E-ticaret ve kartlı ödemeler çarpan etkisiyle büyüyor

Hamide HANGÜLDijitalleşmenin hızlanma­sı kartlı ödeme hacmine de yansıyor.

Bankalarara­sı Kart Merkezi (BKM) verilerine göre, kartla yapılan ödeme tutarı ekim ayında yıllık yüzde 49 arta­rak 2.21 trilyon TL’ye ulaştı.

Böy­lelikle aylık bazda tüm zamanla­rın en yüksek rakamı görülürken, mağaza içi her 5 ödemenin 4’ü te­massız oldu.

Kartlı ödemelerde büyüme ise yüzde 51’i buldu.

Bu ar­tış, kartlı ödemelere aracılık eden ödeme sistemlerini de büyütüyor.Türk mühendisleri tarafından ku­rulan ödeme sistemleri kuruluş PayTR’nin CEO’su Merve Tezel, Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) hane halkı tüketim verileri ve Bankalararası Kart Merkezi’nin (BKM) kartlı harcamalarına işa­ret ederek, “2019 yılında özel tü­ketim harcamalarının yüzde 40’ı kartlı ödemelerden geçiyordu.

Son iki çeyrekte yüzde 68’ler olmuş du­rumda.

Kartlı harcamaların çar­pan etkileri, ekonomiyi büyütüyor.

Onun itici bir gücü var, diğer taraf­tan insanlar da artık nakit kullan­mak istemiyor” dedi.Türk tüketicisi çok hızlı adapte oluyorTüketici alışkanlığıyla da kart­lı harcamalara bir kayış olduğu­nu belirten Tezel, “Tüketiciler çok hızlı adapte oluyorlar.

Dün­yaya baktığınızda Amerika, İngil­tere, Norveç, İsveç gibi nakitsiz toplumlarda gördüğümüz rakam­larda… Şimdi Türkiye’de de böy­le. 2019’dan itibaren toplam kartlı ödemeler mesela 3 çarpanla, e-ti­caret 6 çarpanla büyümüş.

Yani (sektör) pay kazanıyor, kartlı öde­meler içinden.Bunlar çok güzel büyümeler.

Ekonomi için de çok önemli” diye konuştu.

BKM son verilerine bakıldığında, kartlı har­camaların 2.2 trilyon TL’yi aştığı­nı anımsatan Merve Tezel, “Har­camalarda en büyük kalemlerde gıda, akaryakıt gibi temel ürünler önde geliyor” diye konuştu.

Tür­kiye’nin büyüdüğünü ve global or­ganizasyonlarda hep öne çıkan bir ülke olduğunun vurgulayan Tezel, “Elektronikleşme bizi çok hızlan­dırdı, ancak insanların, tüketicile­rin istekleri ve büyüme isteği her zaman oldu” dedi.“Risk kontrollerini artırdığımız bir dönem oldu”Bu dönemin risk kontrolleri­ni artırdıkları bir dönem olduğu­na işaret eden Merve Tezel, “Ya­ni iş yerinin durumunu, hizmetini verebilme yetisini sürekli olarak takip ediyoruz.

Gerektiğinde bel­ge istiyoruz.

Alıcı kontrolü yaptığı­mız zamanlar oluyor.

Bir de kişiyi tanıma konusu çok gündeme gel­di.

Yani bu yılın başında ödeme he­sabı açtığımız müşteriye yüz yüze ya da dijital kimlik okutarak, önce çip okuyor, sonra resme bakarak onunla karşılaştırıyor, sonra can­lılık testleri yapıyor.

Müşteri tanı­ma kısmı bu yıl, 2025 itibariyle öne çıktı.

Ek olarak risk parametreleri­mizi daha sıkı takip etmeye başla­dık” diye konuştu.“Sektörün iki katı büyüyoruz”PayTR olarak her yıl büyüdük­lerini söyleyen Merve Tezel, “Bu sene nominal yüzde 110, reelde de büyüyoruz.

Bu sene iki tarafta da çok kuvvetliyiz.

Sektörün iki ka­tı büyüme oranımız şu anda 2025 yılında” dedi.

Türkiye’de lisans 86 tane ödeme kuruluşu ve para lisan­sı olan kuruluş olduğunu söyleyen Tezel, her zaman kendileriyle ya­rıştıklarını belirterek, “Kayıtlı üye sayımız 180 bin, çok hızlı büyüyor, genelde ağırlıklı KOBİ’ler” dedi.Komisyon oranı faizlerin düşmesiyle birlikte iner Esnafın, komisyon oranlarını yüksek bulması ve söz konusu oranlarda düşüş beklentisine yönelik bir başka soru üzerine Merve Tezel, ödeme sistemlerine yönelik komisyon oranlarının takas komisyonundan başlayan, BKM’nin ve Merkez Bankası’nın referans oranlarıyla oluşan bir formülle hesaplandığına işaret etti.

Tezel, şöyle devam etti: “Bankalar bu takas üzerinden kendi komisyon oranlarını belirliyor, biz de banka poslarını kullandığımız için onları baz alıyoruz.

Ana katman faiz.Komisyonların nispetten yüksek olmasının sebebi faizlerin yüksek olması.

Kredi kartı odaklı bir pazar olduğumuz için orada bir faiz oranı, yani formülün içinde faiz oranı var.

Nasıl faizler artarken o takas komisyonu ve dolayısıyla pos komisyonları artıyorsa, faizler düşme eğilimine girdiği noktada onlar da inmeye başlayacak.

Onun formülünde çünkü referans faiz oranı da ayrıca değişiyor.

Bu bizim kontrolümüzde olan bir şey değil.

Takas komisyonu ve bankaların komisyonlarıyla belirleniyor.”