Haber Detayı
Köpeklerde otizm belirtileri: Bilim ne diyor?
Köpeklerde otizm benzeri davranışlar mümkün mü? Uzman görüşleri, belirtiler, duyusal hassasiyetler ve köpeğinizi destekleme yöntemlerini başlıklar halinde anlatan kapsamlı rehber.
Köpeklerde otizme benzeyen davranışların var olabileceği fikri ilk olarak 1960’larda ortaya atıldı.
O dönem veterinerler, insanlardaki belirtileri andıran sıra dışı davranış örüntüleri fark etmeye başlamıştı.
Günümüzde bu tartışma yeniden gündeme geldi.
Bir İngiliz bilim insanı, bazı köpeklerin gerçekten de nörogelişimsel bir duruma benzer belirtiler gösterebileceğini öne sürdü.
Köpek beyni ve insan beyni arasındaki benzerlikler Nottingham Trent Üniversitesi’nden hayvan bilimci Dr.
Jacqueline Boyd, köpeklerin insanlarla önemli yapısal ve kimyasal beyin benzerlikleri taşıdığını belirtiyor.
Bu nedenle benzer nörolojik sorunlara yatkın olabileceklerini söylüyor.
Her ne kadar veteriner hekimlikte “otizm” veya “DEHB” için resmi bir teşhis bulunmasa da, nöro-gelişimsel işlevsel beslenme uzmanı Jewelz Ketovore, sahiplerin dikkat edebileceği bazı işaretleri sıralıyor.
Veterinerler bu durumu teknik olarak “köpeklerde işlevsel davranış bozukluğu” olarak adlandırıyor ancak Ketovore, anlatım kolaylığı için buna “köpek otizmi” diyor.Ketovore’a göre belirtiler üç ana başlık altında toplanıyor: Tekrarlayıcı davranışlar, sosyal etkileşim farklılıkları ve duyusal hassasiyetler.
Sahiplerin birçok belirti gözlemlemesi halinde veterinerden profesyonel bir değerlendirme talep etmesi öneriliyor.
Tekrarlayan davranışlar: Döngüsel hareketler ve takıntılar Davranış terapisi alanında uzmanlaşmış Little Rays ABA şirketi, köpeklerin gün içinde tekrar eden, ritüel benzeri hareketlere kapılabileceğini ve bunun normal etkileşimleri kısıtladığını ifade ediyor.
Bu davranışlara şu örnekler veriliyor: Sürekli kuyruk kovalama Aynı hatta ileri-geri yürüyerek gezinme Durmaksızın pati yalama (tahrişe ve tüy dökülmesine yol açabilir) Tek bir objeye aşırı odaklanma Diş gıcırdatma Bu alışkanlıklar köpeğin günlük yaşamını bozacak kadar sıklaştığında mutlaka uzman değerlendirmesi gerekiyor.
Sosyal etkileşimde farklılıklar Little Rays ABA'ya göre sosyal davranışlar da önemli ipuçları veriyor.
Otizm benzeri özellikler gösteren bazı köpekler: Göz temasından kaçınıyor İnsanlara veya diğer köpeklere yaklaşmakta tereddüt ediyor Geri çekiliyor ya da donup kalıyor Oyunlara ilgi göstermiyor, özellikle karşılıklı etkileşim gerektiren oyunlara Bu durum genellikle sosyal ipuçlarını yorumlamada zorluk yaşamalarından kaynaklanıyor.
İletişim şekillerinde değişimler Bazı köpekler olağandışı sesler çıkarabiliyor.
Uzun süre uluma, tekdüze ve tekrarlayan havlama gibi davranışlar görülebiliyor.
Ayrıca vücut dillerinde de farklılıklar ortaya çıkabiliyor: Sert bir duruş Karşılamadan kaçınma Daha önce öğrendiği komutlara tepki vermeme Bu durum çoğu zaman inat değil, duyusal veya bilişsel yüklenme sonucu ortaya çıkıyor.
Duyusal hassasiyetler: Ses, dokunma ve koku tepkileri Birçok köpek günlük seslere aşırı reaksiyon gösterebiliyor.
Örneğin: Süpürge sesi Kapı zili Trafik gürültüsü Bu durum normal irkilme tepkisinin ötesine geçip titreme, kaçma ya da saklanma gibi davranışlara dönüşebiliyor.
Bazı köpekler dokunmaya karşı rahatsızlık duyuyor; tanıdıkları kişiler tarafından bile okşanmaktan kaçınabiliyor.
Ayrıca belli kokulara veya mamaların dokusuna aşırı tepki gösterebiliyorlar.
Bu tepkiler, insanlarda otizm spektrumunda görülen duyusal hassasiyetlere oldukça benziyor.
Destek nasıl sağlanmalı?
Uzmanlara göre otizm benzeri davranışlar gösteren köpekler için: Düzenli ve öngörülebilir bir günlük rutin Pozitif pekiştirme temelli eğitim Zenginleştirilmiş çevresel düzenlemeler büyük önem taşıyor.
Önerilen destekler: Sabit beslenme, yürüyüş ve oyun saatleri Puzzle mama kapları Sessiz bir geri çekilme alanı Sakinleştirici yelekler veya gürültü azaltıcı ekipmanlar Bu stratejiler, köpeğin stresini azaltmada ve tekrar eden davranışları kontrol altına almada etkili olabiliyor.
