosfere sahip olması gerektiğiydi.
Bu durum, bilimsel beklentilere tamamen aykırıdır ve bir yıldıza bu kadar yakın yörüngede dönen gezegenlerin, yıldız radyasyonu nedeniyle atmosferlerinin çoktan buharlaşmış olması beklenir.Araştırmacılar, bu durumun ancak atmosferin Dünya'dakinden daha fazla uçucu kimyasal içermesiyle mümkün olabileceğini düşünüyor.
Yoğun bir atmosfer, ısıyı gündüz tarafından gece tarafına taşıyan güçlü rüzgarlar oluşturuyor ve ayrıca bazı ışığı soğurarak veya silikatlarla dolu parlak bulutlarla yansıtarak sıcaklık ölçümünü düşürüyor.Araştırmacılar, “Tüm gözlemleri açıklayabilmek için gerçekten uçucu maddelerce zengin ve kalın bir atmosfere ihtiyacımız var” sonucuna varıyor.TOI-561 b'nin yaşanabilir olması çok düşük bir ihtimal olsa da, atmosferini incelemek, bilim insanlarının gezegen atmosferlerinin nasıl oluştuğunu anlamalarına yardımcı olacak ve JWST'nin uzaylı yaşam kanıtlarını ararken en iyi nasıl kullanılabileceği konusunda yol gösteriyor.Araştırma bulguları The Astrophysical Journal Letters dergisinde yayımlandı.