Et krizi... Oklar hangi firmalara döndü

Son dönemde kırmızı et fiyatlarında yaşanan sert yükseliş, hem tüketicinin hem de sektörün gündeminde ilk sıraya yerleşti.Üreticiden çıkan fiyat ile market rafları arasındaki makas giderek açılırken, Türkiye gazetesinden Cemal Emre Kurt’un bugünkü köşesinde kaleme aldığı yazısında fiyat artışlarının arkasındaki yapısal sorunlara, aracılara ve köylünün üretimden kopmasına dikkat çekti.Kurt'un konuya ilişkin yazısının tamamı ise şöyle:Son bir ayda kırmızı et fiyatları yüzde 35’e varan artış gösterdi.

Üreticiden 580 liraya çıkan dana karkas eti, büyükşehirlerde rekor fiyatlarla satılıyor.

Sektör temsilcileri fiyat artışlarının temel sebebinin aracılar, üretim maliyetleri ve köylünün üretimden kopması olduğunu dile getirdi.Son bir ayda kırmızı et fiyatlarında yüzde 35’e varan artış yaşanırken, üreticiden 580 liradan çıkan karkas dana eti, büyükşehirlerde kıymada 750-900 lira, kuşbaşında 850-1.000 lira, biftekte ise 1.200- 2.500 lira bandına kadar yükseldi.Kuzu etinde de durum benzer. 600 liradan üreticiden alınan karkas kuzu eti raflarda, kıyma hâlinde 1.000 liraya, kuşbaşı hâlinde ise 1.100 liraya kadar fiyatlarla satılıyor.

Et ve Süt Kurumunun piyasayı regüle etmek için yurt dışından ithal edilerek satışa çıkarılan et ürünlerinde ise dana kıyma 485 lira, kuşbaşı da 510 liradan satılıyor.FİYATLARLA OYNANIYOREt fiyatlarındaki fahiş artışı değerlendiren İTO Et ve Et Ürünleri Komitesi Üyesi Ali Şükrü Bayraktar, kırmızı et sektörünün büyük işletmelerin eline geçtiğini söyledi.Bayraktar “Büyük firmalar diledikleri zaman fiyatlarla oynayabiliyor.

Hükûmet müdahalede bulunuyor ancak etkisi yerini tam bulmuyor.

Toplu üretim modelleri yerine küçük aile tipi üretim desteklenmelidir.

Büyük işletmelerde maliyet çok yükseliyor, bu da fiyat makasını açıyor.

En önemli mesele köylüye ulaşması.

Köylüye hayvan verilmeli.

Çok basit ama çok zor bir süreçtir.

Tüketim ve üretim verileri doğru tespit edilmeli.

Hükûmet bu işe uzun vadeli destek vermeli ancak yalnızca ithalatla değil içeride üretimi güçlendirerek yapmalıdır.

Hibeler, krediler veriliyor fakat amaç dışı kullanım sık yaşanıyor.Asıl işi yapacak üreticiye ulaşılamıyor.

Üretilenin fazlası kooperatiflerde ürünlere dönüştürülüp vatandaşa sunulabilir.

Köylüye dönülür ve üretim yeniden başlatılırsa iki yılda bir dana yetişir.

Beş yılda problem çözülebilir.

Aksi hâlde her Ramazan ve Kurban döneminde fiyat artışları konuşulmaya devam eder.

Sıkıntı dolar ya da yem fiyatı değildir; temel mesele köylünün üretimden kopmasıdır” dedi.YILLIK KİŞİ BAŞI TÜKETİM 16,6 KİLOSon dört yılda ortalama gıda fiyatları yüzde 584 artarken, dana et fiyatları yüzde 825 yükseldi.

OECD-FAO Tarım Görünümü 2024- 2033 raporuna göre, kış başına yıllık kırmızı et tüketimi OECD ülkelerinde 34,8 kilo, Avrupa’da 34,5 kilo, dünya genelinde 18,1 kilo seviyesinde bulunurken, Türkiye’de bu rakam 16,6 kilo.HAYVANCILIKTA ÇÖZÜM ÜRETİMİ ARTIRMAKTarımsal Üretim ve Küçükbaş Yetiştiricileri Derneği (TÜRKYED) Genel Başkanı Nihat Çelik de yaşanan fiyat artışında üreticilerin en masum tarafta olduğunu söyledi.Çelik şöyle konuştu: “Burada asıl problem üreticinin fiyatında değil raf fiyatlarında.

Fiyatı belirleyenler de aracılardan, tedarikçilerden ve fırsatçılardan başkası değil.

Diğer taraftan üreticiye süt fiyatlarında baskı uygulanması et fiyatlarına da olumsuz yansıyor.

Yem süt paritesini tutturamayan yetiştiricilerimiz hayvanlarını kesime göndermeleri de et üretimine zarar veriyor.

Sonuç olarak artan yem maliyetleri yanında üretim giderleri azaltılmadıkça kırmızı et fiyatlarındaki artış durdurulamaz.

Bizim üretimi artırmaktan başka bir çaremiz yok.

Üretimi artırmak için de ülkemiz coğrafyasının bir gerçeği olan küçükbaş hayvancılık birinci planda ele alınmalı.

Hayvancılığın genelinde üretimi artırırsak, ithalattan çok, ihracat yapacak potansiyelimizi kullanmış oluruz” diye konuştu.DESTEK GÜNCEL OLMALIÜreticiye verilecek desteklerin artırılması gerektiğine dikkat çeken Çelik “Hayvancılıkla uğraşan nüfusun yaş ortalamasının hızla artıyor.

Tarımın sürdürülebilirliği ve kırsal hayatın devamlılığını sağladığımızda sadece ette değil birçok üründe üretimi artırmış oluruz.

Yem ve süt sıkıntısı çözülmeden et sorununun çözümü mümkün görünmüyor.

Yem fabrikalarının daha fazla denetlenmesi ile yemdeki aşırı artışların önüne geçilmesi mutlaka sağlanmalı.

Ayrıca genç nüfusun köylere dönüşü sağlanmalı ve aile işletmeleri daha fazla desteklenmeli.

Üretimi sürekli kılarak üreticinin kar etmesine ve yatırım yapmasına imkân sağlayacak bir yapının oluşturulması mutlaka sağlanmalı.

Bakanlığımızın destekleri, günün ekonomik şartlarına göre güncellenerek artırılmalı” ifadelerini kullandı.Odatv.com