Haber Detayı
Güneş’in "geri dönüşü olmayan noktası" ilk kez haritalandı
NASA’nın rekorlar kıran sondası Parker, Güneş’in milyonlarca derecelik atmosferine dalarak imkansızı başardı. Parçacıkların güneş rüzgarına dönüştüğü o gizemli sınırın ilk haritaları, yıldızımızın sanılandan çok daha hırçın ve değişken bir yapıya sahip olduğunu kanıtlıyor.
Güneş’in en dış katmanı olan ve milyonlarca derece sıcaklığa ulaşan korona tabakası, uzun yıllar boyunca bilim dünyası için ulaşılmaz bir gizem olarak kaldı.
Ancak NASA’nın Parker Güneş Sondası, bu görünmez sınırları aşarak tarihte bir ilki başardı.Bilim insanları, Parker’dan gelen verileri kullanarak Güneş atmosferinin en detaylı iki boyutlu haritalarını çıkardı. 2021 yılından bu yana korona tabakasına adeta dalışlar yapan bu cesur araç, yıldızımızın çevresindeki o kritik sınırı, yani Alfvén yüzeyini ilk kez bu kadar net bir şekilde tanımlıyor.Parker’ın bu tehlikeli görevi sürdürebilmesi, 1370 santigrat derecenin üzerindeki sıcaklıklara dayanabilen özel ısı kalkanı sayesinde mümkün oluyor.
Güneş koronası aslında kalkanın dayandığı sıcaklıktan çok daha yüksek bir sıcaklığa sahip, ancak Parker’ın bulunduğu bölgede o kadar seyrek ki, hızla hareket eden bir araç çok fazla aşırı ısınmış parçacıkla temas etmeden süzülüp geçebiliyor.
Parker’ın haritaladığı Alfvén yüzeyi, Güneş parçacıklarının yıldızın çekiminden kurtulup saatte 1,6 milyon kilometre hıza ulaşan güneş rüzgarlarına dönüştüğü “geri dönüşü olmayan nokta” olarak biliniyor.
Bu sınırın tam olarak nerede başladığı ve nasıl bir şekle sahip olduğu bugüne kadar büyük bir muammaydı.Hareketli bir sınır ve Dünya için kritik verilerYedi yıllık veri birikimiyle oluşturulan yeni haritalar, Güneş’in atmosfer sınırının sabit olmadığını, aksine sürekli bir değişim içinde olduğunu gösteriyor.
Güneş, yaklaşık 11 yıllık bir döngü izliyor ve aktivitesinin zirveye ulaştığı “solar maksimum” dönemlerinde atmosferi çok daha hırçın bir hal alıyor.
Haritalar, Güneş daha aktif hale geldikçe Alfvén yüzeyinin çok daha “dikenli” ve türbülanslı bir yapıya büründüğünü kanıtladı.
Bu keşif sadece akademik bir merakı gidermekle kalmıyor, aynı zamanda Dünya’daki teknolojilerimizi korumak adına da hayati önem taşıyor.Güneş’te meydana gelen patlamalar; GPS sistemlerini, telsiz iletişimini ve elektrik şebekelerini felç etme potansiyeline sahip.
Bu atmosfer haritaları sayesinde, güneş rüzgarlarının ve patlamaların nasıl hareket edeceğini daha iyi öngörmek mümkün.
Parker, Eylül 2025’te Güneş’e yaptığı 25. yakın geçişini tamamlayarak yüzeye 6,2 milyon kilometre kadar yaklaştı.
Saatte 687 bin kilometre hıza ulaşarak "insan yapımı en hızlı nesne" rekorunu da elinde tutan sonda, 2024 sonundan bu yana bu rekorlarını tazeleyip duruyor.
Ana görevi resmi olarak sona ermiş olsa da, Parker’ın 2029 yılının ortalarına kadar veri toplamaya devam etmesi planlanıyor.
