Haber Detayı
Yolu uzatıyor ama milyonlar kazandırıyor: Aracınızla neden hiç sola dönmemelisiniz?
En kısa yolun her zaman en verimlisi olmadığını kanıtlayan bir yöntem, şoförlere sola dönmeyi yasaklayarak dünyayı şaşırtıyor. Rotaları uzatmasına rağmen her yıl 38 milyon litre yakıt tasarrufu sağlayan bu garip stratejinin arkasındaki matematiksel sıra göz attık...
Lojistik dünyasında verimlilik denince akla gelen ilk kural genellikle “en kısa yolu seçmek” olur.
Ancak dev kargo şirketi UPS de dahil olmak üzere, bu kuralı temelinden sarsan şaşırtıcı bir strateji söz konusu.
Şirketin teslimat kamyonları, varacakları noktaya giden en kestirme rotayı kullanmak yerine, karşı şeritten gelen trafiğin içinden geçmeyi gerektiren sola dönüşlerden (trafiğin sağdan aktığı ülkelerde) titizlikle kaçınıyor.
Bu durum bazen rotanın daha da uzamasına neden olsa da arka planda yatan matematiksel hesaplar ve sonuçlar dudak uçuklatıyor.Aslında her şey, 1959 yılında George Dantzig tarafından ortaya atılan “araç rotalama problemi”nin modern bir yorumuna dayanıyor.
Normalde navigasyon yazılımları bizi en kısa mesafeye yönlendirirken, UPS kendi yazılımıyla bu mantığı bambaşka bir noktaya taşıdı.
Şirket, kavşaklarda karşıdan gelen trafiğin durmasını beklemeyi hem büyük bir kaza riski hem de ciddi bir zaman ve yakıt kaybı olarak görüyor.
Bu yüzden UPS şoförlerinin rotasındaki dönüşlerin sadece yüzde 10’u sola dönüşlerden oluşuyor.
Rotalar kağıt üzerinde uzasa da araçlar trafikte beklemek yerine sürekli hareket halinde kalıyor.
Bu strateji sayesinde şirket her yıl yaklaşık 38 milyon litre yakıt tasarrufu sağlıyor, karbon salınımını 20 bin ton azaltıyor ve fazladan 350 bin paket teslim ediyor.
Üstelik toplamda katedilen mesafe, daha az kamyonla daha akıllıca planlandığı için yıllık bazda yaklaşık 45 milyon kilometre kısalıyor.Bireysel konfor mu, toplumsal fayda mı?Bu sıra dışı yönteminin başarısı, akıllara şu soruyu getiriyor: Neden hepimiz günlük hayatımızda sola dönmekten kaçınmıyoruz?
Eğer her sürücü bu stratejiyi benimseseydi, şehirlerdeki trafik yoğunluğu ve hava kirliliği devasa oranlarda azalırdı.
Ancak burada devreye oyun teorisinin meşhur “Hapishane İkilemi” giriyor.
Herkes kurallara uyup rotasını uzattığında trafik rahatlıyor, fakat tek bir sürücü bu durumu fırsat bilip kestirme yoldan, sola dönerek gitmeye kalkarsa, diğerlerinin fedakarlığı üzerinden haksız bir kazanç elde ediyor.
Çoğu insan, doğrudan kendi cebine veya zamanına yansımayan genel bir iyilik için konforundan ödün vermeye pek yanaşmıyor.Bu noktada çözümün bireysel tercihlerden ziyade şehir planlamasında yattığı söylenilebilir.
Geleceğin akıllı şehirlerinde, yollar belki de bizi istesek de sola dönemeyeceğimiz bir akışa zorlayacak şekilde tasarlanabilir.
Tek bir şirketin sadece sola dönmeyerek milyonlarca litre yakıt tasarrufu yaptığı bir dünyada, tüm bir şehrin veya ülkenin bu sisteme geçtiğini hayal etmek, küresel iklim kriziyle mücadelede devrim niteliğinde bir adım olabilir.
Şoförler için biraz daha fazla sağa dönüş anlamına gelen bu yöntem, gezegenin geleceği için en kestirme yola dönüşebilir…
