Haber Detayı
Dünyanın en büyük kayası hangisi? Uluru mu yoksa rakibi Mount Augustus mu?
Avustralya'nın kızıl çöllerinde yükselen devasa kütleler, "dünyanın en büyüğü" unvanı için kapışıyor. Görünüşte Uluru rakipsiz gibi dursa da, jeolojik tanımlar devreye girdiğinde işler değişiyor. Peki, tek parça bir kaya ile dev bir kıvrım arasındaki fark ne?
Dünyanın en büyük kayası unvanının sahibini hiç merak ettiniz mi?
Bu sorunun cevabı, aslında bir "kayayı" nasıl tanımladığınıza göre değişiyor.
Jeolojik terimler ve bilimsel sınıflandırmalar arasında kaybolmadan bakarsak, Avustralya'nın kızıl topraklarında bu unvan için yarışan devasa adaylar karşımıza çıkıyor.Pek çok kişi için dünyanın en büyük kayası denildiğinde akla gelen ilk isim Uluru oluyor.
Avustralya’nın tam kalbinde yükselen bu kumtaşı devi, çevresindeki düzlükten 348 metre yukarıya uzanıyor.
Çölün ortasına devasa bir tuğla bırakılmış gibi duran bu ikonik yapının taban çevresi ise tam 9.4 kilometre.
Uluru'nun hikayesi yaklaşık 550 milyon yıl öncesine, bölgenin henüz denizlerle kaplı olduğu zamanlara dayanıyor.
Denizin dibine çöken kum ve çamur, zamanla sertleşerek bu dev kütleyi oluşturdu. 400 milyon yıl önce deniz çekilince, rüzgar ve yağmur yumuşak kısımları aşındırarak bugün hayranlıkla izlediğimiz o heybetli formu ortaya çıkardı.Batı Avustralya'nın vahşi iç kesimlerinde, Uluru’dan iki kat daha büyük bir rakip daha var: Mount Augustus.
Çevresinden 860 metre yüksekliğe ulaşan bu yapı, kapladığı alan bakımından Uluru'yu gölgede bırakıyor.
Ancak işin içine jeoloji girdiğinde durum biraz karışık bir hal alıyor.
Bilim insanları Mount Augustus’u bir "monoklin" olarak tanımlıyor.
Yani bu yapı, yer kabuğunun tek taraflı bükülmesiyle oluşmuş dev bir kıvrım.
Tek bir bloktan ziyade, milyonlarca yıl boyunca üst üste binmiş katmanların birleşimiyle oluşmuş devasa bir yapıdan bahsediyoruz.
Uluru ise bir "monolit", yani tek parça, bütünsel bir kaya kütlesi olarak kabul edildiği için pek çok otoriteye göre gerçek "en büyük kaya" unvanını hala elinde tutuyor.Peki, herhangi bir dağ neden "dünyanın en büyük kayası" olamıyor?
Aslında dağlar, jeolojik anlamda biraz "yamalı bohçaya" benziyor.
Milyonlarca yıl boyunca farklı kaya katmanları, toprak ve volkanik malzemelerin birbirine itilmesiyle oluşan karmaşık yapılardır.
Bu yüzden onları tek bir kaya parçası olarak adlandırmak bilimsel olarak pek mümkün değil.
Eğer aradığınız şey gerçekten tek başına duran dev bir kaya parçasıysa, rotayı ABD’deki Mojave Çölü’ne çevirmek gerekiyor.
Burada yer alan ve yaratıcı bir isimle "Giant Rock" (Dev Kaya) olarak anılan yedi katlı bina yüksekliğindeki kütle, dünyanın en büyük bağımsız kaya bloğu kabul ediliyor.
Bu dev kaya, büyüklüğünün yanı sıra içinde barındırdığı çöl mistisizmi ve UFO efsaneleriyle de oldukça ilginç bir geçmişe sahip.
