Mars'taki “Özel Bölgeler”: Buralara girmek kesinlikle yasak!

NASA ve Çin'in robotik keşif araçları, Kızıl Gezegen'de yaşamın var olup olmadığını anlamak amacıyla Mars'ı inceliyor.

Ancak bilim insanlarının en çok merak ettiği bazı bölgeler, uluslararası uzay anlaşmalarıyla kesinlikle yasaklanmış durumda.

Bu bölgelere “Özel Bölgeler” adı veriliyor.Bu kısıtlamaların temeli, 1967 yılında imzalanan Birleşmiş Milletler Dış Uzay Antlaşması’na dayanıyor.

Antlaşma, taraf ülkelerin gök cisimleri üzerinde egemenlik talep etmesini yasaklarken, daha da önemlisi, uzaydaki araştırmaların “zararlı kirlenmeyi” önleyecek şekilde yapılmasını şart koşuyor.Kirletme riski ve özel bölgelerin tanımıUzayı keşfetmedeki en büyük zorluklardan biri, başka bir gezegende yaşam kanıtı bulduğumuzda, o yaşamı oraya bizim taşıyıp taşımadığımızı bilmek.

Yanlış bir yaşam tespiti riskini ve Dünya yaşamını yabancı gezegenlere bulaştırma ihtimalini önlemek için, Uzay Araştırmaları Komitesi COSPAR inişin yasaklanması gereken yerleri belirledi.Özel Bölge kavramı, mikrobiyal büyümeye elverişli olabilecek koşulların bulunduğu yerleri ifade etmek için geliştirildi.

Bu, özellikle uzay araçlarıyla Dünya’dan taşınabilecek mikropları destekleyecek kadar sıcak ve nemli olabilecek yerleri kapsıyor.

Tanım, aynı zamanda var olan Mars yaşamı için yüksek potansiyel taşıdığı yorumlanan yerleri de içeriyor.Mevcut görevlerle ulaşabileceğimiz hiçbir yer bu kesin Özel Bölge kriterlerini karşılamasa da, daha fazla çalışma ile Özel Bölge olarak adlandırılabilecek “Belirsiz Bölgeler” bulunuyor.

Bu bölgelere, başlangıçta akan su belirtisi olabileceği düşünülen tekrarlayan eğim çizgileri (RSL) örnek veriliyor.

Ayrıca yüzeyin 11 ila 20 kilometre altında tespit edilen olası su okyanusları da, mevcut görevlerin erişemediği yerler arasında bulunuyor.Kural gevşetme tartışmaları ve gizli riskBazı uzmanlar, uzaylı yaşam arayışını daha kolay ve ucuz hale getirmek için bu yasaklayıcı gerekliliklerin düşürülmesini istese de, bu kurallar çok geçerli bir nedenden dolayı yürürlükte kalıyor.

Bilim insanları, yaşamın bir zamanlar hayal edilenden daha dayanıklı olduğuna dair giderek daha fazla bulgu keşfediyor.

Dünya’daki Mars koşullarına benzeyen aşırı ortamlarda büyüyen yaşamın varlığı, “Dünya yaşamı Mars’ta büyüyemez” iddiasını çürütüyor.Temel olarak bu kısıtlamalar, uzayda bulabileceğimiz şeylerin gerçekten uzaylı yaşam olduğundan asla emin olamama riskini ortadan kaldırmayı amaçlıyor.

Ayrıca uzmanlar, biyolojik yük kontrollerini gevşetmenin, Mars’ın robotik keşfi sırasında yaşam tespitini zayıflatacağını ve gelecekteki insanlı keşifler için hiçbir fayda sağlamayacağını belirtiyorlar.Bu nedenlerle, dayanıklı Dünya yaşamının komşumuz Mars'a seyahatten sonra hayatta kalamayacağından emin olana kadar, herhangi bir Özel Bölge adayını şimdilik kendi haline bırakmak en iyi seçenek olacaktır.