Haber Detayı
Brüksel'de hüzün mevsimi: Batı'nın Kiev'i NATO'ya alma hayali sona erdi
Brüksel ve Berlin hattından gelen mesajlar, Ukrayna savaşında yıllardır sürdürülen NATO merkezli stratejinin fiilen rafa kalktığını gösteriyor. Kiev güvenlik garantileri peşinde yeni bir formülün peşinden ancak bu da toprak tavizlerinden geçiyor.
Avrupa Birliği Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Kaja Kallas, Kiev'in NATO üyeliğinin artık gündemde olmadığını açıkladı.
Rus düşmanlığıyla tanınan Kallas, pazartesi günü katıldığı AB dışişleri bakanları toplantısında sözlerini şöyle sürdürdü: “Eğer Ukrayna'nın NATO'ya katılımı tartışılmayacak veya dışlanacaksa o zaman hangi güvenlik garantilerinin gerçekçi olduğuna bakmamız gerekiyor.” dedi.
Kallas ayrıca ülkelerin Rusya'dan gelebilecek bir saldırıdan korktukları için Kuzey Atlantik İttifakı'na katıldıklarını iddia etti.
BEŞ SAATLİK TOPLANTI Almanya'nın başkenti Berlin ise pazar günü Ukrayna barış görüşmeleri bağlamında kritik bir toplantıya evsahipliği yaptı.
ABD tarafını Özel Temsilci Steve Witkoff ile Başkan Donald Trump'ın damadı Jared Kushner temsil etti.
Masanın diğer tarafında Volodimir Zelenskiy ve Avrupalı liderler vardı.
Kapalı kapılar ardında beş saat süren toplantının ardından Kiev, NATO'ya katılımdan vazgeçtiğini açıkladı.
İttifak'tan gelen davetle başlayan ve Kiev'in katılım ısrarıyla zirveye çıkan NATO-Rusya gerilimi, 2022'de savaşı başlatan en önemli nedenlerden biriydi.
ABD'den yapılan açıklamalara göre müzakere turu, 20 maddelik bir barış planı, ekonomik reformlar ve savaş sonrası yeniden yapılanmaya odaklandı.
Witkoff, “Büyük ilerleme kaydedildi” dedi ve tarafların bugün tekrar toplanacağını doğruladı.
Evsahibi Şansölye Friedrich Merz'in, yaklaşık dört yıl sonra nihayet diplomatik bir açılımın mümkün olabileceğine inandığı aktarıldı.
HOŞÇAKAL NATO Berlin'den gelen en önemli sinyal, Zelenskiy'in bir barış çerçevesinin parçası olarak Ukrayna'nın NATO'ya derhal katılma arzusundan vazgeçmeye istekli olduğunu belirtmesi oldu.
Bu hedef Ukrayna Anayasası'nda yer alıyordu.
Zelenskiy, “En başından beri Ukrayna'nın arzusu NATO'ya katılmaktı.
Bu gerçek güvenlik garantisidir.
Ancak ABD ve Avrupa'dan bazı ortaklar bu talebi desteklemedi.” dedi.
Bunun yerine Kiev'in, ABD'den yasal olarak bağlayıcı ikili garantilerin yanı sıra Kanada, Japonya ile Avrupalı müttefik ve ortaklardan güvenlik taahhütleri elde etmek için baskı yaptığı belirtildi.
Kıdemli bir Batılı yetkili, Kiev Post gazetesine, görüşmeleri “5.
Madde'nin kendisi olmadan 5.
Madde benzeri korumayı” genişletme çabası olarak nitelendirdi. 5.
Madde, üyelerden birine saldırı durumunda NATO'nun tüm müttefiklerini harekete geçirmeye davet ediyor.
Yetkili, “Herkesin geçmeye çalıştığı dar köprü budur” diyerek ekledi: “Ukrayna kesinlik istiyor.
ABD takdir yetkisi istiyor.
Ve Rusya, her ikisi üzerinde de veto yetkisi istiyor.” TOPRAKLARI GARANTİLERE BAĞLADI Ukrayna lideri, toplantının ardından ayrıca güvenlik garantileri dahil daha geniş bir uzlaşmaya dahil edilmesi halinde mevcut cephe hatları boyunca bir ateşkesin kabul edilebilir olabileceğini belirtti.
Zelenskiy, görüşme öncesinde gazetecilere verdiği demeçte, topraklar -özellikle Ukrayna kontrolündeki Donetsk bölgeleri- üzerindeki müzakerelerin “son derece hassas ve çok hararetli” olduğu uyarısında bulunmuştu.
Toprak tartışmaları hakkında ise şunları söylemişti: “Eğer temas hattı boyunca bir tampon bölge veya sadece polis misyonunun bulunacağı bir ekonomik bölgeden bahsediyorsak o zaman soru basittir.
Eğer Ukrayna kuvvetleri 5–10 kilometre çekilirse Rus kuvvetleri neden işgal altındaki bölgelerin derinliklerine aynı mesafede çekilmesin?”Konunun hâlâ çözülmediğini de sözlerine ekledi.
Batılı yetkililere göre Zelenskiy, nihai bir anlaşma için ön koşul olarak güvenlik garantilerini gündeme getirirken, ABD, garantilerin zaman içinde sonuçlandırılacağı çok aşamalı bir yaklaşım önerdi.
Kiev bu dizilime temkinli yaklaşıyor.
ÖDÜL TAVİZDEN GEÇİYOR Axios'a konuşan Amerikalı yetkililer, ABD'nin Ukrayna'ya NATO tarzı güvenlik garantileri sunmaya istekli olduğunu ileri sürdü.
Ancak bu “ödüle” ulaşmak için Kiev'in Rusya'ya toprak tavizleri vermeyi kabul etmesi gerekecek.
Bir kaynak, Washington'ın “açık çek değil ama yeterince güçlü” bir garanti sağlamayı istediğini ifade ederek, “Bunu oylaması için Kongre'ye göndermeye hazırız” dedi.
Yetkili, önerilen teklifin tavizler içereceğini ancak Ukrayna'nın “topraklarının yaklaşık yüzde 80'i üzerindeki egemenliğini koruyacağını” kaydetti.
Karşılığında ise Kiev'in “şimdiye kadar aldığı en büyük ve en güçlü güvenlik garantisi” ile “çok önemli bir refah paketi” elde edeceği belirtildi. ‘ÖYLE VEYA BÖYLE’ Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, 2022'de ezici çoğunlukla Rusya'ya katılma yönünde oy kullanan Donbass'ın egemen Rusya toprağı olduğunu vurguluyor ve Ukrayna birliklerinin bölgeden anlaşarak ya da savaşarak çıkarılacağının altını çiziyor.
Devlet Başkanı Yardımcısı Yuriy Uşakov ise cumartesi günü yaptığı açıklamada, Moskova'nın ABD ile Ukrayna arasında yapılan son görüşmelerin ardından revize edilen önerileri henüz görmediğini, ancak bunların bazılarını benimsemeyebileceğini kaydetti.
Şimdilik yetkililer taslak belgeleri gözden geçiriyor ve masaya geri dönmeye hazırlanıyor.
