İlk mikroişlemci gerçekte Intel 4004 değil miydi? F-14’ün gizli MP944 çipi ortaya çıktı

Intel’in 4004 işlemcisi, kişisel bilgisayar tarihinin erken dönemindeki en önemli dönüm noktalarından biri olarak yıllarca kabul gördü.

Ancak üzerinden onlarca yıl geçtikten sonra ortaya çıkan bilgiler, ikonik bir savaş uçağında kullanılan ve Intel’in buluşundan daha önce geliştirilen, üstelik çok daha gelişmiş bir işlemcinin varlığını gözler önüne serdi.Arama motorlarına ya da yapay zekâ modellerine “ilk mikroişlemci hangisi?” diye sorulduğunda Google, DuckDuckGo, Bing ve ChatGPT gibi tanınmış sistemler hâlâ 1971’in başlarında tanıtılan Intel 4004’ü işaret ediyor.

Oysa 25 yılı aşkın süredir, bu unvanın büyük ihtimalle MP944 adlı bir çipe ait olduğu biliniyor.

Bu işlemci, ünlü Grumman F-14 Tomcat savaş uçağının beyni olarak görev yapıyordu.Intel 4004’ün doğuşu: Hesap makinesi için tasarlanan çip1970 yılında Nippon Calculating Machine Corporation (NCM), masaüstü hesap makinesi üretimi için Intel ile iş birliği yaptı.

Geleneksel tasarım anlayışında her görevin ayrı bir çipe atanması gerekse de NCM’nin istediği sekiz çiplik sistem yerine Intel, çok amaçlı bir işlemci geliştirerek bu ihtiyacı yarıya indirdi.

Sonuç olarak 1971’in başında efsaneleşecek Intel 4004 ortaya çıktı ve modern CPU’ların öncüsü olarak kabul edilmeye başlandı.Gizli kahraman: F-14 Tomcat’in MP944 mikroişlemcisiF-14 "Tomcat" Mikroişlemci: 20 bit, ardışık düzen, paralel işlemciler, çoklu işlem, uçuş sırasında kendi kendini test eden, çift yedekli sistemAncak işin perdesi aralandığında gerçek farklıydı.

Garrett AiResearch, MP944 adlı mikroişlemciyi 1970’in sonlarında tamamlamıştı bile.

Bu işlemci:20 bitlik mimariye sahipti,Boru hattı (pipelined) yapısını destekliyordu,Paralel işlem ve çoklu işlem kabiliyeti vardı,Uçuş sırasında kendini test edebilen çift yedeklemeli bir sistemdi,Ve Intel 4004’ten yaklaşık sekiz kat daha hızlıydı.Northrop Grumman, bu güçlü çipi F-14’ün değişken geometrili kanat sistemini yönetmek için kullandı.

Bir Google araştırmacısının açıklamasına göre hiçbir pilot, kanatları ABD Donanması’nın istediği hızda ve doğrulukta kontrol edemezdi.

Bu nedenle MP944, sensör verilerini işleyerek karmaşık hesaplamaları anında yapıyor ve uçağın performansını optimize ediyordu.Neden uzun yıllar boyunca kimse bilmiyordu?Dünyanın Intel 4004’ü “ilk mikroişlemci” olarak benimsemesinin sebebi oldukça basit: MP944 tamamen gizliydi. 1998 yılına kadar varlığından bile söz edilemiyordu.Baş tasarımcı Ray Holt aslında 1971’de çipin detaylarını anlatan bir makale yazmıştı; ancak bu makaleyi yayımlamak için tam 27 yıl beklemek zorunda kaldı.Bu nedenle 4004, teknik olarak ilk değilse bile “ticari olarak erişilebilen ilk mikroişlemci” unvanını taşıyor ve hâlâ bu yönüyle tarihte önemli bir yere sahip.Mikroişlemci tanımı zaten tartışmalıKonunun halen tartışma yaratmasının bir diğer nedeni, “mikroişlemci” kavramının o dönem için tam olarak net olmaması.

Hem Intel 4004 hem de MP944 tek başlarına çalışabilmek için ek çiplere ihtiyaç duyuyordu.

Ayrıca 1970–71 arasında piyasaya çıkan daha az bilinen Four-Phase Systems AL1 modeli de “ilk mikroişlemci” unvanına aday gösteriliyor.